انفجار ویروس‌ها
تعلل دولت روحانی در هجوم ویروس تاج‌دار
اسفندماه98 که رسید دیگر کرونا رسما وارد ایران شده بود. وزارت بهداشت و دانشگاه علوم‌پزشکی قم 30بهمن اعلام کردند دو بیمار سالمند به‌علت کرونا در قم درگذشته‌اند. روز پیش از آن، دانشگاه علوم‌پزشکی قم این را تکذیب کرده و وزیر بهداشت گفته بود: «تاکنون هیچ مورد مثبتی در کشور نداشته‌ایم.» پس از اعلام رسمی، رییس دانشگاه علوم‌پزشکی قم گفت: «شاهد یک پیک بیماری‌های تنفسی ظرف سه، چهار روز اخیر بودیم.» وقتی از او سوال شد چرا دیشب این خبر را تکذیب کردید، گفت: «نتایج آزمایش امروز به دست ما رسیده است.» وزارت بهداشت بلافاصله تیم کارشناسی به قم فرستاد و مدارس و دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی حوزه علمیه قم تعطیل شدند. این وزارتخانه عقیده داشت کرونا با تاخیر وارد ایران شده است. پس از آنکه معلوم شد کرونا در ایران هست، سکوت بهمن‌ماه شکسته و اطلاعاتی منتشر شد. وزیر بهداشت گفت منبع ویروس از ناقلان چینی بوده است و «یکی از فوتی‌ها در قم بازرگانی بود که از طریق پروازهای غیرمستقیم سفرهایی به چین داشته است.» با اعلام همه‌گیری جهانی، ایران همزمان با آمریکا پروازهای مستقیم از چین را لغو کرد اما به گفته وزیر بهداشت، متاسفانه پروازهای غیرمستقیم از چین برقرار بود. اعتراض زیادی به این پروازها شد. بهرام پارسایی، نماینده شیراز در مجلس گفت: «سهل‌انگاری بسیار واضح است» چون «پرواز یکی از ایرلاین‌های ایرانی به چین ادامه پیدا کرد». این شرکت مشخصا هواپیمایی ماهان بود و سخنگویش گفت: «هیچ کشوری اعلام نکرده که پروازهایش را ممنوع کرده و ایرلاین‌ها هستند که محدود می‌کنند. ما هم براساس تصمیم سازمان هواپیمایی قرار است که یکسری پرواز داشته باشیم که مسافرهای مانده بروند و بیایند و دیگر فروش جدیدی نیست.»
وزارت بهداشت معتقد بود: «اینکه روزی هزار مسافر چینی را در ایران قرنطینه کنند، منطقی نیست و در هیچ جای دنیا هم این‌طور نیست.» هنوز 10روز از اعلام رسمی حضور کرونا در ایران نگذشته بود که در یک شبانه‌روز ۹۷مسافر از ایران در 11کشور دنیا شناسایی شده بودند. نماینده قم در مجلس پنجم اسفند آمارهای رسمی را زیر سوال برد و گفت: آمار مرگ در قم بیشتر از دو نفر است و اولین مورد مرگ ۲۴بهمن بوده و ویروس سه هفته قبل وارد قم شده است.
او گفت از وزیر بهداشت خواسته که قم را قرنطینه کند و حتی با وی دعوا کردم که چرا به مردم دروغ می‌گویید. دولت و وزارت بهداشت با قرنطینه مخالف بودند و آن را نشدنی یا قرون وسطایی می‌دانستند. مدتی بعد علی‌اکبر حق‌دوست، رییس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی مقابله با کرونا تاریخ ورود کرونا به ایران را از اوایل بهمن دانست و گفت: ویروس به‌صورت «خزنده و بدون علامت» چرخش داشته و به همین دلیل با تاخیر شناسایی شده است.
تاخت‌وتاز وبا در استان‌های کردنشین
اوایل تیرماه امسال بود که همزمان با انتشار گزارش‌‌هایی از شیوع وبا در کشورهای همسایه ایران، موارد مشکوک ابتلا به این بیماری در استان‌های غربی ایران افزایش یافت.
فرزام بیدارپور، معاون دانشگاه علوم‌پزشکی کردستان، روز چهارشنبه، یکم تیر در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما تعداد موارد مشکوک مبتلابه وبا در این استان را ۱۳نفر اعلام کرد. این درحالی است که در روز ۳۱خرداد، شمار افراد مشکوک به این بیماری در کردستان پنج نفر اعلام شده بود.
همزمان مقامات بهداشت عراق در خردادماه امسال از ابتلای قطعی دست‌کم ۱۳نفر و شناسایی ده‌ها مشکوک به ابتلا به بیماری وبا در این کشور به‌ویژه در استان‌های شرقی این کشور خبر داده‌اند.
مریم مسعودی‌فر، رییس اداره بیماری‌های منتقله وزارت بهداشت، روزهای اول شیوع این بیماری گفت که موارد مشکوک، سابقه سفر به خارج از کشور را داشته‌اند و بعد از بازگشت علائم بیماری در آن‌ها مشاهده شده است.
