یک منبع آگاه روز گذشته دراینباره به «میدل ایست آی» گفت که ایران در پیشنهادی جدید درخواست حذف سپاه پاسداران از لیست تروریستی آمریکا را کنار گذاشته و درعوض خواستار لغو تحریمهای اعمالشده ازسوی آمریکا علیه قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا و چند نهاد دیگر شده است. منبع دیگری به این رسانه گفته که ایالاتمتحده هنوز به این پیشنهاد که یک راهحل «راه میانی» است، پاسخ نداده است.
اظهارات مقامات آمریکایی نشان میدهد که ایالاتمتحده موافق پیشنهاد جدید ایران نیست. ند پرایس، سخنگوی وزارت امورخارجه در روزهای گذشته گفت: تهران باید تصمیم بگیرد که موضوعاتی را که خارج از برجام هستند کنار بگذارد.
انتشار پیشنهاد جدید ایران به آمریکا
وی گفت: «ما معتقدیم که اگر ایران این تصمیم سیاسی را اتخاذ کند، در موقعیتی قرار خواهیم گرفت که بتوانیم بهسرعت به پایبندی متقابل به برجام برگردیم.» واشنگتن تاکید کرده است که اگر تهران به دنبال گرفتن امتیازات فرابرجامی از آمریکاست، باید امتیازاتی فراتر از برجام نیز ارائه دهد، مانند توافق بر سر اینکه مقامات یکدیگر را هدف قرار ندهند.
درهمینحال، یک منبع به میدلایستآی تایید کرد که چنین توافقی روی میز بوده است و ایران و آمریکا درحال بررسی توافقی بودند که در ازای حذف سپاه از فهرست تروریستی آمریکا، مقامات یکدیگر را هدف قرار ندهند. این منبع افزود: بااینحال، ایالاتمتحده میخواهد ایران این توافق را علنی کند؛ زیرا دو کشور به یکدیگر اعتماد ندارند. با بررسی آنچه رفت به این نتیجه میرسیم که ایران همواره با ارائه راهکارهایی بهدنبال حل مناقشه هستهای خود بوده است اما این طرف غربی و بهویژه آمریکایی است که از اراده لازم برای این موضوع برخوردار نیست.
در این شرایط و با توجه به نقشآفرینی منفی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در شکلگیری چنین فضایی، شاهد این بودیم که بامداد سهشنبه گزارش جدیدی ازسوی این نهاد حقوقی که به گزارشهای سیاسی بیشتر تمایل دارد، درباره فعالیتهای برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران منتشر شد.
آغاز غنیسازی در فردو
خبرگزاری «رویترز» که این گزارش به دستش رسیده است، نوشت: گزارش آژانس تایید میکند که ایران آماده تزریق اورانیوم به سانتریفیوژهای پیشرفته در تاسیسات غنیسازی فردو است. بر این اساس، رویترز به نقل از آژانس اتمی گزارش داد: ایران به آژانس اطلاع داد که آمادگی برای غنیسازی اورانیوم از روز یکشنبه آغاز شده است. در گزارش جدید آژانس اتمی ادعا شده است: ما هیچ توضیحی از ایران درمورد اینکه آمادهسازی این کشور راه را برای غنیسازی اورانیوم بین ۵ تا ۲۰درصد هموار میکند یا خیر، دریافت نکردهایم.
رویترز همچنین نوشت: آژانس اتمی تایید کرد که ایران به آنها اطلاع داده است، آنها غیرفعالسازی آبشار آیآر-۶ در کارخانه غنیسازی سوخت فردو را آغاز کردهاند که تاکنون برای تولید اورانیوم غنیشده استفاده نشده بود. حال با آنچه گذشت و با توجه به بدعهدی چندین ساله غربیها این حق ایران است که بیش از این خود را محدود نگه ندارد و تعهدات برجامی خود را کاهش دهد که یکی از مصادیق آن اتفاق اخیر در فردو بود که منافاتی با همکاری ایران با آژانس ندارد. همانطورکه مقامات آژانس بارها اعلام کردهاند بیشترین نظارتها در طول تاریخ بر فعالیتهای هستهای ایران بوده است و علیرغم این همکاری و هماهنگی گزارشهای سیاسی و پادویی برای غرب و رژیمصهیونیستی ایران را بارها با مشکل مواجه کرده است.
