دلخواه: وضعیت تئاتر را آسیب‌شناسی کنید
آقای مسعود دلخواه معتقد است: وضعیت کنونی تئاتر تحت‌تأثیر عواملی است که با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند و زمانی‌که عضوی از بدنه تئاتر درد می‌گیرد، باید تئاتر را به آزمایشگاه برد و بررسی کرد چه مسائلی باعث درد آن عضو شده است. در آزمایشگاه است که مشکلات ریشه‌یابی می‌شوند. ما نمی‌توانیم فقط یک دلیل برای وضعیت کنونی تئاتر بیاوریم. این کارگردان و مدرس تئاتر در گفت‌وگویی با «ایسنا»، در بررسی این عوامل گفت: یکی از موضوعات مسأله، مجوزگرفتن و بعد مشکل‌دارشدن همان مجوز است. حساسیت‌ها در این موارد خیلی اوقات منطقی نیست؛ چون کسانی که کار را بازبینی می‌کنند، باتجربه هستند و وقتی مجوزی صادر می‌شود، دیگر نباید مته به خشخاش گذاشت و مو را از ماست کشید. او افزود: البته این اتفاق دوسویه است. وقتی گروه اجرایی بازبینی می‌شود، باید به آنچه متعهد شده‌اند، عمل کنند و این طبیعی است که وقتی گروهی شرایطی را می‌پذیرد، باید طبق همان شرایط عمل کند. بنابراین، تغییر و تحول خاصی نباید در روند نمایش پیش آید. البته، ممکن است تغییرات جزئی اتفاق بیفتد؛ اما این تغییرات نباید به‌گونه‌ای باشد که نیاز به بازبینی مجدد پیش بیاید. این هنرمند در بخش دیگری توضیح داد: موضوع دیگر در وضعیت تئاتر، پرهزینه شدن تولید به‌دلیل گرانی‌هاست. به‌یاد دارم که در نمایش
«شاه لیر» برای لباس بازیگران بودجه‌ای پیش‌بینی کردیم. بعد از دو ماه که خواستیم وارد تولید شویم، این بودجه دوبرابر شده بود و می‌گفتیم کاش همان ابتدا پارچه‌ها را خریده بودیم. دلخواه درادامه گفت: در پی این گرانی‌ها، تولید پرهزینه و بلیت‌های نمایش گران می‌شود؛ یعنی یکی از علل گرانی بلیت پرهزینه‌بودن نمایش است. در پی گرانی بلیت هم مخاطبان تئاتر کم می‌شوند. کارگردان «مفیستو» توضیح داد: یکی دیگر از دلایل گران‌شدن بلیت، نبود کنترل صنف و دولت در تعیین قیمت بلیت است. البته، روی بلیت‌های دولتی کنترل و حدودی برای آن مشخص می‌کنند؛ اما برای سالن‌های خصوصی نمی‌توانند این کار را انجام دهند که این کار هم سخت است؛ چراکه ممکن است در تئاتر خصوصی سوپراستاری با دستمزد زیاد برای بازی انتخاب شود که برای کار تئاتر هم نیامده؛ زیرا اگر برای تئاتر کار کند، با شرایط آن خود را وفق می‌دهند. بنابراین قیمت بلیت‌ها ۲۰ برابر می‌شود که قشر خاصی هم می‌توانند به تماشای این نمایش‌ها بروند. او افزود: در‌این‌میان، بعضی گروه‌ها را هم می‌بینم که در تالار وحدت یا ایرانشهر خودشان برای کارهایشان تخفیف دانشجویی گذاشته‌اند. این کار خیلی باارزش است؛ اما ضررش به خود گروه‌ها می‌رسد و این کار را باید خود تماشاخانه‌ها ازطریق یارانه دولتی انجام دهند. وزارت علوم باید به تئاترهایی یارانه بدهد که ۵۰درصد تخفیف دانشجویی دارند. وزارت ارشاد و وزارت علوم می‌توانند درباره بلیت‌های تخفیف‌دار دانشجویی در تئاتر اقداماتی انجام دهد. دلخواه درادامه بیان کرد: یکی دیگر از مواردی که می‌تواند در وضعیت این روزهای تئاتر نقش داشته باشد، چنداجرائه‌‌بودن تماشاخانه‌هاست. تماشاخانه‌های خصوصی برای اینکه هزینه‌هایشان تأمین شود، سه سانس اجرا دارند، حتی در مواقعی چهار سانس. حالا این بیماری چندسانسه به تماشاخانه‌های دولتی هم سرایت کرده است. شاهدیم ایرانشهر چندین سال است که دو سانس اجرا دارد. اخیرا هم برخی از سالن‌های تئاترشهر دواجرائه شده‌اند. با این وضعیت، فقط دعا می‌کنم سه‌اجرائه نشوند. این بازیگر تئاتر تصریح کرد: مسأله دیگر این است که دانشگاه‌های غیردولتی آنقدر در سال کارگردان تولید می‌کنند که در خیابان از هر ۱۰ نفری که می‌بینیم، ۹ نفرشان یا کارگردان هستند یا می‌خواهند کارگردان شوند. چرا ترافیک وحشتناک در تقاضای کار در تئاتر داریم؟ خیلی از این متقاضیان کاراولی هستند و کارهایشان ضعیف است؛ اما ممکن است یکی از آن‌ها حمایت کند و سالنی برای اجرا دراختیارشان قرار گیرد. دلخواه با بیان اینکه تمام مواردی ذکرشده به یکدیگر مربوط هستند و می‌توانند وضعیت تئاتر را تحت‌تأثیر خود قرار دهند، ادامه داد: نمی‌توانیم فقط یک دلیل برای وضعیت کنونی تئاتر بیاوریم. نمی‌توانیم از سالن‌های خصوصی که دو یا سه‌اجرائه هستند، ایراد بگیریم؛ چراکه اجاره‌ها گران و احتمال ورشکستگی‌شان زیاد است. نمی‌توانیم از بلیت‌های گران ایراد بگیریم؛ چون هزینه خود تولید گران است. نمی‌توانیم از کمی مخاطب از نسل جوان و دانشجویان ایراد گیریم؛ چون آن‌ها نمی‌توانند هزینه بلیت‌های گران را بپردازند. نمی‌توانیم از طراحی صحنه نمایش‌ها ایراد بگیریم؛ زیرا طراحان صحنه در به‌خرج‌دادن خلاقیت محدود شدند.
