از کودکی به نام حسین(ع) آشنا شدم
مرضیه کیان /برای انس گرفتن کودکان و نوجوانان و درک واقعه عظیم عاشورا علاوه‌بر حضور در جلسه‌هایی که عزای امام حسین(ع) برگزار است، خواندن کتاب‌هایی پیرامون این واقعه نیز نقش بسزایی در آشنایی این نسل با فرهنگ عاشورایی دارد. «صبح‌نو» در این گزارش به معرفی کتاب‌هایی با موضوع محرم برای رده سنی کودک و نوجوان پرداخته است.
«بچه‌های عاشورا»؛ این کتاب که ازسوی انتشارات به‌نشر برای گروه سنی کودکان و نوجوانان منتشر شده است، می‌تواند منبع خوبی برای کسب اطلاعات مفید در این زمینه باشد. طاهره ایبد به‌عنوان نویسنده، در این مجموعه هفت‌جلدی تلاش دارد تا با زبانی داستان‌وار و کودکانه داستان شهدای نوجوان قیام عاشورا را برای بچه‌ها بازگو کند. «بچه‌های عاشورا» دربرگیرنده داستان‌های کوتاهی است که طی آن‌ها سرگذشت کودکان و نوجوانان کاروان امام‌حسین(ع) در کربلا به‌صورت جداگانه بازگو می‌شود. در این مجموعه که با تصویرگری مسعود قره‌باغی منتشر شده، رشادت‌ها و دلیری‌های شهدای کودک و نوجوان کربلا نقل شده است.
«شمشیر و اسب زخمی»، «اسیران کوچک»، «مرد و میدان»، «کوچه به کوچه»، «جنگجوی کوچک»، «از غریبه‌ها می‌ترسم» و «عطش و آتش» عناوین این مجموعه هفت‌جلدی هستند.
«شمشیر و اسب زخمی» داستان شهامت عمرو، فرزند جناده‌بن‌حارث سلمانی در سرزمین کربلاست. در جلد دیگر با عنوان «اسیران کوچک» روایت حماسه و شهادت اندوهناک طفلان مسلم‌بن‌عقیل بازگو شده است. در کتاب «مرد و میدان» بازخوانی شهامت‌های قاسم فرزند نوجوان امام‌حسن‌مجتبی(ع) در کربلا روایت می‌شود و در کتاب «کوچه‌به‌کوچه» چگونگی شهادت قاسم، فرزند حبیب‌بن‌مظاهر، یار باوفای امام‌حسین(ع) در واقعه کربلا درج شده است. جلد دیگر این مجموعه با نام «جنگجوی کوچک» داستان رشادت‌های عبدالله، فرزند امام‌حسن‌مجتبی(ع) در واقعه کربلاست و «از غریبه‌ها می‌ترسم» هم داستان محمد، فرزند سعید‌بن‌عقیل در واقعه کربلا را شامل می‌شود.
در آخرین جلد این مجموعه «عطش و آتش» نیز قصه شهادت علی‌اکبر(ع)، فرزند رشید امام‌حسین(ع) در میدان نبرد روایت می‌شود که با شجاعت تمام در واقعه کربلا حضور داشت و به شهادت رسید.
«چهل روز عاشقانه»؛ این اثر، کتاب دیگری از انتشارات کانون پرورش فکری است که به قلم محمدرضا سنگری در سال1389 منتشر شده است. این کتاب به مناسبت سال عزت حسینی، درباره وقایع و رویدادهای پس از شهادت امام‌حسین(ع) و یارانش تا اربعین آن حضرت نگاشته است. نگارنده ضمن بیان شداید و مصایب وارده بر اهل‌بیت(ع) ـ طی این 40روز ـ زبان حال هریک از بازماندگان نهضت عاشورا را بیان کرده است.
«در عزایت آسمان نیلی قباست»؛ اثری از مهدی الماسی است که در سال1380 ازسوی انتشارات کانون پرورش فکری منتشر شده است. در این کتاب، مطالبی درباره نوحه و نوحه‌سرایی و مراسم عزاداری برای نوجوانان و جوانان گروه سنی نوجوان فراهم آمده است. کتاب با گزیده‌ای از سخنان پیشوایان معصوم(ع) درمورد ثواب عزاداری آغاز می‌شود، سپس تاریخچه کوتاهی از سوگواری‌های حسینی در ایران به طبع می‌رسد. در دو بخش بعدی مفهوم و شکل و کاربرد مرثیه و نوحه همراه با مثال‌هایی توضیح داده شده است. کاربرد دستگاه‌های موسیقی در مراسم تعزیه و تاریخچه و انواع آن موضوع بخش بعدی کتاب است. در بخش‌های بعدی کتاب، همراه با نمونه‌ها و مثال‌های مختلف مباحث زیر مطرح شده است: مضامین نوحه‌ها، آداب و ادب نوحه‌خوانی، ادبیات عاشورایی در کشورهای مسلمان و گزیده‌ای از نوحه‌های مورداستفاده در عزاداری‌ها. کتاب با عکس‌هایی از مراسم عزاداری عاشورا در مناطق مختلف و متناسب با مطالب به چاپ رسیده است.
