سیاست سنتی چماق با وجود پذیرفتن ابتکارات ایران
امیرعبداللهیان با اشاره به تبادل پیامهای غیرمستقیم میان ایران و آمریکا و ارائه ابتکارات سازنده از طرف تهران، ادامه داد: در روزهای اخیر و در پنجشنبه گذشته علیرغم استمرار تبادل پیامهای غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن و علیرغم پیشرفتهایی که در مسیر این گفتوگوها قرار داشت ولی به یکباره طرف آمریکایی برای اعمال فشار سیاسی بر جمهوری اسلامی ایران و البته اخذ امتیاز بیشتر در مذاکره غیرمستقیم، قطعنامهای را در آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه داد و علیرغم اینکه طرف آمریکایی به ما اعلام کرد که این قطعنامه خالی از محتواست اما نفس قطعنامه باعث شد که ما طرف آمریکایی را از این کار برحذر کنیم. وزیر امورخارجه کشورمان با اشاره به ارائه بسته سیاسی ایران به آمریکا تاکید کرد: پکیج سیاسی جدید و ابتکار جدید را روی میز قرار دادیم، طرف آمریکایی این ابتکار را پذیرفت اما بر تصویب قطعنامه هم تاکید داشت. وی ادامه داد: ما یک پکیج سیاسی جدید و ابتکار جدید را روی میز قرار دادیم، طرف آمریکایی این ابتکار را پذیرفت اما بر تصویب قطعنامه هم تاکید داشت. درنتیجه جمهوری اسلامی ایران هم با افزایش فعالیتهای هستهای خود در حوزههایی که از طریق سازمان انرژی اتمی اعلام، اجرایی و عملی شد و بهصورت رسمی هم قبل از صدور قطعنامه به دبیرخانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی اطلاع داده شد، این اقدامات را انجام دادیم. امیرعبداللهیان تصریح کرد: اکنون نیز در کنار قطعنامه، اقدامات بیشتر هستهای جمهوری اسلامی ایران قرار دارد اما ما از گفتوگو و مذاکره فرار نخواهیم کرد و در این مسیر ارتباطات ما در عرصههای دیپلماتیک و پیامهای ما از طریق آقایان مورا مذاکرهکننده اتحادیه اروپا و بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درحال تبادل است. جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به یک توافق خوب، قوی و پایدار از منطق دیپلماسی و منطق مذاکراتی فاصله نخواهد گرفت.
نگاه سیاسی آمریکا به مذاکرات هستهای
اظهارات وزیر امورخارجه کشورمان گواهی میدهد که ایران اولا از هرگونه مسیر دیپلماتیک با هدف حل مساله استقبال میکند و ثانیا برای رسیدن به توافق خوب، حاضر است ابتکارات عملی به طرف مقابل ارائه دهد. بااینحال طرف آمریکایی نگاهی کاملا سیاسی و امنیتی به مذاکرات هستهای دارد و براساس همین نگرش، غائلهگردان تصویب قطعنامه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه کشورمان شد. ایران نسبتبه اقدام سیاسی آمریکا و سه کشور اروپای غربی عضو برجام، مثل همیشه «واکنش فنی» نشان داد و سازمان انرژی اتمی کشورمان در بیانیهای توقف ضبط برخی فعالیتها ازسوی دوربینهای فراپادمانی را اعلام کرد. در همین باره، بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتوگویی تلویزیونی با اشاره به بیانیه این سازمان تصریح کرد: «مبنای این اطلاعیه این است که با توجه به اینکه همکاریهای گستردهای با آژانس داشتیم، متاسفانه رفتار آژانس مناسب این همکاری نبوده و از طرفی کشورهای غربی بهخصوص سه کشور اروپایی و آمریکا تحرکاتی را علیه کشور ما آغاز کردند، تصمیم گرفته شد بخشی از همکاریها که فراتر از پادمان بود و جزو تعهدات ما نبود و مبنای حسن نیت برای ما داشت که اینها را انجام میدادیم، مثل ضبط برخی فعالیتها ازسوی دوربینهای آژانس و دستگاه سنجش غنای بر خط یا فلومتر، امروز دستور داده شد فعالیتهایشان را قطع کنند».
