استاد! هشت سال روحانی کجا بودید
مسیح مهاجری، مدیرمسؤول روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود نوشت: «حالا که روشن شده شما نمی‌توانید از عهده حل مشکلات برآیید، شجاعانه کنار بروید و کار را به افراد کاردان بسپارید تا مردم و کشور را از این گرداب خطرناک نجات بدهند». حمله مهاجری علیه دولت، با واکنش‌هایی مواجه شد؛ برای نمونه، حجت‌الاسلام میرتاج‌الدینی، نایب‌رییس کمیسیون برنامه‌وبودجه در توییتی نوشت: «آقای مسیح مهاجری، مدیرمسؤول روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله امروز به یاوه‌گویی علیه دولت سیزدهم پرداخته و گفته آقای رئیسی کنار برود و کار را به اهلش بسپارد. این سخن را از ما بشنود! جناب مهاجری، شما 40سال است روزنامه جمهوری اسلامی میراث شهید مظلوم بهشتی را گروگان گرفته‌اید».
خواسته عجیب مهاجری مبنی بر استعفای رئیسی در حالی است که بسیاری از کارشناسان با علم به پیامدهای منفی حذف ارز ترجیحی ازجمله افزایش شدید قیمت‌ها، بر این باورند که حذف این ارز فواید زیادی می‌تواند به همراه داشته باشد. ازجمله محسنات حذف ارز ترجیحی، قطع شدن دست طبقات رانت‌خوار و نوکیسه اقتصادی، بازتوزیع صحیح منابع حاصل از حذف ارز در میان طبقات آسیب‌پذیر و نیازمند و درنهایت واقعی‌شدن قیمت‌ها خواهد بود. این‌ها موضوعات کارشناسی‌ای هستند که امثال مهاجری و همراهان سیاسی او قصد فهم و درکش را ندارند. مهاجری و سایر اصلاح‌طلبان با موج‌سواری روی نگرانی بجای معیشتی مردم، به دولتی که هنوز یک سال نیست از آمدنش گذشته و تا الان مشغول آواربرداری از فجایع اقتصادی دولت هشت‌ساله حسن روحانی بوده، انگ ناکارآمدی می‌زنند و خواستار استعفا و کناره‌گیری آنند.
جراحی اقتصادی با کمترین فشار بر مردم
همگان از دولت سیزدهم این انتظار را داشتند تا با دوری از عافیت‌طلبی، یک بار برای همیشه سیاست‌های غلط اقتصادی را کنار بگذارد و دست به جراحی سخت بزند و اقتصاد ایران را از شر دست‌های پشت پرده، خلاصی بدهد. به نظر می‌رسد در ماجرای حذف ارز ترجیحی برای گندم که از مدت‌ها پیش بحث آن مطرح بود، دولت به‌جد در پی اصلاحات بنیادین اقتصادی است؛ این موضوعی است که چندی پیش سخنگوی دولت روی آن صحه گذاشت.
علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت چندی پیش در برنامه «صف اول» شبکه خبر تصریح کرد: «اقتصاد ایران اقتصادی بیمار است و مردم سالیان سال است که این بیماری را لمس می‌کنند؛ ضمن اینکه فشارهای بیرونی نیز بر این بیماری می‌افزاید؛ به همین جهت مهم‌ترین برنامه دولت سیزدهم درمان بیماری اقتصاد کشور است». همزمان سیدمحمد حسینی، معاون پارلمانی رییس‌جمهور نیز با اشاره به لزوم جراحی بزرگ اقتصاد ایران با کمترین فشار بر مردم، اظهار کرد: «اصلاح نارسایی ها و روند های نادرست چه بسا نیازمند جراحی‌های عمیق و تصمیمات بزرگ باشد که در این مسیر نیز تاکید رییس‌جمهور بر آن است که این اقدامات و تصمیمات با کمترین فشار بر مردم انجام شود و قبل از اتخاذ هرگونه تصمیمی، شرایط برای مردم و افکار عمومی تبیین و تشریح شود». در همین راستا بود که در یک مورد، سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، بسته راهبردها و سیاست‌های بخش بانکی را با هدف جراحی اقتصاد کشور به بانک‌های دولتی و نیمه‌دولتی ابلاغ کرد. هدایت اعتبار بانکی به بخش مولد ازجمله تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین، انضباط مالی، تنوع‌بخشی به شیوه‌های تامین مالی، بهبود کیفیت رابطه موسسات اعتباری با مردم، تسهیل دسترسی تولیدکنندگان و خانوارها به منابع بانکی و تقویت ساختارهای خودتنظیمی و نظارتی در شبکه بانکی از اهداف این بسته ابلاغی وزارت اقتصاد به بانک‌ها عنوان شده است.
حذف ارز ترجیحی برای اصلاح روندهای اقتصادی
اقدام به حذف یارانه‌های پنهانی مثل ارز ترجیحی نیز یکی دیگر از اقدامات دولت در راستای اصلاح روندهای نادرست و جراحی اقتصاد است. حذف ارز ترجیحی برای آرد و گندم یکی از اقدامات دولت سیزدهم بود که طی روزهای گذشته اعتراضات و حواشی زیادی را به دنبال داشت. بااین‌حال حذف ارز ترجیحی برای اقلام استراتژیک مثل گندم، در نوع خود می‌تواند ثمرات خوبی داشته باشد که ارتقای کیفی گندم و آرد و نان، ازجمله آن‌هاست. گرچه در این میان اجرای دقیق طرح، مورد تاکید همه کارشناسان است و باید در این مورد دقت کافی صورت بگیرد.