«امام حسین آموزگار زندگی»؛ این کتاب شامل 9گفتار است که به قلم فاطمه طریقت ازسوی انتشارات سرو دانا برای نوجوانان منتشر شده است. این 9گفتار، شامل معرفی امام‌حسین(ع)، همسران و فرزندان امام‌حسین(ع)، ادوار گوناگون زندگی امام‌حسین(ع)، امام‌حسین(ع) و وقایع کربلا، سرانجام قاتلان امام‌حسین(ع)، عبادت امام‌حسین(ع)، کربلا در نگاه تاریخ و روایات، اعجاز امام‌حسین(ع) و اخلاق و گفتار امام‌حسین(ع) است.
«امام‌حسین(ع)»؛ کتاب «امام‌حسین(ع)» نیز پنجمین جلد از مجموعه 14قصه 14معصوم نوشته حسین فتاحی است که با تصویرگری محمدرضا دادگر ازسوی انتشارات قدیانی منتشر شده است. هر كتاب از مجموعه «14قصه، 14معصوم» به شرح زندگي يكي از ائمه و معصومان(ع) اختصاص دارد. ويژگي اين داستان‌ها زبان ساده‌اي است كه در آن‌ها به‌كاررفته و به‌دليل همين سادگي بيان است كه همه آن‌ها براي كودكان دبستاني قابل درك و جذاب شده‌اند.
نويسنده ضمن رعايت سنديت وقايع تاريخي هر داستان و ذكر نام دقيق شخصيت‌ها، مكان‌ها و تاريخ‌ها، سعي كرده است كه جنبه داستاني اثر را نيز ناديده نگيرد تا علاوه‌بر بازنگري حوادث و شرح زيبايي‌هاي زندگي اين چهارده‌معصوم، خواننده را به پيگيري هر داستان و مراجعه به كتاب بعدي تشويق كند.
«10 قصه عاشورايی»؛ نوشته فريبا كلهر کتاب بعدی این فهرست است که ازسوی انتشارات قدیانی برای بچه‌ها منتشر شده و داستان همراهي 10نفر از شهداي كربلا با امام‌حسين(ع) در روز عاشورا را بیان می‌کند. در اين كتاب، قصه رشادت‌هاي 10قهرمان واقعه عاشورا با زبان ساده و قابل درك براي كودكان روايت شده است. «مسلم»، «حبيب»، «حر»، «زهير»، «حضرت قاسم(ع)»، «حضرت علي‌اصغر(ع)»، «حضرت علي‌اكبر(ع)»، «حضرت زينب(س)»، «حضرت ابوالفضل(ع)» و «حضرت علي بن الحسين(ع)» قهرماناني هستند كه قصه آنان در اين كتاب به زباني زيبا و كودك‌پسند روايت شده است.
در بخش پاياني هر داستان خلاصه‌اي از قصه با عنوان «قصه‌اي كه خواندي...» آمده كه به تكميل داستان مي‌پردازد. داستان‌هاي اين كتاب براي گروه سني«ب» ـ دانش‌آموزان سال‌هاي اول، دوم و سوم دبستان ـ مناسب است و تصويرگري آن را سيدحسام‌الدين طباطبايي انجام داده است.
«آسمان خون گریه کن»؛ کتاب «آسمان خون گریه کن» نوشته جعفر ابراهیمی نیز اثر دیگری است که در سال1392 ازسوی کانون پرورش فکری منتشر شده است. در این كتاب، حماسه كربلا و شهادت امام‌حسین(ع) و یارانش با بیانی ساده به همراه تصاویری چند، برای گروه سنی نوجوان در 10بخش با عناوین «حسین در راه است، شهادت مسلم و هانی، شهادت طفلان مسلم، حركت حسین(ع) به‌سوی كوفه، زمین كربلا، شب عاشورا، شام غریبان، در قصر یزید، عاقبت نیكان و پاكان و سرانجام ستمكاران و ناپاكان و شعر شام عاشورا» روایت شده است.
