پــاداش فـــــــریـاد
#Metoo در ایران
شاید بتوان از کیوان امام، دانشجوی باستان‌شناسی دانشگاه تهران، به‌عنوان یکی از متهمان ابتدایی این جنبش و موفق‌ترین نمونه شکست سکوت در ایران نام برد؛ کسی که پس از اتهامات کاربران فضای مجازی سرانجام دستگیر شد و به بیش از سیصد تجاوز اعتراف کرد و پلیس در خانه او 46 فیلم از تجاوز به قربانیان کشف کرد. پس از کیوان امام، اهمیت این موضوع برای بسیاری روشن شد و برای جلوگیری از بروز جنایات این‌چنینی، زنان دریافتند که باید حامی یکدیگر باشند و در این مسیر مردان را هم همراه خودشان کنند. جرقه جنبش #Metoo در دنیا با توئیتی از تارا برک و در سال2017 زده شد. کسی که نخستین‌بار اتهاماتی را متوجه هاروی واینستین، تهیه‌کننده مشهور آمریکایی، کرد و این هشتگ را در پایان حرف‌هایش به کار برد. برک فعال اجتماعی بود، اما بعید می‌دانم که حتی لحظه‌ای آینده این هشتگ به ذهنش خطور کرده باشد. بلافاصله قربانیان دیگری هم که در گذر سال‌ها نخواسته یا نتوانسته بودند صدایشان را به جایی برسانند، لب به سخن گشودند و حرف‌هایی را که مدت‌ها در گوشه تاریک ذهنشان جاخوش کرده بود، بیرون ریختند.
بیانیه زنان سینما
فروردین امسال، نقطه عطف دیگری در مسیر این جنبش بود. زنان دست‌اندرکار سینمای ایران که تا پیش از این جستهگریخته از آزار می‌گفتند، یک‌باره بیانیه‌ای صادر کردند که این بیانیه به امضای صدها نفر رسید؛ بیانیه‌ای که هر نوع آزار و باج‌گیری جنسی در بدنه سینما را محکوم و اعلام کرد که حاشیه امن مرتکبان را از بین خواهد برد. خانه سینما بلافاصله واکنش نشان داد و گفت که پیگیر این مسئله خواهد بود و شورای صیانت خانه سینما به اتهامات مرتبط با خشونت رفتاری رسیدگی خواهد کرد. بااین‌حال، زنان سینما کمیته‌ای مستقل تشکیل دادند و پس از رأی‌گیری عمومی، درنهایت هانیه توسلی، ترانه علیدوستی، سمیه میرشمسی، غزاله معتمد و مارال جیرانی به‌عنوان پنج زن سینماگری انتخاب شدند که مسوولیت پیگیری و مطالبات قربانیان برعهده آنان است. سمیه میرشمسی نخستین کسی بود که با نام‌ونشان حقیقی‌اش اتهاماتی را متوجه یکی از چهره‌های مشهور سینما کرد. این فریاد جمعی همان نقطه عطفی است که زنان سینما در مسیر جنبش ایجاد کرده‌اند.
آن‌ها که سکوت را شکستند
روایت‌های آزار، یکی پس از دیگری به‌دست فعالان این حوزه رسید و پس از راستی‌آزمایی منتشر شد. نام برخی بازیگران مشهور در میان متهمان دیده می‌شود و شبنم فرشادجو چندی پیش، تصویر پنج متهم را روی صفحه شخصی‌اش به نمایش گذاشت و نوشت: «لطفا کسانی که این پنج نفر را دنبال می‌کنند، مرا آنفالو کنند.» بلافاصله چهره‌هایی مانند ترانه علیدوستی این افراد را از فهرست دنبال‌کنندگانشان حذف کردند. روایت‌های آزار و نام آزارگران زمانی صراحتا درج می‌شود که اتهامات متوجه آن‌ها از سمت عده چشمگیری مطرح شود. اگرچه در ابتدا افشاگری علیه آزارگران بدون چارچوب و اغلب بر پایه هیجان صورت می‌گرفت اما امروز قرار گرفتن در مسیر صحیح مطالبه را می‌توان دید. رئیس سازمان سینمایی نیز در واکنش به اتفاقات اخیر اعلام کرد که تاکنون برای دو نفر از متهمان به اذیت و آزارجنسی پرونده قضایی تشکیل شده است و در صورت اثبات این موضوع، برای همیشه حذف و ممنوع‌الکار خواهند شد. آغاز حرکت جدی سینماگران برای رفع فساد در سینما، حرکتی قابل تامل و نیازمند حمایت است. همان‌طور که چندی پیش هم صداوسیما و اخبار 20:30 در اقدامی بی‌سابقه به این اقدام و بیانیه زنان دست‌اندرکار سینما پرداختند و به‌نظر می‌رسد که این کنشگری، تحولات و تغییرات جدی درپی دارد.
