ناظریان متولد سال۱۳۲۶ تهران بود و در ۷۵سالگی درگذشت. او از سال۱۳۴۱ و همزمان با تحصیل در دبیرستان، وارد عرصه دوبله شد. در ابتدا با نقشهای کوتاه زیر نظر عطاءالله کاملی، سعید شرافت و محمدعلی زرندی گویندگی را آغاز کرد و سپس بهخاطر استعدادش خیلی زود بهعنوان گوینده نقشهای اول مورد توجه مدیران دوبلاژ قرار گرفت.
او در طول سالهای فعالیت خود در دوبلاژ، به جای بسیاری از بازیگران مطرح جهان ازجمله اینگرید برگمن، لورن باکال، سوفیا لورن، دایان کیتون، راکوئل ولش، فی داناوی، آن مارگرت، کاترین اسپاک، کاترین راس، الیزابت تیلور، جولی کریستی، سیلوا کوشینا، ژاکلین بیسه، کاترین دنوو، میشل مرسیه و… حرف زده است.
یکی از درخشانترین گویندگیهای او در دوبله فیلم مشهور «کازابلانکا» بهجای اینگرید برگمن در کنار گویندگی حسین عرفانی بهجای همفری بوگارت است. ناظریان در سریالهای سالهای دور از خانه، رودخانه برفی، پزشک دهکده، امیلی در نیومون، افسانه شجاعان و افسران پلیس هم گویندگی کرده است. او در کارتونهای بل و سباستین، خانواده دکتر ارنست و افسانه توشیشان صداپیشگی کرده است.
شهلا ناظریان در کنار دوبله، در برنامه رادیویی «صبح جمعه با شما» فعالیت داشت. بازیگری در تئاتر را از سال۱۳۶۸ تجربه کرد و همچنین در سریالهای تلویزیونی «این خانه دور است» (ساخته بیژن بیرنگ و مسعود رسام) و «داستان یک شهر» (ساخته خسرو معصومی) و فیلمهای سینمایی «خوشخیال»، «پرِ پرواز» و «شببخیر غریبه» بهعنوان بازیگر به ایفای نقش پرداخت. اجرای مسابقه تلویزیونی «تلاش» به همراه حسین عرفانی از دیگر فعالیتهایش بهشمار میآیند.
چرا دوبله ایران
در حال ضعیف شدن است؟
بسیاری از فیلمهای هالیوودی به این دلیل در ایران شناخته شدند که به زبان فارسی دوبله شده بودند؛ اتفاقی که اگر نمیافتاد این فیلمها هیچوقت به مخاطب ایرانی شناسانده نمیشدند. بدون اغراق باید گفت که هنر دوبله در ایران در مقایسه با دیگر کشورهای جهان در جایگاه ممتازی قرار دارد و حتی بهنوعی بهترین در جهان است اما متاسفانه این هنر رفتهرفته کیفیت خود را از دست داده و امروز تقریبا بهشکل معمولی دنبال میشود. این روزها صداهای ماندگار کشورمان ترجیح میدهند کار دوبلاژ انجام ندهند و بهجای آن به مدیریت دوبلاژ اکتفا کنند یا اینکه تنها در فیلمهای مهم و ماندگار به صداپیشگی بپردازند! این رویه باعث شده تا کیفیت دوبله در ایران در سالهای اخیر کاهش پیدا کند و تماشاگر ایرانی ترجیح دهد به جای دیدن فیلم دوبلهشده، نسخه اصلی اثر را با زیرنویس مشاهده کند اما سوال این است که چرا دوبله ایران دیگر به قوت قبل نیست؟
جواب این سوال به موضوعات مختلفی ارجاع دارد که شاید یکی از مهمترین آنها دستمزد دوبلورها در ایران باشد. اینطور که به نظر میرسد حتی مهمترین دوبلورهای کشور نیز دستمزد قابلتوجهی را که در شأنشان باشد دریافت نمیکنند و شاید این موضوع بیربط به کمکاری دوبلورهای مهم کشورمان نباشد. دومین مورد را میتوان استودیوهای زیرزمینی دانست که فیلمهای قاچاق را دانلود میکنند و با گویندههای تازهکار با حداقل دستمزد و گاهی بدون دستمزد این فیلمها را دوبله و در اینترنت پخش میکنند. باید پرسید که این سایتها با چه مجوزی فیلمهای روز را با کیفیتی پایین دوبله و راهی بازار میکنند و چرا کسی نیست که جلوی این فعالیتها را بگیرد؟ اینکه به دلیل وجود فناوری امکان دوبله و صداگذاری فیلمها راحتتر شده است، دلیل مناسب و قانعکنندهای در پاسخ به این سهلانگاری بزرگ نیست.
دلیل دیگر این امر را میتوان محدودیت فرهنگی و مالی سازمان صداوسیما برای خرید فیلمهای مهم دانست؛ فیلمهایی که بزرگان دوبله کشور علاقه به دوبله آن داشتهباشند. قطعا دوبلورهای حرفهای که در سال تعداد محدودی فیلم را انتخاب کرده و دوبله میکنند برایشان کیفیت اثر مهم است و این وظیفه سازمان است که فیلمی در خور شأن این دوبلورها تهیه کند تا آنها رغبتی برای این کار داشته باشند. نداشتن تشکلهای صنفی، اختلافنظر میان صداپیشگان قدیمی و جدید را هم شاید بتوان یکی دیگر از این دلایل دانست. گسترش زبان انگلیسی و روزافزونتر شدن این زبان هم یکی دیگر از دلایلی است که نسل امروز را بادوبله غریبه کرده است. دختر و پسر جوانی که بهخوبی انگلیسی میداند ترجیح میدهد فیلم را به زبان اصلی ببیند تا دوبلهشده. در دهههای قبل افراد کمتری با زبان انگلیسی آشنا بودند و شاید این را بتوان تغییر روند کلی جامعه و روی آوردن به یادگیری زبانهای خارجی دانست؛ موضوعی که در ظاهر نقطه قوت محسوب میشود اما میتواند در حوزه دوبله خود یک چالش اساسی باشد. آموزش درست و اساسی نیز یکی از پایههای رشد هر حرفهای است که شاید کمبود این موضوع هم دوبله را ضعیف کرده است.
ایران دوبلورهای بسیار مهمی دارد که صدای آنها فیلمها را ماندگار کرده است. نباید به این حوزه مهم بیتفاوت بود، بلکه باید با استفاده از اساتید دوبله که هنوز مشغول فعالیت هستند، نسلی جدید و حرفهای پرورش داد و آینده دوبله کشور را به آنها سپرد، نه به استودیوهای زیرزمینی و دوبلورهایی که حتی اصول ابتدایی دوبله را هم نمیدانند.
بسیاری از فیلمهای هالیوودی به این دلیل در ایران شناخته شدند که به زبان فارسی دوبله
شده بودند