به گفته مسعودی‌فر، سازمان بهداشت جهانی همه‌گیری وبا در مرز شرقی ایران را تایید کرده و گزارش‌های غیررسمی از همه‌گیری این بیماری در برخی از کشورهای واقع در غرب ایران نیز منتشر شده است.
بیماری وبا یک بیماری باکتریایی است که بیشتر از طریق آب و غذای آلوده منتقل می‌شود و با علائمی چون اسهال و استفراغ همراه است و در صورت شدت یافتن ممکن است منجر به مرگ بیمار شود.
در انتظار آبله میمونی
چندماه از فروکش‌کردن پاندمی سه‌ساله کرونا و مرگ‌ومیر افراد در این دوران نگذشته بود که ویروس عفونی جدیدی به نام آبله‌میمون در بسیاری از کشورهای غیراندمیک دنیا گزارش شد و موج تازه‌ای از نگرانی‌ها را درباره وقوع یک پاندمی جدید در جهان ایجاد کرد.
در واکنش به این نگرانی‌ها، کارشناسان بر این باور هستند که اگرچه مواردی از این بیماری در خارج از محدوده معمول شیوع آن شناسایی شده است و باید تمهیدات لازم برای تشخیص زودرس و حتی درمان مناسب آن آماده شود اما باتوجه‌به نحوه انتقال آن که بیشتر از طریق ذرات درشت تنفسی است، نگران وقوع یک پاندمی جدید بودن، بسیار کمتر از کرونا محتمل به نظر می‌رسد و بیماری آبله‌میمون را که با رعایت اصول بهداشتی قابل کنترل و پیشگیری است، نباید با کووید۱۹ یکسان دانست.
آبله‌میمون یک بیماری ویروسی نادر و یک DNA ویروس دورشته‌ای است که از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات به شمار می‌آید. ویروس واریولا (عامل آبله)، ویروس واکسینیا (مورد استفاده در واکسن آبله) و ویروس آبله گاوی نیز در دسته ارتوپاکس ویروس‌ها قرار می‌گیرند.
البته به گفته زالی، فرمانده عملیات مقابله با کرونا «تاکنون هیچ موردی از آبله‌میمونی در کشور نداشته‌ایم اما در ترکیه، افغانستان و ریاض گزارش شده لذا باید آماده باشیم.»
شیوع پرقدرت تب کریمه کنگو در کشور
تب کریمه کنگو از اوایل سال جاری دوباره در کشور شیوع پیدا کرد؛ البته این بیماری در سال‌های گذشته نیز در کشور وجود داشت اما امسال با قدرت بیشتری در کشور شیوع پیدا کرد.
مطابق آنچه وزارت بهداشت اعلام کرده است؛ درمان بیماری تب کریمه کنگو در کشور مهیاست و در هر نقطه‌ای از کشور امکان انتقال نمونه و تشخیص نهایی بیماری وجود دارد. تب کریمه کنگو بین انسان و دام مشترک است و در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی، انسان مبتلا خواهد شد. این بیماری با رعایت چند اصول ساده بهداشتی روبه افزایش نخواهد رفت. همچنین سازمان دامپزشکی توصیه کرده است که دامداران مطلقا به کنه ناقل که بر روی بدن دام زنده است، دست نزنند و اقدام به له کردن آن نکنند؛ چراکه از این طریق نیز بیماری قابل انتقال است. حذف کنه ناقل بیماری از طریق سمپاشی و حمام دادن دام‌ها و سمپاشی و ضدعفونی کردن اماکن دامی ازجمله اقداماتی است که دامداران باید انجام دهند.
این بیماری مشترک بین انسان و دام از طریق تماس خون و ترشحات دام آلوده با غشاهای مخاطی بدن نیز قابل انتقال است و باید با پوشاندن مخاط بدن (همانند عینک، ماسک، دستکش و…) به‌خصوص در هنگام ذبح ابتلابه این بیماری را به حداقل رساند.
همچنین باید از کشتار دام در محل‌های غیرمجاز به‌شدت خودداری شود و مطلقا از گوشت کنار جاده‌ها خریداری نشود و تهیه گوشت موردنیاز از محل‌های مطمئن و تحت نظارت دامپزشکی و با مهر سازمان دامپزشکی باشد.
لاشه دام تازه ذبح‌شده به‌صورت کامل به‌مدت ۲۴ساعت و جگر نیز به‌مدت ۴۸ساعت در دمای یخچال نگهداری شود. این ویروس در برابر حرارت حساس است؛ لذا پختن گوشت و جگر باعث ازبین‌رفتن ویروس می‌شود به همین دلیل از خوردن جگر خام و نیم‌پخته و گوشت نیم‌پخته اجتناب شود. درصورت ایجاد هرگونه زخم یا جراحت جلدی در حین کشتار و با بروز علائم بیماری، مردم باید سریعا به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنند.