«با ادب چون...»؛ مجموعه پنج‌جلدی «با ادب چون...» به قلم زهرا زواریان اثر دیگری است که در این حوزه ازسوی انتشارات سوره مهر منتشر شده است. «اسبی که دو بال داشت» عنوان یکی از داستان‌های این مجموعه است زواریان در این اثر وفاداری اسب امام‌حسین (ذوالجناح) را برای بچه‌ها به‌صورت داستان به رشته تحریر درآورده است. در این اثر که برای گروه سنی «ج» است، ادب ذوالجناح نسبت به امام حسین روایت شده است. درواقع وفا و محبتی که این اسب نسبت به امام داشته است باعث می‌شود که یک واکنش عملی نسبت‌به لحظه شهادت امام‌حسین(ع) از خود نشان داده است. «اسبی که دو بال داشت»، «در حلقه شیرها»، «شتری که باوفا بود»، «شیری که سلام کرد»، «وقتی آهوخانم به تله افتاد» عنوان‌های مختلف مجموعه «با ادب چون...» هستند.
«شمشیر و اسب زخمی»، «اسیران کوچک»، «مرد و میدان»، «کوچه به کوچه»، «جنگجوی کوچک»، «از غریبه‌ها می‌ترسم» و «عطش و آتش» عناوین این مجموعه هفت‌جلدی هستند.
«شمشیر و اسب زخمی» داستان شهامت عمرو، فرزند جناده‌بن‌حارث سلمانی در سرزمین کربلاست. در جلد دیگر با عنوان «اسیران کوچک» روایت حماسه و شهادت اندوهناک طفلان مسلم‌بن‌عقیل بازگو شده است. در کتاب «مرد و میدان» بازخوانی شهامت‌های قاسم فرزند نوجوان امام‌حسن‌مجتبی(ع) در کربلا روایت می‌شود و در کتاب «کوچه‌به‌کوچه» چگونگی شهادت قاسم، فرزند حبیب‌بن‌مظاهر، یار باوفای امام‌حسین(ع) در واقعه کربلا درج شده است. جلد دیگر این مجموعه با نام «جنگجوی کوچک» داستان رشادت‌های عبدالله، فرزند امام‌حسن‌مجتبی(ع) در واقعه کربلاست و «از غریبه‌ها می‌ترسم» هم داستان محمد، فرزند سعید‌بن‌عقیل در واقعه کربلا را شامل می‌شود.
در آخرین جلد این مجموعه «عطش و آتش» نیز قصه شهادت علی‌اکبر(ع)، فرزند رشید امام‌حسین(ع) در میدان نبرد روایت می‌شود که با شجاعت تمام در واقعه کربلا حضور داشت و به شهادت رسید.
«چهل روز عاشقانه»؛ این اثر، کتاب دیگری از انتشارات کانون پرورش فکری است که به قلم محمدرضا سنگری در سال1389 منتشر شده است. این کتاب به مناسبت سال عزت حسینی، درباره وقایع و رویدادهای پس از شهادت امام‌حسین(ع) و یارانش تا اربعین آن حضرت نگاشته است. نگارنده ضمن بیان شداید و مصایب وارده بر اهل‌بیت(ع) ـ طی این 40روز ـ زبان حال هریک از بازماندگان نهضت عاشورا را بیان کرده است.
«در عزایت آسمان نیلی قباست»؛ اثری از مهدی الماسی است که در سال1380 ازسوی انتشارات کانون پرورش فکری منتشر شده است. در این کتاب، مطالبی درباره نوحه و نوحه‌سرایی و مراسم عزاداری برای نوجوانان و جوانان گروه سنی نوجوان فراهم آمده است. کتاب با گزیده‌ای از سخنان پیشوایان معصوم(ع) درمورد ثواب عزاداری آغاز می‌شود، سپس تاریخچه کوتاهی از سوگواری‌های حسینی در ایران به طبع می‌رسد. در دو بخش بعدی مفهوم و شکل و کاربرد مرثیه و نوحه همراه با مثال‌هایی توضیح داده شده است. کاربرد دستگاه‌های موسیقی در مراسم تعزیه و تاریخچه و انواع آن موضوع بخش بعدی کتاب است. در بخش‌های بعدی کتاب، همراه با نمونه‌ها و مثال‌های مختلف مباحث زیر مطرح شده است: مضامین نوحه‌ها، آداب و ادب نوحه‌خوانی، ادبیات عاشورایی در کشورهای مسلمان و گزیده‌ای از نوحه‌های مورداستفاده در عزاداری‌ها. کتاب با عکس‌هایی از مراسم عزاداری عاشورا در مناطق مختلف و متناسب با مطالب به چاپ رسیده است.
