«صبح‌نو» با محسن عباسی‌ولدی، مترجم قرآن به زبان کودکان به گفت‌وگو نشسته است که در ادامه می‌خوانید.
 
ترجمه قرآن به چنین نحوی از چه زمانی برای شما به یک دغدغه تبدیل شد و علت آن چه بود؟
بنده از ابتدایی که وارد فضای تبلیغ دین شدم، همیشه این دغدغه را داشتم که باید مفاهیم متعالی دینی را به گونه‌ای ارائه کرد که برای کودک و نوجوان قابل فهم باشد. این‌گونه نیست که کودکان ما نیازمند فهم این مطالب نباشند. اتفاقا وقتی از زمان کودکی این مفاهیم در ذهن و دل بچه‌ها نقش می‌بندد، در نوجوانی و جوانی به حصار محکمی دست پیدا می‌کنند که می‌تواند در برابر تهاجم فکرهای نادرست و انحرافی از آن‌ها مراقبت کند. مفاهیم قرآنی نیز از فطری‌ترین مفاهیم هستند و کودکان هم دست‌نخورده‌ترین فطرت‌ها را دارند. ما خیال می‌کنیم که بچه‌ها نمی‌توانند با این مفاهیم  ارتباط برقرار کنند اما اگر به مقوله فطرت در تربیت توجه کنیم،‌ معلوم می‌شود که انتقال این مفاهیم به بچه‌ها راحت‌تر از آنی است که در خیال ما بگنجد.
 
به‌طور دقیق‌تر از چه زمانی‌ این مساله را دنبال کردید؟
این دغدغه چیزی در حدود 25سال است که با من است اما به‌صورت عملی درباره قرآن از حدود پنج سال پیش به‌صورت جدی کار را آغاز کردم.
 
چه خلایی را در ترجمه‌های قرآن حس می‌کردید که به ترجمه با چنین سیاقی روی آوردید؟
قرآن یکی از دو ثقلی است که پیامبر خدا (ص) به یادگار گذاشته و باید کودکان و نوجوانان ما علاوه بر متن عربی به مفاهیم این کتاب آسمانی هم دست پیدا کنند اما آنچه در عمل مشاهده می‌کنیم آن است که هیچ کدام از ترجمه‌های کامل قرآن پاسخ‌گوی نیاز کودکان نیست. از طرف دیگر، ترجمه‌هایی که در بازار برای کودکان وجود دارد، تا جایی که بنده اطلاع دارم، تنها بخش منتخبی از قرآن را ترجمه کرده‌اند. پس وجود یک ترجمه کامل قرآن لازم بود و در بازار کتاب وجود نداشت؛ چون بخش موردنیاز قرآن برای بچه‌ها فقط جزء سی‌ام و برخی آیات منتخب نیستند.
 
 تا الان چند جزء از قرآن کریم را ترجمه کردید و چه مقدار از آن آماده انتشار شد؟
درحال‌حاضر ترجمه قرآن به این شیوه تا آیه50 سوره نساء پیش رفته است؛ یعنی تقریبا اواسط جزء پنجم اما آنچه منتشر شده، ترجمه سوره حمد و بقره است.
 
