مریم‌شیعه‌زاده |چندماه از شروع مصاحبه‌هایم می‌گذرد. مصاحبه‌های عمیق و مفصل با جوانانی که داوطلبانه حاضر شده‌اند تا از خصوصی‌ترین مسائلشان برایم بگویند. این مصاحبه‌ها قرار است در نهایت به یک کار پژوهشی دانشگاهی بدل شوند و این که با چه عنوانی انجام می‌شوند و اصلا چرا انجام می‌شوند، بماند برای بعد. چند روز پیش و بی‌مقدمه، یکی از مصاحبه‌شوندگان برایم تصویری ارسال کرد. عکس، از چهره خودش بود. چشم‌هایش کمی ورم کرده بود و حال و احوالش خوش به نظر نمی‌رسید. بیست و نه سالش است و دانش‌آموخته کارشناسی ارشد روانشناسی یکی از معتبرترین دانشگاه‌های ایران. برایش نوشتم «حالت خوب است؟» و نوشت «نه». پیام داده بود تا حرف‌هایی را به مصاحبه‌اش اضافه کنم. خسته بود و کلافه. پیش‌تر لابه‌لای حرف‌هایش از نبرد گهگاه با خانواده‌اش گفته بود و این که مدتی است خانواده مدام او را برای همه‌ کارهای کرده و نکرده‌اش سرزنش می‌کنند. عاشق خانواده‌اش بود. یادم می‌آید که در اولین مصاحبه‌مان، حرف‌هایش را این‌طور آغاز کرد که صمیمی‌ترین دوست من، پدرم است. آن شب وقتی عکس را فرستاد، برایم نوشت از این که تا به این اندازه برخی مسائل بینشان فاصله می‌اندازد، کلافه است. از این که خانواده هرازگاهی بی‌منطق بهبه رسوم غیر منطقی چنگ می‌اندازد و بی‌دلیل، عرصه را برایش تنگ می‌کند، سخت آشفته بود. می‌گفت خسته است از اینکه هر شب با گریه بخوابد و صبح با عذاب وجدان و زخم‌هایی که در وجودش جاخوش کرده‌اند بیدار شود. 
او فقط یکی از ده‌ها جوانانی بود که لابه‌لای حرف‌ها و دغدغه‌هایش از «خانواده» گفت. در این مدت و در مواجهه با مصاحبه‌شوندگان مختلف، دختران و پسران جوان زیادی بودند که دست گذاشتند بر روی شکافی که میان خودشان و خانواده‌هایشان به وجود آمده است. از قدرت انتخاب خودشان و میزان اعمال نفوذ و کنترل خانواده می‌گفتند و نادیده گرفتن آزادی و ابتکار عملشان. تغییر الگوی روابط، اولویت‌ها، گذران اوقات فراغت، برقراری روابط خویشاوندی و... همه‌وهمه در تحولات اخیر خانواده دستخوش تغییراتی شده است که فارغ از ارزش‌گذاری، باید آن‌ها را پذیرفت. این تحولات هرگز به معنای تضعیف خانواده نیست. خانواده همچنان به قوت خود باقی‌ خواهد ماند اما اصرار بر به‌کارگیری الگوهای سنتی که با تجربه روزانه اعضا خانواده ناهماهنگ‌ است، می‌تواند منجربه این آشفتگی شود. امروز 15 می، 25 اردیبهشت‌ماه؛ روز جهانی خانواده است. امروز سعی کنید نیزه‌ها و‌ سپرها را بیندازید و تنها یکدیگر را بشنوید.