تنش آبی در تابستان؟
هر روز که به فصل گرم سال نزدیک می‌شویم، هشدارها برای کمبود آب بیشتر می‌شود. رییس مرکز تحقیقات پژوهاب‌گستر گفته است: «۳۰شهر در تنش آبی هستند که در صورت ادامه این شرایط در تابستان، تعداد این شهرها به ۳۵شهر افزایش می‌یابد. باید 10درصد از مصارف آب بخش کشاورزی را بکاهیم.» خطرات و بلایای مرتبط با بحران آب مانند سیل و خشکسالی به‌دلیل تغییرات آب‌وهوایی در اغلب مناطق جهان رو به افزایش است و انتظار می‌رود تعداد افرادی که در جهان از تنش آبی رنج می‌برند، افزایش یابد. این چالش، با افزایش جمعیت و کاهش دسترسی به منابع، تشدید می‌شود و همین حالا هم تنها نیم‌درصد از منابع آبی زمین به‌عنوان آب شیرین، قابل استفاده و در دسترس است. با وجود افزایش این تهدیدها، خدمات پیش‌بینی و هشدار اولیه بلایای طبیعی هنوز در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، محدود و ناکافی است.
سؤال هایی درباره یک تصمیم
حذف معاونان اجرایی و اقتصادی رییس‌جمهوری از ترکیب کمیسیون اقتصاد دولت، در نوع خود می‌تواند نشانه‌ای از تغییر و تحولات جدید در تیم اقتصادی دولت باشد. با توجه به برخی ناهمپوشانی‌های قبلی در تیم اقتصادی دولت، ابلاغیه جدید معاون اول رییس‌جمهوری چه معنایی می‌تواند با خود همراه داشته باشد؟روز گذشته(یکشنبه 4اردیبهشت) رسانه‌های خبری به نقل از «پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر هیات دولت» بازنشر کردند که نشان می‌داد سیدصولت مرتضوی و محسن رضایی به ترتیب معاونان اجرایی و اقتصادی رییس‌جمهوری از کمیسیون اقتصاد دولت حذف شده‌اند. در خبر رسانه‌ها چنین آمده بود: «محمد مخبر، معاون اول رییس‌جمهور مصوبه مربوط به حذف معاونان اجرایی و اقتصادی رییس‌جمهور از ترکیب کمیسیون اقتصاد دولت را ابلاغ کرد». از میان محذوفان، خبر کنارنهادن محسن رضایی ازسوی مخبر معنادارتر به نظر می‌رسد.اگر «ضعف جسمانی» که محسن رضایی را از میانه دیدار اخیر کارگزاران نظام با رهبر انقلاب راهی بیمارستان کرد، دلیل فرعی حذف رضایی از کمیسیون اقتصاد دولت بدانیم، پس ابلاغیه اخیر مخبر باید «دلیل اصلی» هم داشته باشد. دراین‌باره شاید بتوان برخی اختلافات اولیه میان رضایی و مخبر در تیم اقتصادی دولت سیزدهم را بهانه و نیروی محرکه اصلی در کنارنهادن رضایی از ترکیب کمیسیون دانست اما سابقه اختلاف این دو نفر به کجا می‌رسد؟
تصميم های سخت
ایستادگی در برابر کج‌اندیشی
محمد شریعت‌پناه
سیگنال منفی جام‌جم
میلاد نجفی / انتخاب عنوان «رسانه ملی» برای سازمان صداوسیما دارای فلسفه و پیام مشخصی است. یعنی این رسانه قرار است در چارچوب قوانین کشور، تریبون و محلی برای حضور و فعالیت تمام سلایق کشور باشد. یعنی قرار است تا جایی که معذوریتی نباشد از تمام ظرفیت‌ها استفاده شود تا مخاطب حداکثری پای تلویزیون بنشیند. جذب مخاطب حداکثری نیازمند مرجعیت رسانه‌ای است. وقتی مخاطب به سمت رسانه ملی هدایت می‌شود که این مجموعه دارای مرجعیت رسانه‌ای باشد و مرجعیت رسانه‌ای هم فرمول‌های خودش را دارد. در روزگاری که رقبای داخلی و خارجی فراوانی برای رسانه ملی پدیدار شده و در این بازار رقابتی آن‌ها محدودیت‌ها و معذوریت‌های به مراتب کمتری دارند، کار رسانه محبوب و نوستالژیک ملی‌مان بسیار سخت‌تر از گذشته است. این به آن معناست که مدیران صداوسیما باید در چند بعد برنامه‌ریزی تازه‌ای داشته باشند. در کنار مدیریت مالی و چابک‌سازی سازمان، یکی از مهم‌ترین اقدامات حفظ سرمایه‌هاست.
کنشگران منفعل
با اینکه فرصت زیادی تا انتخابات مجلس دوازدهم در اسفندماه سال1402 باقی نمانده است اما می‌شود از همین الان در میان گفته‌های سیاسیون نوعی آماده‌باش را احساس کرد. اصلاح‌طلبان که در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 به تضاد ریشه‌ای بر سر مشارکت یا عدم مشارکت برخوردند، به نظر می‌رسد همان قطب‌بندی سابق میان دو طیف رادیکال و عملگرای آن‌ها بار دیگر در حال نضج و رشد باشد. سوای دوگانه تحریم انتخابات یا مشارکت در انتخابات، مساله بزرگ اصلاح‌طلبان ناتوانی آن‌ها در کنشگری مستقل و موثر در سپهر سیاسی ایران است؛ موضوعی که آن‌ها را به زائده جریانات غوغاسالار دیگر تبدیل کرده است. علی شکوری‌راد، سخنگوی جبهه اصلاحات ایران دی‌ماه سال گذشته در گفت‌وگویی با ایلنا، با اشاره به برنامه‌های این جبهه برای انتخابات مجلس دوازدهم تاکید کرد: «جبهه اصلاحات هنوز وارد مباحث انتخابات 1402 نشده است. با توجه به اختلاف‌نظری که در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 اتفاق افتاد، ابتدا باید بحث‌های مبنایی صورت بگیرد و بعد از آن، موضع جبهه در انتخابات1402 به‌صورت رسمی اعلام خواهد شد». اشاره شکوری‌راد به اختلافات بنیادین میان اصلاح‌طلبان و اینکه موضع جبهه اصلاحات درباره انتخابات بعدی مجلس منوط به رفع این اختلافات خواهد بود، نکته مهمی است که به نظر می‌رسد دموکرات‌ها از همین الان درگیر آن شده باشند.