کاهش تعهدات ایران بازگشتپذیر است
مقامات کشورمان درعینحال اعلام کردهاند که در صورت وجود اراده سیاسی در آمریکا برای به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای، این آمادگی در تهران وجود دارد تا روند کاهش تعهدات برجامی خود را بازگرداند. درواقع ایران به ماهیت بازگشتپذیری کاهش تعهدات برجامی خود بهخاطر بیتعهدی غربیها اذعان کرده است. در همین باره، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان در آخرین نشست خبری خود با اصحاب رسانه با بیان اینکه تمام اقدامات ایران برگشتپذیر است، تصریح کرد: «اگر توافق فردا در وین نهایی شود تمام اقدامات ایران از لحاظ فنی برگشتپذیر است. آنچه برگشتناپذیر است تروریسم اقتصادی آمریکا و آنهایی که همراهی با آمریکا کردند. دردی که بر مردم ایران اعمال کردند برگشتناپذیر است. باید تمرکز خود را برای به نتیجه رسیدن توافق انجام دهند». با اینکه کاهش تعهدات برجامی ایران در واکنش به فشارهای سیاسی و خارج از عرف دیپلماتیک غرب بر آژانس بینالمللی انرژی اتمی بوده و با وجود اینکه مقامات کشورمان تصریح داشتهاند کاهش تعهدات برجامی، امری کاملا فنی و بازگشتپذیر است، مقامات واشنگتن دارند خط همیشگی خود در مقصر جلوه دادن ایران را پیش میبرند و طوری وانمود میکنند که گویی تهران عامل اصلی بههمخوردن وضعیت فعلی است. برای نمونه، آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه آمریکا چندی پیش در جریان یک نشست خبری مشترک با همتای کرهای خود مدعی شد: «حالا ایران در واکنش به آژانس اقداماتی بهطورمثال خاموش کردن دوربینهای نظارتی آژانس را انجام داده که همهچیز را چالشبرانگیزتر میکند، ازجمله بازگشت به برجام را. یکی از منافع مهم برجام، جامعترین و کاملترین مقررات نظارتی و بازرسیای بود که تابهحال در هر توافق کنترل تسلیحاتی وجود داشته است. اگر ایران در حالا مختل کردن این هم باشد، دیگر فکر میکنم امکان بازگشت به پایبندی را بیشتر کاهش میدهد».
ایران، طرفدار توافق خوب
با وجود پروپاگاندای غرب در مقصر جلوه دادن تهران، ایران همواره آمادگی خود برای حصول توافق خوب را اعلام کرده و تصریح داشته تا مادامی که غربیها بهخصوص آمریکا اراده لازم برای به نتیجه رسیدن برجام را داشته باشند، جمهوری اسلامی نیز با لحاظ تمام جوانب پای میز مذاکره خواهد ماند و از تعامل استقبال میکند. بااینحال، ایران فشارهای سیاسی خارج از ابعاد فنی مذاکرات را نمیپذیرد و زیر بار لابیهای سنگین رژیمصهیونیستی و شرکای غربی تلآویو نخواهد رفت و هر زمان احساس کند منافعش به خطر افتاده، اقدامات فنی لازم را پیش خواهد برد. درعینحال اظهارنظر حسین امیرعبداللهیان با این درونمایه که ایران از مذاکره و مسیر دیپلماتیک استقبال میکند و جمهوری اسلامی هیچگاه از میز مذاکره فرار نکرده، نشان از دورنمای مثبت مذاکرات دارد که توافق را دسترسپذیر(لااقل از طرف ایران) نشان میدهد. این دسترسپذیری اما چنانچه که تصریح شد، به اراده سیاسی غربیها و رویگردانی آنها از سیاست طلبکاری و مقصرتراشی وابستگی تام دارد.