«امام حسین آموزگار زندگی»؛ این کتاب شامل 9گفتار است که به قلم فاطمه طریقت ازسوی انتشارات سرو دانا برای نوجوانان منتشر شده است. این 9گفتار، شامل معرفی امام‌حسین(ع)، همسران و فرزندان امام‌حسین(ع)، ادوار گوناگون زندگی امام‌حسین(ع)، امام‌حسین(ع) و وقایع کربلا، سرانجام قاتلان امام‌حسین(ع)، عبادت امام‌حسین(ع)، کربلا در نگاه تاریخ و روایات، اعجاز امام‌حسین(ع) و اخلاق و گفتار امام‌حسین(ع) است.
«امام‌حسین(ع)»؛ کتاب «امام‌حسین(ع)» نیز پنجمین جلد از مجموعه 14قصه 14معصوم نوشته حسین فتاحی است که با تصویرگری محمدرضا دادگر ازسوی انتشارات قدیانی منتشر شده است. هر كتاب از مجموعه «14قصه، 14معصوم» به شرح زندگي يكي از ائمه و معصومان(ع) اختصاص دارد. ويژگي اين داستان‌ها زبان ساده‌اي است كه در آن‌ها به‌كاررفته و به‌دليل همين سادگي بيان است كه همه آن‌ها براي كودكان دبستاني قابل درك و جذاب شده‌اند.
نويسنده ضمن رعايت سنديت وقايع تاريخي هر داستان و ذكر نام دقيق شخصيت‌ها، مكان‌ها و تاريخ‌ها، سعي كرده است كه جنبه داستاني اثر را نيز ناديده نگيرد تا علاوه‌بر بازنگري حوادث و شرح زيبايي‌هاي زندگي اين چهارده‌معصوم، خواننده را به پيگيري هر داستان و مراجعه به كتاب بعدي تشويق كند.
«10 قصه عاشورايی»؛ نوشته فريبا كلهر کتاب بعدی این فهرست است که ازسوی انتشارات قدیانی برای بچه‌ها منتشر شده و داستان همراهي 10نفر از شهداي كربلا با امام‌حسين(ع) در روز عاشورا را بیان می‌کند. در اين كتاب، قصه رشادت‌هاي 10قهرمان واقعه عاشورا با زبان ساده و قابل درك براي كودكان روايت شده است. «مسلم»، «حبيب»، «حر»، «زهير»، «حضرت قاسم(ع)»، «حضرت علي‌اصغر(ع)»، «حضرت علي‌اكبر(ع)»، «حضرت زينب(س)»، «حضرت ابوالفضل(ع)» و «حضرت علي بن الحسين(ع)» قهرماناني هستند كه قصه آنان در اين كتاب به زباني زيبا و كودك‌پسند روايت شده است.
در بخش پاياني هر داستان خلاصه‌اي از قصه با عنوان «قصه‌اي كه خواندي...» آمده كه به تكميل داستان مي‌پردازد. داستان‌هاي اين كتاب براي گروه سني«ب» ـ دانش‌آموزان سال‌هاي اول، دوم و سوم دبستان ـ مناسب است و تصويرگري آن را سيدحسام‌الدين طباطبايي انجام داده است.
«آسمان خون گریه کن»؛ کتاب «آسمان خون گریه کن» نوشته جعفر ابراهیمی نیز اثر دیگری است که در سال1392 ازسوی کانون پرورش فکری منتشر شده است. در این كتاب، حماسه كربلا و شهادت امام‌حسین(ع) و یارانش با بیانی ساده به همراه تصاویری چند، برای گروه سنی نوجوان در 10بخش با عناوین «حسین در راه است، شهادت مسلم و هانی، شهادت طفلان مسلم، حركت حسین(ع) به‌سوی كوفه، زمین كربلا، شب عاشورا، شام غریبان، در قصر یزید، عاقبت نیكان و پاكان و سرانجام ستمكاران و ناپاكان و شعر شام عاشورا» روایت شده است.
«با ادب چون...»؛ مجموعه پنج‌جلدی «با ادب چون...» به قلم زهرا زواریان اثر دیگری است که در این حوزه ازسوی انتشارات سوره مهر منتشر شده است. «اسبی که دو بال داشت» عنوان یکی از داستان‌های این مجموعه است زواریان در این اثر وفاداری اسب امام‌حسین (ذوالجناح) را برای بچه‌ها به‌صورت داستان به رشته تحریر درآورده است. در این اثر که برای گروه سنی «ج» است، ادب ذوالجناح نسبت به امام حسین روایت شده است. درواقع وفا و محبتی که این اسب نسبت به امام داشته است باعث می‌شود که یک واکنش عملی نسبت‌به لحظه شهادت امام‌حسین(ع) از خود نشان داده است. «اسبی که دو بال داشت»، «در حلقه شیرها»، «شتری که باوفا بود»، «شیری که سلام کرد»، «وقتی آهوخانم به تله افتاد» عنوان‌های مختلف مجموعه «با ادب چون...» هستند.
