اختلاس در ایران، الهام بخش در کانادا
وقتی نام خاوری به میان می‌آید، فساد کلان بانکی افشاشده در ابتدای دهه90 شمسی و کشور کانادا به ذهن متبادر می‌شود. یک دهه است که خاوری و کانادا به استعاره‌هایی از فعالیت‌های مشکوک اقتصادی تبدیل شده‌اند. طی این یک دهه، هرازچندگاهی تصاویری از خاوری و خانواده او به بیرون درز می‌کند و اخبار و گمانه‌ها درباره وضعیت او شایع می‌شود. نام خاوری و خانواده او چند روزی است که دوباره مطرح شده است. بهانه این مطرح شدن، گزارش مجله‌ای تحت عنوان «تایکون» درباره اردوان خاوری فرزند محمودرضاست. مجله تایکون در یکی از شماره‌های اخیر خود اردوان (اردی) خاوری، پسر محمودرضا خاوری، مدیرعامل پیشین بانک ملی ایران و از مجرمان محکوم‌شده در ایران به‌خاطر مشارکت در اختلاس سه‌هزار میلیارد تومانی را به‌عنوان «تاجر الهام‌بخش» سال2022 انتخاب کرده است.
نکته جالب گزارش تایکون این است که این مجله خانواده اردوان را کارآفرین عنوان کرده است. در گزارش مجله تایکون درباره اردوان خاوری آمده است: «اردوان خاوری متعلق به خانواده‌ای است که چندین نسل سابقه کارآفرینی دارند و تجربه صد‌ها سال کسب‌وکار و ظرافت‌های آن به او ارث رسیده است». گزارش مجله تایکون درباره دیگر فعالیت‌های دیگر اقتصادی اردوان خاوری نوشته است: «ارتباط دایمی اردوان خاوری با صاحبان کسب‌وکار‌های اماراتی باعث شد تا او در سال۲۰۰۷ یک شرکت بازرگانی تخصصی در زمینه خریدوفروش مصالح ساختمانی در این کشور راه‌اندازی کند». خاوری پدر اما که بود و چگونه از ایران فرار کرد؟
فرار به اسم ماموریت
قاضی سراج، قاضی پرونده فساد کلان بانکی، در ابتدای سیزدهمین جلسه دادگاه این فساد(خردادماه 1391) درباره نحوه خروج خاوری از کشور و فرار به کانادا گفت: «در جلسه قبلی متهم ردیف اول مطالبی را عنوان کرد مبنی بر اینکه دست‌هایی در کار بوده تا خاوری را از کشور فراری دهند. در تاریخ ۲۰/۶/۹۰ آقای خاوری -مدیرعامل وقت بانک ملی- به‌عنوان ماموریت، تقاضای خروج از کشور به انگلستان را داشته است. در تاریخ ۲۹/۶/۹۰ طی نامهای با ماموریت ایشان(اشاره سراج به شرکت در جلسه بانک پی‌‌ال‌سی لندن) به خارج از کشور موافقت شده است». سراج تاکید کرد: «در ۶/۷/۹۰ مشاور نهاد [ریاست‌جمهوری] و دبیر هیات نظارت بر مسافرت‌های خارجی کارکنان دولت آن ماموریت را کان لم‌یکن تلقی کرده است؛ یعنی چند روز بعد از اینکه خاوری به خارج رفته است این ماموریت کان‌لم‌یکن تلقی می‌شود و آقای خاوری در هتلی در انگلستان و از طریق فکس استعفای خود را به دفترش اعلام می‌کند». در تمام سال‌هایی که خاوری به کانادا گریخته، گزارش‌های زیادی درباره فعالیت‌های اقتصادی او و فرزندانش منتشر شده است.
خشِ بابا
خاوری سه فرزند به نامهای خشایار، پرندیس و اردوان دارد. خشایار خاوری به‌علت سختی تلفظ خشایار در زبان انگلیسی، در وب‌سایتش نام «خش» را برای خود برگزیده است. خشایار، هم کارشناسی و هم کارشناسی‌ارشدش را در دانشگاه تورنتو خوانده است و اکنون برای خودش بروبیای اقتصادی دارد. ازجمله فعالیت‌های تجاری خش می‌توان به فعالیتش در بخش املاک و مستغلات در دو پروژه مشارکتی با ارزش مالی بین 50میلیون دلار تا یک‌بیلیون دلار اشاره کرد. بنگاه هتلداری خش شامل سه رستوران لوکس، یک شرکت پذیرایی، دو پروژه جدید در خط‌لوله و یک شرکت مدیریت خدمات است. سه رستوران خش خاوری به نامهای «کاوا»، «چابرول» و «اطلس» با استقبال زیاد مشتریان کانادایی مواجه شده است.