نمونه آخر آن گزارش سیاسی گروسی و قطعنامه شورای حکام است که نهتنها به حل چالش هستهای کمک نکرد، بلکه وضعیت را بغرنجتر کرد؛ ازاینرو اقدامات ایران در ذیل نظارت آژانس نهتنها بهانهای به دست آنها نخواهد داد، بلکه میتواند تلنگری برای برگشتن از مسیر غلط گذشته باشد.
بهشتیپور: غنیسازی در فردو پیام محکم ایران به غرب است
در این زمینه با حسن بهشتیپور، کارشناس مسائل بینالملل به گفتوگو نشستیم. وی در گفتوگو با «صبحنو» اظهار داشت: اقدامات ایران زیر نظر آژانس است و مشکلی پیش نخواهد آمد.
وی افزود: فردو بهعنوان رزرو مرکز نطنز است و این مرکز دارای سانتریفیوژهای پیشرفته است که نصب و فعالیتهای این سانتریفیوژها در فردو زیر نظر آژانس است.
بهشتیپور با بیان اینکه مشکل کنونی ما با آژانس بر سر آن سه مرکز است، ادامه داد: آژانس میگوید که این سه مرکز اعلام نشده بوده است؛ آن هم مرکزی که مثلا ۱۸ سال پیش معلوم نیست چه اتفاقاتی در آن افتاده است. برای بنده جزئیات این موضوع مشخص نیست اما آن چیزی که خود آژانس اعلام کرده ذرات اورانیوم زیر پنج درصد در آن مراکز بوده است.
وی با تاکید بر اینکه فردو جای شفاف و روشنی است و این مرکز زیر نظر آژانس بینالمللی انرژی اتمی فعالیت میکند، خاطرنشان کرد: تزریق گاز هگزافلوراید به سانتریفیوژهای فردو یعنی آغازبهکار برای غنیسازی.
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه ایران در برجام پذیرفته بود که فردو بهعنوان یک مرکز فعالیتهای فیزیک پلاسما محدود شود و غنیسازی در آنجا انجام نشود، گفت: با این کار ایران غنیسازی را در فردو شروع کرد و درست است که خلاف برجام است اما ازآنجاییکه طرف مقابل برجام را اجرا نکرده، ایران هم تعهدی برای خود نمیبیند که بخواهد برجام را اجرا کند.
وی با تاکید بر اینکه اقدام ایران یک پاسخ محکم به غربیها ست که تعهدات خود را انجام ندادهاند، خاطرنشان کرد: ایران میخواهد غربیها را ترغیب کند که انگیزه بیشتری برای انجام تعهدات خود داشته باشند.
بهشتیپور با اشاره به اینکه فردو یک مرکز محدود است، گفت: کل سانتریفیوژهای فردو حداکثر سههزارتاست و قابل مقایسه با مرکز نطنز که نزدیک به ۵۰هزار سانتریفیوژ دارد نیست اما همانطور که گفتم اینجا یک مرکز رزرو است و شروع به کار آن یک پیام به غربیها دارد و آن اینکه ایران تصمیم گرفته فعالیتهای هستهای خود را استوار و محکم ادامه دهد.
وی افزود: این اقدام نشان داد که صدور قطعنامه در شورای حکام یا اقدامات دیگر ما را از این مسیر باز نخواهد داشت.
این کارشناس مسائل بینالملل افزود: از آنجایی که ایران زیر نظر آژانس فعالیت میکند آنها نمیتوانند هیچ بهانهای داشته باشند، الا اینکه بگویند خارج از توافق برجام است چون خودشان هم برجام را اجرا نمیکنند؛ بنابراین نباید انتظار داشته باشند که ایران برجام را اجرا کند.