مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران ادامه داد: هماکنون قرارداد سرمایهگذاری در هفت میدان نفتی با شرکتهای متعدد روسی داریم که ارزش این قراردادها حدود چهارمیلیارد دلار است و پیشرفت قابلتوجهی دارند که میدانهای پایدار غرب و آبان در منطقه غرب کشور ازجمله این میدانها هستند.
تفاهمنامه 40میلیارد دلاری اگرچه باعث شد تا بسیاری از وضعیت شکلگرفته ابراز خرسندی کنند اما نباید از این موضوع نیز غفلت شود که این موضوع نباید باعث شرطی شدن جامعه و امیدواری برای حل مشکلات در کوتاهمدت باشد و البته اگرچه برخی از میادین مانند کیش برای سرمایهگذاری بسیار مهیا هستند و میتواند در کوتاهمدت منجر به نتیجه شود اما درمجموع این فرایند زمانبر است و دولت باید برای حل مشکلات در کوتاهمدت برنامههای موازی را نیز دنبال کند.
پس از تحریمهای اخیر غرب علیه روسیه، تمایل این کشور برای کار با ایران بسیار افزایش یافته و به همین دلیل عدد سرمایهگذاری گازپروم در این تفاهمنامه تا این حد بالا رفته است؛ راهبردی که میتواند بعد از این نیز دنبال شود و درکنار آن مسوولان هم باید دید متوازن به ظرفیت دیگر کشورها داشته باشند و با بهرهگیری از این ظرفیتها گامهای مهمی بردارند.
ایران و روسیه که در سالهای گذشته روابط خود را مدام گسترش دادهاند در شرایط جدید بینالمللی بیش از گذشته به ظرفیتهای یکدیگر توجه دارند و درصددند تا با بهرهگیری از این ظرفیتها، تحریمها را نیز بیاثر کنند. این تفاهمنامه بزرگترین تفاهمنامه سرمایهگذاری خارجی در تاریخ اقتصاد ایران محسوب میشود که شامل سرمایهگذاری در میادین نفتی و میادین گازی کیش و پارس شمالی، فشارافزایی در پارس جنوبی (که قرار بود ازسوی توتال انجام شود و توتال رها کرد و رفت)، سرمایهگذاری در طرحهای آلان جی، سرمایهگذاری در احداث خطوط لوله صادرات گاز ایران و مشارکت در سواپ و تجارت گاز و فرآوردههای نفتی و ساخت تجهیزات پیچیده موردنیاز صنعت نفت بهصورت مشترک را شامل میشود، همکاریای که اگر به مرحله اجرا برسد برای هر دو کشور بسیار حائزاهمیت است.
این همکاری تاریخی سبب میشود تا ایران و روسیه با این تفاهمنامه یک بلوک گازی بزرگ را تشکیل دهند که درمجموع ۳۰درصد ذخایر گاز جهان را بهاتفاق در اختیار دارند. تشکیل این بلوک گازی امکان مانور بسیار زیادی به دو کشور در بازارهای جهانی خواهد داد. سیطره ایران و روسیه به این میزان از ذخایر گاز جهان و هماهنگی برای بازی با این کارت میتواند دستاوردهای سیاسی و اقتصادی دیگری نیز برای دو کشور در پی داشته باشد.
از سوی دیگر، این تفاهمنامه بزرگترین تعامل اقتصادی دو کشور تحریمی در جهان محسوب میشود و برای دو طرف یک معامله برد- برد خواهد بود. اگرچه برخی به این موضوع اشاره دارند که روسیه در دولت قبل هفت تفاهمنامه و دو قرارداد نفتی با ایران امضا کرد اما بعد از خروج آمریکا از برجام، از ایران رفت اما نباید از مساله غافل شد که مناسبات بینالملل حالا روسها را بیش از گذشته به سرمایهگذاری در ایران نیازمند کرده است.
از طرف دیگر، این ادعاها نیز با واقعیتهای میدانی کاملا تطابق ندارد و برخلاف ادعاهای مبنی بر بدقولی روسها در صنعت نفت، درحالحاضر روسها در چهار میدان نفتی ایران قرارداد سرمایهگذاری به ارزش چهارمیلیارد دلار دارند که نشان از نقشآفرینی آنها در صنعت نفت و گاز کشور دارد. همکاری ایران در عرصههای مختلف اقتصادی میتواند الگویی برای کشورهای تحریمشده جهان باشد تا بهرهگیری از ظرفیتهای خود و همکاری با کشورهای دیگر چالشهای خود را پشت سر بگذارند.