 آیا سبکی که برای ترجمه در نظر گرفتید، به محتوای آیات لطمه‌ای وارد نمی‌کند؟ و این ساده‌نویسی شأن آیات و سوره‌ها را پایین نمی‌آورد؟
یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های بنده در این ترجمه، این بود که ما به مفاهیم قرآن دست نزنیم و لغات کامل دقیق و علمی معنا شود. ابتدا فکر نمی‌کردم که این شیوه، این قدر حساس و نفس‌گیر باشد اما وقتی به‌صورت جدی کار را آغاز کردم متوجه شدم که باید چند برابر کارهای دیگرم دقت به خرج بدهم. بنده این ترجمه را به هیچ عنوان یک ترجمه آزاد نمی‌دانم. بنده و ویراستار محترم آقای محمد اشعری گاهی برای یک آیه چندین ساعت وقت گذاشته‌ایم تا آنچه به‌عنوان ترجمه بیرون می‌آید، به معنای واقعی کلمه، «ترجمه» باشد. در جایی که احساس کرده‌ایم فهم راحت‌تر آیه، نیازمند افزودن مطلبی است، آن را در کروشه آورده‌ایم.
این پاسخ قسمت اول سوال‌تان بود؛ اما درباره شأن آیات باید بگویم که اولا خداوند در سوره قمر در چهار آیه می‌گوید: «وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ؛ و به‌راستى ما قرآن را براى تذكر و پندآموزى آسان كرديم» پس اگر ما قرآن را به زبانی ترجمه کردیم که فهم آن برای صاحبان آن زبان آسان نبود، از آنچه قرآن می‌گوید، فاصله گرفته‌ایم. حفظ شأن قرآن به این نیست که ما آن را طوری ترجمه کنیم که ادبیات سنگینی داشته باشد و از تعداد کسانی که می‌توانند قرآن را بفهمند کاسته شود. ما هر چه‌قدر بتوانیم بدون اینکه از مفاهیم قرآن فاصله بگیریم، آن را ساده و قابل فهم ترجمه کنیم، شأن قرآن را حفظ کرده‌ایم. قرآن را باید فهمید. اگر ترجمه به فهم بهتر و آسان‌تر قرآن کمک کرد، در شأن قرآن است و اگر این‌گونه نبود، از شأن قرآن فاصله گرفته است.
 
فکر نمی‌کنید این روش از ترجمه آیات فقط محدود به کودکان نمی‌شود و می‌توان آن را برای گروه سنی بزرگسالان هم پیاده کرد؟
بنده از دی‌ماه سال1397 برنامه‌ای با عنوان «لالایی خدا» در فضای مجازی مبتنی بر همین ترجمه را آغاز کردم. مخاطبان اصلی برنامه، کودکان هستند و تاکنون هم حدود 273برنامه اجرا شده است. در کنار بچه‌ها بسیاری از والدین نیز این برنامه را گوش می‌کنند. در مراحل آماده سازی وپس از آماده شدن ترجمه برای انتشار نیز تعداد زیادی از مخاطبان ترجمه را خواندند و نظرات خودشان را به ما گفتند. در میان این افراد علاوه بر بچه‌ها والدین آنها نیز حضور داشتند. جالب است بدانید که یکی از حرف‌هایی که بارها و بارها بنده شنیدم این بود که اگرچه این ترجمه به نیت کودکان نوشته شده اما برای ما بزرگسالان نیز جذاب و خواندنی است.
 
برای اینکه مخاطبان در فضای ترجمه شما قرار بگیرند، بخشی از ترجمه‌تان را به‌عنوان نمونه بیان می‌کنید؟
به‌عنوان نمونه آیات21 و 22 سوره بقره را می‌خوانم:
يا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ. (21)
ای مردم! خدای صاحب اختیارتون رو بندگی کنید [یعنی فقط حرف اون رو گوش کنید]؛ همونی که شماها و کسایی رو که پیش از شما بودن، آفریده، بلکه [با بندگیِ اون،] آدمای باتَقوایی بِشید؛
الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِراشاً وَ السَّماءَ بِناءً وَ أَنْزَلَ 
مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَكُمْ فَلا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْداداً وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ. (22)
اونی [رو بندگی کنید] که براتون زمین رو [مثل یه فرشِ] پهن شده و آسمون رو، [یه سقفِ بلند و] محکم گذاشت و از آسمون، آب رو پایین فرستاد. اون وقت با اون [آب]، از میوه‌ها، روزی [و خوراکی] براتون بیرون آورد. پس کنار این خدا، خداهای دیگه‌ای نذارید، با این‌که می‌دونید [هیچ چیزی مثل و شبیه خدا نیست.]

آنچه در عمل مشاهده می‌کنیم آن است که هیچ‌کدام از ترجمه‌های کامل قرآن پاسخ‌گوی نیاز کودکان نیست