مذاکره محتاطانه
پنجمین دور گفت‌وگو میان نمایندگان عالی ایران و عربستان در بغداد برگزار شد. مسوولان عالی عراق و سلطنت عمان نقش موثری در شکل‌گیری جلسات مشترک میان نمایندگان تهران و ریاض داشته‌اند. در جریان پنج دور گفت‌وگوهای صریح انجام‌شده، درمورد چالش‌های اصلی در مسیر ازسرگیری روابط دو کشور تبادل‌نظر شده است. مقامات ارشد دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران و رییس سرویس اطلاعاتی عربستان به‌عنوان نمایندگان تام‌الاختیار دو کشور در جلسات شرکت کرده‌اند.
اگرچه هنوز اخبار رسمی درمورد محتوای آخرین دور گفت‌وگوها و توافقات احتمالی منتشر نشده اما اطلاعات رسیده حاکی است که فضای مثبت نشست اخیر امیدواری‌ها برای گام نهادن دو کشور در مسیر ازسرگیری روابط را افزایش داده است. سایت نورنیوز با اعلام این خبر پیش‌بینی کرد که در آینده نزدیک زمینه برگزاری جلسه مشترک میان وزرای خارجه دو طرف فراهم شود.
با اشاره به اینکه پنجمین دور گفت‌وگو میان نمایندگان عالی جمهوری اسلامی ایران و عربستان‌سعودی در بغداد، پایتخت عراق برگزار شد، چشم‌انداز روشن‌تری می‌توان نسبت‌به ازسرگیری روابط میان دو کشور ترسیم‌شده به شمار آورد.
براساس گزارش‌های خبری، مسوولان عالی عراق و عمان نقش موثری در شکل‌گیری جلسات مشترک میان نمایندگان تهران و ریاض داشته‌اند و مقامات ارشد دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران و رییس سرویس اطلاعاتی عربستان به‌عنوان نمایندگان تام‌الاختیار دو کشور در جلسات شرکت کرده‌اند.
اگر نگاهی جامع به مشکلات موجود میان ایران و عربستان داشته باشیم، می‌توان دریافت، مشکلات موجود میان طرفین زیاد نمی‌تواند جدی باشد، تنها مشکل موجود را می‌توان نفوذ آمریکا و رژیم‌صهیونیستی در منطقه غرب آسیا یافت که سعی دارند با بهره‌گیری از مراودات با برخی کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس، وارد منطقه شده و توطئه‌های خودشان را دنبال کنند.
نباید فراموش کرد، هژمونی آمریکا آنگونه که نخبگان غرب پیش‌بینی می‌کنند، در حال افول است و حتی شرایط معادلات منطقه به سود مقاومت در عراق، سوریه و حتی فلسطین دنبال می‌شود و این به آن معناست که قدرت مقاومت، نفوذ آمریکا در منطقه را کاهش داده است. این شرایط درحالی رقم می‌خورد که کشورهایی چون عربستان‌سعودی و امارات با وجود خرید تسلیحات و تجهیزات نظامی سنگین و نوین از آمریکا نتوانستند در جنگ هشت‌ساله علیه یمن پیروز باشند و حتی در برابر حملات پهپادی و موشکی نیروهای یمن شکست خوردند.
اکنون عربستان، فضا را به‌نوعی تغییر داده و با یک چرخش، نفوذ آمریکا در معادلات داخلی خود را کاهش داده است. این کاهش قدرت و نفوذ آمریکا فضای دیگری را برای آل‌سعود ایجاد می‌کند، چراکه ده‌ها سال است از سلاح‌ها و تجهیزات آمریکا استفاده می‌کردند و سودی برای رویارویی آن‌ها در جنگ یمن یا دیگر تحولات منطقه نداشته است. بالطبع ایران می‌تواند حامی آن‌ها در بزنگاه‌های منطقه‌ای باشد؛ ایرانی که عراق را از اشغال داعش و آمریکا نجات داد. ایرانی که سوریه را از یک جنگ تحمیلی نجات داد. آری ایران می‌تواند ناجی کشورهای مسلمان باشد، حتی عربستان سعودی.
