متعاقب ناکامی غرب در گسترش ناتو به شرق، شاهد پیگیری راهبرد جایگزین (گسترش ناتو به شمال) ازسوی اعضای پیمان آتلانتیک شمالی هستیم. عضویت سوئد و فنلاند در پیمان آتلانتیک‌شمالی درحالی صورت می‌گیرد که دو کشور نروژ و دانمارک از قبل در این پیمان عضویت داشتند؛ به‌عبارت‌بهتر، اکنون کشورهای حوزه نوردیک و اسکاندیناوی جملگی به ناتو پیوسته یا درحال پیوستن به ناتو هستند. همین مساله به‌طور طبیعی مولد منازعه‌ای جدید در نظام بین‌الملل خواهد، بود زیرا پیوستن نهایی و رسمی سوئد و فنلاند به ناتو، اهرم‌های بازدارندگی و اقدام روس‌ها علیه استکهلم و هلسینکی را سنگین‌تر و جدی‌تر خواهد ساخت.
به‌رغم هشدارهای روسیه به کشورهای غربی درباره تبعات پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو، این ائتلاف نظامی در بیانیه‌ای خبر داد که مذاکرات با استکهلم و هلسینکی دراین‌باره تکمیل شده است. به روایت مقامات ارشد ناتو ازجمله ینس استولتنبرگ، دبیرکل این پیمان، هر دو کشور (سوئد و فنلاند) به‌طور رسمی تمایل و توانایی خودشان را برای انجام تعهدات سیاسی، حقوقی، نظامی و تعهدات عضویت ناتو را تایید کرده‌اند. بر همین اساس، به‌زودی پرونده عضویت سوئد و فنلاند در ناتو به کشورهای عضو این پیمان فرستاده می‌شود تا ازسوی آن‌ها با سرعت موردتایید قرار گیرد.
بسط و گسترش ناتو به شمال منجر به افزایش مرز مشترک ناتو با روسیه (از طریق فنلاند) خواهد شد. نتیجه این سیاست سلبی، واکنش قطعی مسکو خواهد بود. تجربه جنگ در اوکراین نشان داد که نوع واکنش روس‌ها نسبت‌به گسترش ناتو به شمال صرفا از نوع بازدارندگی نبوده و می‌تواند «اقدام» را نیز شامل شود. به نظر می‌رسد سران ناتو درحالی‌که هنوز درخصوص جنگ اوکراین و سرنوشت آن ابهاماتی جدی وجود دارد، بذر ناآرامی و جنگی تازه را در شمال اروپا پاشیده‌اند! این بذر خطرناک در آینده‌ای نه چندان دور می‌تواند جوانه بزند و بحران جمعی تازه را در نظام بین‌الملل خلق کند. نکته دیگر، به آینده‌پژوهی عضویت دو کشور سوئد و فنلاند در ناتو بازمی‌گردد. بسیاری از تحلیلگران معتقدند پس از پایان جنگ روسیه و اوکراین، به‌طور طبیعی تمایل افکار عمومی سوئد و فنلاند درخصوص عضویت در پیمان آتلانتیک شمالی کاهش خواهد یافت. لازم به ذکر است که به‌واسطه وجود ساختار «دولت رفاه» در این کشورها، به‌طورکلی و در شرایط صلح، تمایلی نسبت‌به عضویت آن‌ها در ناتو ازسوی شهروندان وجود نداشته است. در این شرایط نامتوازن و منبعث از جنگ اوکراین و روسیه، قطعا شاهد اتخاذ تصمیمی منطقی و پایدار ازسوی شهروندان دو کشور مذکور در شمال اروپا نیستیم. همین موضوع در آینده می‌تواند منجر به بروز بحران‌هایی پایدار در جوامع این کشورها شود. بدون شک افزایش سطح تهدیدات روسیه علیه استکهلم و هلسینکی روند نارضایتی عمومی را در آینده، درخصوص عضویت این دو در ناتو تقویت خواهد کرد. در آن زمان، مسیر بازگشت از تصمیم نادرست و بحران‌ساز پیوستن به پیمان آتلانتیک شمالی برای افکار عمومی این دو کشور هموار نخواهد بود.