سران قوا در آخرین جلسه مشترک خود، اختیارات بانک مرکزی در حوزه ارزی را افزایش دادند و این نهاد مجاز به مدیریت بازار ارز با استفاده از تمام اختیاراتش شد. بانک مرکزی اما با استفاده از این اختیارات نیز نتوانست جلوی افزایش نرخ ارز را بگیرد. همزمان با تشدید نوسانات ارزی در بازار، رییسکل بانک مرکزی روز گذشته میزبان صرافان ارزی بود تا هماهنگیهای لازم برای اجرای سیاستهای جدید ارزی را با فعالان بازار ارز صورت دهد.
سیاستهای جدید بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز
علی صالحآبادی، رییسکل بانک مرکزی دیروز بعد از جلسه با کانون صرافان ضمن اعلام خبر افزایش عرضه ارز در بازار، گفت: در جلسه با صرافان مقرر شد تا در زمینه اسکناس، میزان عرضه ارز را بیشتر کنیم و مقررات مربوط به تقاضای بازار در حوزه اسکناس را هم تسهیل کنیم. در بازار اسکناس هم صادرکنندگان عرضه خواهند کرد و علاوه بر آن، بانک مرکزی بهعنوان بازارساز در بازار حضور دارد. رییسکل بانک مرکزی تاکید کرد: هیچ موقع در تاریخ بانک مرکزی این میزان از اسکناس را که الان در بانک داریم نداشتیم. بههرنحوی که بازار تقاضای واقعی داشته باشد آمادگی پوشش آن را داریم. وی با اشاره به جلسه با صرافیها گفت: امروز با صرافیها توافقات خوبی انجام دادیم تا در زمینه اسکناس هم میزان عرضهها را افزایش دهیم؛ مقررات مربوط به تقاضای بازار در حوزه اسکناس را در روزهای آینده تسهیل خواهیم کرد که این موضوع در بازار اثرگذار خواهد بود. حجم معاملات بالا خواهد رفت و میتواند نیاز واقعی بازار را بهصورت کامل پوشش دهد.
صالحآبادی تاکید کرد: علاوه بر این، بانک مرکزی در سایر حوزهها که مرتبط با بازار ارز است و در این بازار اثرگذار بوده، حضور جدی و فعال دارد. مطمئنا با توجه به وضعیت خوبی که در حوزه درآمدهای ارزی کشور چه به لحاظ حواله و چه اسکناس داریم، میتوانیم تعادل خوبی را در بازار ایجاد کنیم. رییس کل بانک مرکزی در ادامه با بیان اینکه یکی از مهمترین بازارهای ما بازار حواله ارزی در کشور است که حجم معامله قابلتوجهی را به خود اختصاص میدهد، اظهار کرد: از ابتدای امسال تا تاریخ 20خرداد، هشتمیلیارد و 100میلیون دلار در بازار حواله معامله داشتیم که صادرکنندگان نفتی و غیرنفتی در این بازار عرضه داشتند و تمام تقاضاها را پوشش دادند. وی با تاکید بر اینکه در مدت مشابه سال گذشته این میزان 4.6میلیارد دلار بوده است که رشد قابلملاحظهای داشتیم، ادامه داد: روزانه 200 تا 300میلیون دلار در بازار حواله معامله میشود که عرضه بیشتر از تقاضاست.
رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: این موضوع را دنبال میکنیم که بانک مرکزی تنها خریدار ارز دولت نباشد و بانکهای دولتی هم بتوانند ارز بفروشند و بانک مرکزی هم بتواند فروشنده ارز باشد و ریال را از بازار جمع کنیم. صالحآبادی خاطرنشان کرد: خوشبختانه بالا رفتن قیمت نفت، پتروشیمی و محصولات فولادی در بازار جهانی و همچنین رشد صادرات غیرنفتی حجم عرضه ما را در بازار حواله بیشتر کرده و در پوشش تقاضای واردات هیچ مشکلی نداریم.
کامران سلطانیزاده، عضو شورایعالی کانون صرافان نیز با اشاره به نتایج مثبت جلسه اعضای این کانون با رییس کل بانک مرکزی طی روزهای آینده، تصریح کرد: پیشنهاد دادیم که سازوکاری برای صرافیها تدوین شود که این تنوع ارزی ازسوی صرافیهای رسمی صورت گیرد و از خرید مردم در شبکههای غیررسمی جلوگیری شود تا متضرر نشوند. همچنین کانون صرافان خواستار واقعیتر شدن اختلاف نرخ ارز آزاد و مسافری شدند، بنابراین انتظار میرود نرخ ارز تعدیل شود تا جلوی سودجویی برخی گرفته شود.
بعد از سخنان صالحآبادی، بانک مرکزی طی دستورالعملی به صرافیها اجازه داد ارز اسکناس صادرکنندگان را با نرخ توافقی، خریداری و به متقاضیان ارز - بدون محدودیت - بفروشد. در این دستورالعمل تاکید شد: «در راستای درخواستهای صادرکنندگان و بهمنظور تنظیم و مدیریت بازار ارز و تسهیل برگشت ارز حاصل از صادرات بهصورت اسکناس، کلیه صرافیهای مجاز معتبر میتوانند نسبتبه خرید ارز از صادرکنندگان به صورت اسکناس با نرخ توافقی اقدام و منابع تجهیزشده فوق را در سرفصلهای مصارف ارزی خدماتی و همچنین فروش ارز در سرفصل سایر با احراز هویت متقاضی به فروش رسانند».
دستگیری 31 نفر از سرشاخههای معاملات ارز
به موازات سیاستگذاریهای بانک مرکزی برای تسهیل خرید و فروش در بازار با هدف کنترل نرخ ارز، با اخلالگران معاملات نیز برخورد انتظامی صورت گرفته است. بر همین اساس با همکاری بانک مرکزی و پلیس امنیت اقتصادی، تعدادی از سرشاخههای معاملات فردایی دستگیر و برخی دیگر از عناصر فعال در این بازار، شناسایی شدند. در همین زمینه جانشین پلیس امنیت اقتصادی ناجا با هشدار به فعالان بازار فردایی طلا و ارز اظهار کرد: 31نفر از سرشاخههای معاملات فردایی دستگیر و تعدادی از عناصر فعال در این بازار نیز با همکاری بانک مرکزی و مراجع قضایی شناسایی شدند. وی با تاکید بر اینکه معاملات فردایی طلا و ارز، غیرقانونی و قمارگونه است، اضافه کرد: طبق بررسیهایی که داشتیم، این افراد با ایجاد بازار معاملات فردایی اقدام به ایجاد تقاضای کاذب در بازار طلا و ارز میکردند تا قیمتها را افزایش دهند. جانشین پلیس امنیت اقتصادی تاکید کرد: پلیس با فعالان بازار فردایی، به جرم اخلال در نظام اقتصادی قاطعانه برخورد خواهد کرد.