ریاض می‌داند که ایران هنوز به جایی حمله نکرده و مباحث فقهی انقلاب ایران نگاه آرمانی دارد. علاوه بر آن این نگاه آرمانی در قانون اساسی ایران نیز آمده است که قصدش کشورگشایی نیست، چراکه هم در عمل و هم رفتار نشان داده است. اکنون کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس چون عربستان‌سعودی دریافتند که آویزان شدن به غرب به‌خصوص آمریکا چیزی جز بدبختی و شکست برای آن‌ها به ارمغان نمی‌آورد.
در جنگ هشت‌ساله‌ای که بر یمن تحمیل کردند، جنگی که در سوریه و عراق با تروریست‌های داعش همراهی کردند... همه این‌ها دریافتند که همراهی با آمریکا، برای آن‌ها ضررش بیشتر از نفعش بوده است؛ چراکه هزینه‌های جنگ و حتی عقب‌ماندگی در عرصه اقتصادی و نفتی را برای آن‌ها به همراه داشت. نه‌تنها نفعی نبردند بلکه متضرر نیز شدند.
ریاض دریافته است که آمریکا و رژیم اسراییل این جنگ‌های یمن، سوریه و عراق را بر آن‌ها تحمیل کرده و اکنون وقت آن است که برای خروج از این باتلاق ساخته‌شده اراده کرده تا بیشتر از این متضرر نشود. آمریکا و رژیم اسراییل حتی عربستان را وارد بحران پاکستان و افغانستان کردند که باز هم در این عرصه‌ها موفقیتی شامل حال آل‌سعود نشد.
آل‌سعود اکنون دریافته به‌عنوان یک ابزار دسته‌چندم در اختیار آمریکایی‌ها بوده، تصمیم گرفته است تا با روسیه و چین در تعامل باشد و حتی اخیرا عربستان اعلام کرده است که قراردادی نفتی با چین منعقد ساخته که پول آن را به‌صورت یوآن واحد رسمی چین دریافت کند. سعودی‌ها حتی حاضرند برای رسیدن و تامین منافع خود با قدرت‌های نوظهور تعامل برقرار سازند و پول خود را به واحد پولی آن کشور دریافت کنند؛ یک نوع دهن‌کجی به آمریکا و دلارهای کاخ سفید که برهه‌ای آن را تجربه ولی نفعی شامل حال‌شان نشد.
اکنون سعودی‌ها نگاه‌شان این است که چه نفعی در ارتباط با آمریکا شامل حال‌شان می‌شود. هیچ؛ نتیجه‌ای است که آن‌ها در این برهه به آن دست یافتند. هیچ؛ تنها واژه‌ای است که آل‌سعود اکنون به آن رسیده است و برای جبران آن به‌دنبال تقویت ارتباط با روسیه، چین و کشورمان ایران هستند.
درواقع باید گفت، مشی سعودی درحال عوض شدن است، دریافتند که نگاه تند تکفیری برای سعودی سودی نداشته و حتی برخی سازمان‌های منکراتی خودشان رادر داخل حاکمیت آل‌سعود تغییر دادند و این را می‌توان در افق و چشم‌انداز محمد‌بن‌سلمان نیز مشاهده کرد.
آل‌سعود دریافته است که یمن به‌لحاظ نظامی برتر شده است و عربستان‌سعودی با پیشرفته‌ترین تجهیزات، آمریکا در برابر پهپادهای انصارالله ناتوان است و این همه پولی که به آمریکا دادند در یک جنگ یمن شکست خوردند. از سوی دیگر، امروز این جنگ اقتصاد عربستان را هم به فروپاشی برده است .
کاهش نفوذ سلطه‌گری آمریکا که در منطقه درحال گسترش است، بهترین فرصت برای همگرایی مسلمانان است. درواقع وحدت مسلمانان می‌تواند در روابط بین‌الملل نقش موثری ایفا کند و اگر تهران و ریاض هم‌پیمان شوند می‌توان جهان اسلام را به‌عنوان یک قطب قدرتمند در بزنگاه‌ها و رویدادهای جهانی دید و مذاکرات منطقه‌ای نیز تقویت خواهد شد.