مهار آل‌سعود
روح الله فرقانی / بالاخره آمریکا سفیر جدید خود در ریاض را معرفی کرد تا تیرگی روابط آل‌سعود و کاخ‌سفید رنگ واقعیت پیدا کند. ناخرسندی آمریکا از عربستان تا آنجا پیش رفته است که کاخ‌سفید، بن‌سلمان را دولت مطرود نامیده و با ماموریت دادن به دیپلمات کهنه‌کار خود «مایکل راتنی» به‌دنبال این است تا سرزمین حجاز در آغوش چین و روسیه قرار نگیرد و سیاست‌های نفتی کاخ‌سفید را در این بخش از غرب آسیا دنبال کند. با معرفی سفیر جدید آمریکا در ریاض، می‌توان پیش‌بینی کرد، طرد‌بن‌سلمان از کاخ سفید رنگ واقعیت گرفته است و باید منتظر رخدادهای جدید در سرزمین حجاز بود.کاخ‌سفید اعلام کرد: «جو بایدن»، رییس‌جمهوری آمریکا «مایکل راتنی»، دیپلمات کهنه‌کار را نامزد برعهده گرفتن سفارت این کشور در عربستان کرده است؛ دیپلماتی که به‌خوبی به زبان عربی و فرانسوی حرف می‌زند و آخرین مسوولیت وی، کاردار سفارت آمریکا در بیت‌المقدس بوده است، دیپلماتی که انتخابش، نشان از وخامت روابط ریاض و واشنگتن را دارد چراکه تاکنون آمریکا، سفیری با این تجربه به ریاض نفرستاده است، مگر اینکه بخواهد آل‌سعود را مهار یا راهبرد جدیدی را در سرزمین حجاز دنبال کند.کاخ‌سفید اعلام کرده است که «جو بایدن»، رییس‌جمهور آمریکا قصد دارد یک دیپلمات باسابقه را به‌عنوان سفیر جدید آمریکا در ریاض تعیین کند. کاخ سفید تصریح کرده «مایکل راتنی»، در صورت تایید صلاحیتش در مجلس سنای آمریکا سفیر جدید آمریکا در عربستان خواهد بود. خبرگزاری رویترز نوشته راتنی که پیشتر کاردار سفارت آمریکا در بیت‌المقدس و همچنین نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه بوده نخستین دیپلمات حرفه‌ای در سه دهه گذشته خواهد بود که به‌عنوان سفیر آمریکا در عربستان منصوب می‌شود.
جای خالی مخترعان در دانش‌بنیان شدن تولید
علی جواهری / تفکر یک اصل در اقتصاد و توسعه اقتصادی مطرح می‌شود. تولید دانش‌بنیان هم در همین مبناست. یعنی اینکه بتوانیم اندیشه و ایده‌های نو و کیفیت و بهره تولیدات را بالا ببریم. در اینجا مساله اختراعات و توجه به آن از اهمیت بالایی برخوردار می‌شود؛ نکته‌ای که باید به آن توجه داشت و استفاده کرد همین اختراعات نابی است که عمده آن‌ها در طاقچه خانه و انباری‌ها خاک می‌خورند. عمده این اختراعات می‌توانند تحول را در بحث دانش‌بنیان شدن صنعت ایجاد کند. باید به صراحت گفت نظام ثبت اختراع کارکرد درستی از خود در سال‌های اخیر به نمایش نگذاشته است و تاثیرات اقتصادی اختراعات، آن‌چنان که باید در اقتصاد و زندگی مردم احساس نمی‌شود. چرا اصلاح این موضوع برای پیشرفت کشور مهم و کلیدی است؟ مشاهده جایگاه ایران در پازل نوآوری و حمایت از اختراعات در جهان، می‌تواند دید کلان و روشن‌تری از وضعیت کشور در حوزه ثبت اختراعات به ما بدهد. گزارش‌های سالانه شاخص بین‌المللی حقوق مالکیت که ازسوی اتحادیه حقوق مالکیت منتشر می‌شود، تنها شاخصی در جهان است که به اندازه‌گیری توأم وضعیت حقوق مالکیت فکری و فیزیکی به همراه ارزیابی محیط سیاسی و حقوقی می‌پردازد. ایران در شاخص حمایت از حق ثبت اختراع در سال2021، امتیاز 72/3 را از 10 کسب کرده و در جایگاه 100ام جهان ایستاده است. این در حالی است که در سال قبل از آن یعنی سال2020، ایران دارای امتیاز 31/5 از 10 و جایگاه 93ام در جهان بوده که هفت پله تنزل را تجربه کرده و در این شاخص، پایین‌تر از کشورهایی چون بورکینافاسو، زامبیا و الجزایر قرار گرفته است.
