هراس توکیو از بی ثباتی در دریای چین
«فومیو کیشیدا»، نخست‌وزیر ژاپن دیروز هشدار داد؛ احتمال می‌رود جنگ مشابه اوکراین در منطقه شرق آسیا به وقوع بپیوندد. کیشیدا در جریان دیدار با «بوریس جانسون»، نخست‌وزیر انگلیس در لندن بار دیگر ادعاهای مشابهی درباره احتمال حمله چین به تایوان را مطرح کرد و گفت که صلح و ثبات در تنگه تایوان برای توکیو و جامعه بین‌الملل ضروری است.
این مقام ژاپنی در این خصوص توضیح داد: «ما باید با همپیمانان و کشورهای همفکر خود همکاری کنیم و هرگز تلاش یکجانبه برای تغییر وضعیت فعلی از طریق استفاده از زور در منطقه هند و اقیانوسیه به‌ویژه شرق آسیا را تاب نمی‌آوریم. کیشیدا سپس با هشدار درباره تداوم جنگ اوکراین گفت: «اوکراین احتمالا همان شرق آسیای فردا باشد.»
از زمان آغاز عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین در پنجم اسفندماه، بسیاری از کشورهای غربی همچون آمریکا و حتی کشورهای دیگر سعی کرده‌اند تا به‌نوعی چین را به حملات اوکراین ارتباط دهند و بگویند که روسیه به چین برای حمله به تایوان چراغ سبز نشان داده است؛ ادعایی که پکن آن را رد می‌کند. چندی پیش «جوزف وو»، وزیر خارجه تایوان گفت که در حال بررسی وضعیت اوکراین برای آموختن درس‌هایی برای استفاده از این جنگ برای زمان حمله احتمالی چین به این جزیره هستند. جوزف وو در این خصوص گفت: «ما تلاش داریم تا ببینیم که چه چیزهایی می‌توانیم از اوکراین در دفاع از خود بیاموزیم. قطعا دو چیز وجود دارد؛ اولین مورد، قابلیت نامتقارن است. به اوکراینی‌ها نگاه کنید، آن‌ها از تسلیحات فردی کوچک برای رفتن به جنگ با یک دشمن بزرگ استفاده می‌کنند و من فکر می‌کنم که این چیزی است که ما می‌توانیم از آن بیاموزیم. در حقیقت، ما برای آن آماده‌ایم اما به سرمایه‌گذاری بیشتری در این زمینه نیاز داریم.
درباره احتمال حمله چین به تایوان پس از حمله روسیه به اوکراین گفت: «پاسخ به این سوال بسیار برای تایوان دشوار است» و چین نظاره‌گر نحوه واکنش باقی جهان به عملیات نظامی روسیه است. فکر می‌کنم که دولت چین باید تفکر کند یا نحوه امدادرسانی ایالات‌متحده و کشورهای مهم دیگر به تایوان را محاسبه کند. اگر تایوان هیچ‌گونه حمایتی نداشته باشد، فکر می‌کنم که چراغ سبزی برای حمله (چین به تایوان) باشد. از طرف دیگر، «ویلیام برنز»، مدیر آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) نیز گفته است که محاسبات چین در مورد تایوان تحت‌تاثیر درگیری اوکراین قرار گرفته است و اینکه چین از نزدیک درگیری روسیه در اوکراین را زیر نظر دارد و همین امر بر محاسبات سران پکن درمورد تایوان تاثیر می‌گذارد.
به نوشته خبرگزاری «رویترز»، وی اظهار داشت که دولت چین تحت‌تاثیر مقاومت شدید اوکراین در برابر تهاجم روسیه و هزینه‌های اقتصادی تحمیل‌‌شده بر مسکو قرار گرفته است. رییس سیا گفت: من فکر می‌کنم سران چین با دقت به همه این‌ها نگاه می‌کند - به هزینه‌ها و عواقب هرگونه تلاش برای استفاده از زور برای به دست آوردن کنترل بر تایوان.
گزارش‌هایی منتشر شده است مبنی بر اینکه ایالات‌متحده و بریتانیا اخیرا درمورد احتمال جنگ چین و تایوان گفت‌وگو کرده‌اند. «لیز تراس»، وزیر خارجه بریتانیا هفته گذشته گفت که ناتو باید به‌عنوان بخشی از تلاش‌های خود برای «مقابله با تهدیدات جهانی» به‌دنبال حفاظت از تایوان باشد.