شرکتهای اقماری اردی
اردوان خاوری برخلاف برادرش خشایار، به‌‌جای کانادا بیشتر در حوزه دوبی مشغول به فعالیت بوده است. اردوان که مجله «تایکون» چندی پیش او را «تاجر الهام‌بخش» لقب داد، فعالیت‌های تجاری خود را در سال2005 با تاسیس یک آژانس هواپیمایی آغاز کرد. دو سال بعد یعنی در سال2007، اردی یک شرکت تجاری در زمینه دادوستد مصالح ساختمانی تاسیس کرد. اردوان چهار سال بعد در سال2011، شرکتی برای ساخت‌وساز منازل لاکچری به راه انداخت. سه سال بعد، اردوان یک رستوران بزرگ در ایالت یورکویل آمریکا تاسیس کرد. اردوان در سال‌های بعد نیز شرکتهای دیگری در زمینه سرمایه‌گذاری به وجود آورد.
دختر بابا
پرندیس خاوری برخلاف برادرهایش پی درس و مشق و علم‌آموزی بود اما گویا پدر با بخشش خانه به دختر، جبران مافات کرده است. خانه خاوری در تورنتو که از قضا بسیار خبرساز هم شد، نه متعلق به او که چندی پس از حضور خاوری در کانادا به نام دخترش شد.
باج‌خواهی میلیون دلاری از تاجر ایرانی-کانادایی
علاوه بر موارد مذکور، نام اردوان به همراه برادرش، خشایار و پدرش، محمودرضا چند سال پیش در یک پروژه مشترک ساخت‌وساز با یک تاجر ایرانی بر سر زبان‌ها افتاد و به تشکیل یک دادگاه منتج شد. ماجرای شراکت نافرجام خانواده خاوری با سام میرزاهی، از سرمایه‌گذاران ایرانی - کانادایی، هرچند بازتاب چندانی در رسانه‌های داخلی ایران نداشت اما در کانادا غوغا کرد. به گزارش بلومبرگ، میرزاهی، خاوری را در سال2008 ملاقات کرد. دو پسر خاوری، خشایار و اردوان، از ابتدای دهه سوم زندگی‌شان وارد کار مشترک با میرزاهی شدند. پایگاه خبری «گلاب‌اندمیل» سال1395 گزارشی در همین زمینه منتشر کرد. در آوریل سال2014، میرزاهی درباره مشکلات مالی اردوان (پسر محمود خاوری) در دوبی سخنانی را منتقل کرد. طبق اسناد دادگاه، میرزاهی در صورت پرداخت نکردن 14میلیون دلار از فروش پروژه «هزلتون» با تهدید فیزیکی روبه‌رو خواهد بود. میرزاهی در آن زمان گفت هیچ پولی از پروژه‌ها تا اتمام کامل‌شان توزیع نشد. میرزاهی همان زمان گفت خاوری تهدیدش کرد اگر همکاری نکند، شهرتش را خراب می‌کند. خاوری یک ساعت برای تهیه صورت‌حساب به او فرصت داد و گفت در غیر این صورت، عواقب همکاری نکردن را بپذیرد. میرزاهی ادعا کرده از ترس تهدیدها، هفت میلیون دلار چک به خانواده خاوری داده است.
درخواست ایرانیان مقیم کانادا برای لغو تابعیت خاوری
همچنین گروهی از فعالان دانشگاهی، سیاسی و اجتماعی ایرانی مقیم کانادا در نامه به جیسن کنی، وزیر وقت مهاجرت و شهروندی این كشور به حضور خاوری در خاک کانادا معترض شدند. در بخشی از نامه ایرانیان مقیم کانادا با بیش از هزارو 500 امضا آمد که «وزیر امور مهاجرت و شهروندی می‌تواند از قدرت خود استفاده کند و در صورت اثبات اینکه فردی به دروغ خود را معرفی کرده یا تقلب و خلافی کرده باشد، امتیاز شهروندی یا ویزای اقامت دائم را از او پس بگیرد».
