میلاد نجفی / «مرگ» و عالم پس از آن بهعنوان یکی از خاصترین و سوالبرانگیزترین مفاهیمی است که بشر از هزاران سال قبل با آن درگیر بوده است. هر فرد بسته به نوع آیین و اعتقادش نگاه خاصی به این مفاهیم دارد. در ادیان ابراهیمی -خصوصا شرع مقدس خودمان- توجه ویژهای به مساله شده و به نوعی «مرگ»، «معاد» و از این دست مسائل، پایه تمام مناسک و برنامه زندگی دینداران عنوان شده است. اگر از آیات و روایاتی که سندی قطعیاند، بگذریم، همواره در طول سالیان مختلف، افرادی باواسطه یا بیواسطه روایتهایی از مرگ، مرگ تقریبی، مرگ موقت یا چیزهای دیگری که دراین دایره قرار میگیرند، بیان کردهاند. از آنجایی که تجربه مرگ با هر کیفیتی، یک اتفاق کاملا شخصی است که نمیتوان با یک فرمول مطلق تصویرش کرد، صحتسنجی برخی ادعاها کار آسانی نبود؛ البته در بین روایتهایی که در طول تاریخ بیان شده، آن دسته روایتهایی که به واسطه علما به دست ما رسیده قابل اعتناست و همواره مورد بحث و نظر اهل نظر بوده است.
در دهههای اخیر و بهواسطه ایجاد بسترهای متنوع برای ابراز نظرات و همچنین بیان تجربههای موضوعی، روایتهای بیشتری با موضوع مرگ یا مرگ موقت منتشر شد. با انتشار کتابی تحت عنوان زندگی پس از زندگی به قلم ریموند مودی که در سال۱۹۷۵ منتشر شد، نشانههایی از علاقه به مطالعه در این زمینه دیده شد. با انتشار این کتاب، توجه عموم، به موضوع تجربه نزدیک مرگ جلب شد. سپس در سال۱۹۸۱، موسسهای با عنوان انجمن بینالمللی مطالعات نزدیک مرگ تاسیس شد. این سازمان بینالمللی از تحقیقات علمی که پیرامون بُعدِ جسمانی، روانشناسی، اجتماعی و روحانی تجربههای نزدیک مرگ انجام میگیرد، حمایت و تشویق به عمل میآورد. این سازمان در مجله تحقیقات نزدیک مرگ و خبرنامه علایم حیاتی نیز مطالبی در حوزه این موضوع منتشر میکنند. از چند سال پیش اما رسانه ملی هم سراغ این موضوع مهم رفت. برنامهای با الهام از کتاب ریموند مودی با عنوان «زندگی پس از زندگی» ساخته شد. عباس موزون مجری و تهیهکننده این برنامه بود.