سالانه در ایران حداقل هزاران هزار میلیارد تومان یارانه نقدی به بخش‌های مختلف ازجمله انرژی کالاهای اساسی با هدف کمک به اقشار آسیب‌پذیر پرداخت می‌شود. بی‌تردید سرمنشأ بسیاری از رانت‌ها و فسادها در جامعه مربوط به اختصاص یارانه به اقلام و چندنرخی شدن کالاهایی مانند آرد و تفاوت قیمت‌های یک کالا در کشور بوده است. در همین‌باره، سعید لیلاز، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی و کارشناس مسائل اقتصادی چندی پیش در گفت‌وگو با ایرنا، با اشاره به پیامدهای فسادزای ارز چهارهزار و 200تومانی تاکید کرد: «بزرگ‌ترین برنده دلار چهارهزار و 200تومانی، دلالان و نه مردم هستند. آمارهای بانک مرکزی و دوستان در دولت قبلی و فعلی، می‌گوید که تا 70درصد ارز ترجیحی به جیب یک گروه معدودی می‌رود». لیلاز دراین‌باره اضافه کرد: «آقای محمود حجتی، وزیر سابق جهاد کشاورزی به مقام رهبری گفته بود که آقایی نمی‌گذارد که ما این ارز را حذف کنیم؛ بنابراین سود اصلی ارز ترجیحی با رانت‌خوارها و دلالان است».
در مجموع آنچه واضح می‌نماید این است که منافع کسانی که از یارانه گندم منتفع می شدند، خیلی بزرگ‌تر از منافع کسانی بوده که از یارانه برنج سود می‌بردند و نفع برخی افراد در یارانه اختصاص یافته به گندم به مراتب بیشتر از نفع برخی دیگر در یارانه برنج بوده است؛ بنابراین، سروصداها برای گران شدن ماکارونی بسیار زیاد است.
توزیع عادلانه منابع حاصل از حذف ارز ترجیحی
بدون شک دولت برای کاهش فشار معیشتی حاصل از حذف ارز ترجیحی برای برخی اقلام ازجمله برای گندم، باید دست به اجرای سیاست‌های رفاهی بزند و منابع حاصله را به‌طور عادلانه توزیع کند. در همین باره محسن رضایی، معاون اقتصادی رییس‌جمهوری چندی پیش در تبیین جزئیات چگونگی اجرای توزیع عادلانه یارانه ارز ترجیحی توضیح داد: «در دو ماه اول ارزش کالابرگ به‌صورت نقد و اعتباری به حساب مردم واریز می‌شود تا فشار ناشی از گرانی‌ها کاهش یابد اما پس از دو ماه با توجه به قانون مجلس طرح به‌صورت کالابرگ ادامه می‌یابد». وی افزود: «به‌منظور اجرای توزیع عادلانه یارانه ارز 4200تومانی، پیشنهاد شد ماهانه 400هزار تومان به حساب هر نفر از سه دهک اول و 300هزار تومان به حساب پنج دهک بعدی واریز شود». محسن رضایی درعین‌حال تصریح کرد که یارانه 400هزار تومانی برآورد کارشناسان است و هنوز قطعی نشده و به‌زودی رقم قطعی یارانه پرداختی به مردم اعلام خواهد شد.
ابتدا یقه دولت قبلی را بگیرید
اینکه مسیح مهاجری بدون اشاره به عملکرد اقتصادی نامناسب دولت‌های یازدهم و دوازدهم به‌خصوص در حوزه ارز چهارهزار و 200تومانی، یکباره یقه دولت سیزدهم که هنوز یک‌سالگی‌اش فرانرسیده، می‌گیرد و حتی خواستار استعفای رییس آن می‌شود، نشان از اوج سیاست‌زدگی او و همه کانال‌ها و رسانه‌هایی است که اظهارات شاذ او را با وجد و هیجان خاصی بازتاب دادند. در توصیه به مهاجری باید چنین گفت که اصلاح‌طلبان پیش از نقد وضعیت موجود باید به نقد عملکرد پیشین خود در تمشیت معیشت مردم(در دولت روحانی) بپردازند تا تصویری واقعی از سهم آن‌ها در ایجاد وضعیت فعلی به وجود آید. در نهایت باید گفت؛ آقای مهاجری! 8سال دوران روحانی کجا بودید؟
مهاجری و همراهان سیاسی او قصد فهم و درکش را ندارند. مهاجری و سایر اصلاح‌طلبان با موج‌سواری روی نگرانی بجای معیشتی مردم، به دولتی که هنوز یک سال نیست از آمدنش گذشته و تا الان مشغول آواربرداری از فجایع اقتصادی دولت هشت‌ساله حسن روحانی بوده، انگ ناکارآمدی می‌زنند و خواستار استعفا و کناره‌گیری آنند