رحیم‌پور: نگرانی ژاپن از وقوع جنگ احتمالی در شرق آسیا به دلیل نداشتن ارتش و سلاح هسته‌ای است
«ابراهیم رحیم‌پور»، کارشناس آسیا و اقیانوسیه در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه «صبح‌نو» با اشاره به هشدار ژاپن درباره وقوع جنگ احتمالی در شرق آسیا عنوان کرد: رویدادهای شرق آسیا و شرق اروپا کاملا با هم متفاوت است آنچه در اوکراین و جنگ آن‌ها اتفاق افتاده سابقه‌دار است. یعنی روسیه بعد از زمان فروپاشی شوروی، چهار حرکت نظامی در گرجستان، اوکراین، قره‌باغ و شبه‌جزیره کریمه کرد. اکنون هم حمله اوکراین در منطقه دونباس و مناطق مختلف اوکراین را شاهدیم که وارد ماه سوم خود می‌شود؛ جنگی که بخشی از مناطق اوکراین به دست روس‌ها افتاده و هنوز ادامه دارد، اما نه به‌شدت روزهای اول جنگ.
این کارشناس آسیا و اقیانوسیه افزود: حالات روسیه با سمت چین فرق دارد. پس از فروپاشی شوروی سابق اتفاقات مختلفی در تاجیکستان، قزاقستان، اوکراین، قره‌باغ و تلاطماتی با انقلاب‌های مخملی دیدیم. تلاطماتی که بعد از فروپاشی شوروی در شرق اروپا معادله را خیلی پیچیده کرده است اما فاکتور دیگر، ناتو است که باید بعد از سقوط شوروی منحل می‌شد اما برعکس، منحل نشد بلکه توسعه هم یافت. فاتح جنگ جهانی دوم آمریکا لقب گرفت درحالی‌که فاتح اصلی روس‌ها بودند.
متفاوت بودن جنس موضوعی جنگ اوکراین با تایوان
رحیم‌پور با اشاره به اختلافات موجود در دریای چین، تصریح کرد: در شرق آسیا نگرانی ژاپن از اختلافات موجود در دریای چین و مساله تایوان و هنگ‌کنگ را داریم. مسائل اختلافی در دریای چین میان تایوان و چین وجود دارد که جنس موضوعی آن با جنگ اوکراین متفاوت است. چین با هوشمندی که دارد اجازه رویدادهای نظامی در این منطقه را نمی‌دهد. درواقع نگرانی غربی‌ها از تحرکات اقتصادی و توسعه تجاری موفق چین است، نه توسعه نظامی چین. آمریکا با ایجاد اختلافات در دریای چین، به‌دنبال سرزمین نیست. آن‌ها سرزمین نمی‌خواهد هدفش تسلط بر اقتصاد جهانی است. ترامپ در زمان خودش به ژاپن گفته بود که اگر امنیت می‌خواهید پول بدهید.
این کارشناس مسائل بین‌الملل یادآور شد: چینی‌ها نسبت‌به رخدادهای پیرامونی خودشان عاقلانه برخورد می‌کنند، حتی برخی موضوعات را حق مسلم تایوان و هنگ‌کنگ می‌دانند. چین تحرکات نظامی در این مناطق انجام ندادند، هر چند برای چین تصرف این مناطق آسان است اما کج‌دارومریز رفتار کردند. به هنگ‌کنگ هم گفتند که اقتصاد جهانی را دنبال کند. هدف‌های روسیه وچین و جغرافیا و شرایط‌شان متفاوت است و از این رو نمی‌توان آنچه را در اوکراین رخ می‌دهد به تایوان تعمیم داد.
چرایی نگرانی ژاپن
وی با اشاره به اینکه ژاپن ارتش و سلاح هسته‌ای ندارد، یادآور شد: ژاپن به دلیل اینکه ارتشی ندارد و در جنگ جهانی هم خسارت‌های زیادی دیده است، از روی دادن جنگی دوباره در شرق آسیا نگران است. این نگرانی همیشگی اوست که به این‌گونه موضوعات توجه کند. هر چند دور از ذهن نیست تحرکات آمریکا و غربی‌ها و پیمانی که اخیرا استرالیا با غرب بسته، ممکن است منجر به عکس‌العمل چین باشد ولی آنچه از چین می‌شناسیم نسبت‌به این گونه رویدادها اعتراض می‌کند ولی رخداد نظامی شکل نمی‌گیرد. با این قضیه به نظر نمی‌رسد که درگیری نظامی رخ دهد و حتی تایوان هم عاقلانه رفتار می‌کند .
نقش کره‌شمالی در دریای چین
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل تاکید کرد: هرچند چین به دنبال موضوعات نظامی یا جنگ در منطقه پیرامونی خود نیست اما اگر چین را عصبی کنند یا شرایط سخت‌تر شود، شاید معادله عوض شود. کشورهای پیرامونی دریای چین، مثل ویتنام یا کره شمالی و... شریک اول اقتصادی آن‌ها چین است و آمریکا در تلاش است تا وضعیت اقتصادی این مناطق دخالتی داشته باشد.
وی با اشاره به آزمایش‌های موشکی اخیر کره‌شمالی، یادآور شد: کره‌شمالی در دلش چین است و با اقتصاد پکن همراه هستند. شاید کره‌شمالی یا مستقل یا با بستن چشم‌های چین حرکاتی انجام دهد که به نفع چین شود اما پکن به‌دنبال این نیست که تحرکاتی انجام دهد که خودش در آن نقش نداشته باشد.
