ابهامات در مذاکرات آزادسازی منابع
چند روز پیش مدیر امور بین‌الملل بانک مرکزی ضمن تایید مذاکرات درخصوص آزادسازی منابع مسدودی ایران و حضور نماینده بانک مرکزی در این مذاکرات به ایرنا گفت: مذاکرات با هدف آزادسازی منابع ارزی ایران که به‌صورت غیرقانونی در سایر کشورها مسدود شده، از چندی قبل به‌صورت جدی در دستورکار قرار گرفته است و در همیـن راستـا نیز اخیرا بخشی از این منابع معادل حدود ۳۹۰میلیون پوند که بیش از ۴۰سـال، ازسوی انگلیـس مسـدود شده بود، به‌طور قطعی وصول شد. وی در ادامه، به اخباری که طی روزهای اخیر، درباره توافق جدید برای آزادسازی بخش قابل‌توجهی از منابع مسدودی ایران منتشر شده و همچنین اخبار مربوط به سفر هیات منطقه‌ای به تهران در این خصوص، اشاره کرد و ضمن تایید این موضوع، افزود: براساس این توافق، چارچوب کلی برای آزادسازی بخش قابل‌توجهی از منابع مسدودی ایران در یکی از کشورها مشخص شده و سفر هیات منطقه‌ای به تهران نیز به‌منظور جمع‌بندی جزئیات اجرایی کردن این توافق
صورت گرفته است. وی در پاسخ به سوالی درخصوص میزان این مبلغ، به رقم دقیـق اشاره نکرد اما گفت: این مبلغ چندین برابر مبلغی است که اخیرا پس از توافق با انگلیس، وصول شد.
سیاست دولت برای هزینه‌کرد ارزهای آزادشده
مسعود میرکاظمی، رییس سازمان برنامه‌وبودجه نیز در گفت‌وگو با خانه ملت در پاسخ به سوالی مبنی براینکه ارزهای آزادشده ایران در دیگر کشورها تا چه میزان می‌تواند به جبران کسری بودجه سال جاری کمک کند و در کدام بخش‌ها هزینه خواهد شد؟ گفت: ارزهای آزادشده در سه بخش در اختیار بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی و دولت قرار می‌گیرد تا براساس سیاست و برنامه مشخص هزینه شود. وی در واکنش به انتظار افکار عمومی در خصوص اینکه با آزادسازی ارزهای بلوکه‌شده ایران اتفاقات موثری در کشور اتفاق بیفتد، بیان کرد: قطعا همینطور است و اگر ارزی آزاد شود، برای کمک به پیشرفت پروژه‌های عمرانی، کارهای زیرساختی و رفع مشکلات مردم تزریق می‌شود و این موضوع کاملا روشن است. البته تزریق ارزهای آزادشده به اقتصاد کشور و نحوه مدیریت آن موضوعی بود که پایش به جلسه کارگزاران نظام با رهبر انقلاب نیز باز شد و رهبری در این خصوص نیز توصیه‌هایی را به مسوولان داشتند که باید بعد از این مورد توجه قرار گرفته و از هدررفت این منابع و چالش‌های موجود پیش رو جلوگیری شود.
منابع آزادشده صرف بدهی دولت گذشته می‌شود
سخنگوی دولت نیز روز گذشته در نشست خبری خود
اعلام کرد: آزادسازی برخی منابع بلوکه‌شده یکی از اقدامات دولت است. دولت اغماضی برای صیانت از حقوق مردم نخواهد داشت. منابع آزادشده صرف تسویه بدهی‌های گذشته می‌شود که برای دولت به ارث رسیده است. بهادری‌جهرمی تاکید کرد: ماهانه ۱۰هزار میلیارد تومان بدهی از دولت گذشته در این دولت پرداخت می‌شود.
ارزهای آزادشده برای تقویت زیرساخت و واردات
مواد اولیه استفاده می‌شود
همچنین روز گذشته، علی صالح‌آبادی، رییس کل بانک مرکزی به خانه ملت در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه برنامه دولت برای هزینه‌کرد ارزهای بلوکه‌شده چیست؟ گفت: این ارزها در بخش‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ بخشی از آن برای واردات مواداولیه به کار گرفته می‌شود. رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: ارزهای آزادشده به‌صورت ویژه در حوزه‌های زیرساختی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ زیرا مهم‌ترین حوزه کشور، زیرساخت است.
آزادسازی منابع ایران به آمریکا ربطی ندارد
هرچند که گمان می‌رفت آزادسازی منابع بلوکه‌شده بخشی از مذاکرات در قالب توافق هسته‌ای باشد اما تکذیب مقامات کره‌جنوبی و همچنین سخنگوی کاخ سفید درباره آزادسازی پول‌های ایران این سوال را در افکار عمومی شکل می‌دهد که دولتمردان از آزادسازی کدام منابع بلوکه‌شده سخن می‌گویند؟ همچنان‌که سخنگوی وزارت خارجه نیز در نشست خبری روز دوشنبه (29فروردین) خود درباره اظهارات ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درخصوص آزادسازی منابع مسدودشده ایران در خارج از کشور گفت: آزادسازی منابع ایران و بازگشت پول‌هایی که از صادرات کالا و خدمات از ایران به کشورهای دیگر انجام شده، ربطی به هیچ کشور ثالثی ندارد و اینکه رژیم آمریکا امروز تلاش می‌کند درباره هر موضوع مربوط به ایران مداخله کند نشان می‌دهد تا چه حدی با ادعاهای آقای بایدن و دولت ایشان فاصله دارد. آنچه ما انجام می‌دهیم در چارچوب منافع قطعی مردم ایران است هر چه صادر می‌کنیم تلاش می‌کنیم پولش را بر‌گردانیم کما اینکه تا امروز انجام دادیم.
وی همچنین با اشاره به اظهاراتی ازسوی مقامات ایرانی درباره آزادسازی منابع ارزی گفت: سفری انجام شد و هیأتی آمد و درباره آزادسازی بخشی از منابع ایران توافقاتی انجام شد و همه در مسیر خود در حال پیگیری است و نه به آمریکا مرتبط است و نه اجازه می‌دهیم آمریکا به جزییات آن ورود کند. وی افزود: البته این آزادسازی لزوما به معنای پرداخت پول نقد به ایران نیست، خیلی از این‌ها تهاتر می‌شود با کالاهای اساسی و دارو و تولیدکنندگانی که می‌خواهند کالا وارد کنند از طریق همین منابع کالاهای موردنیاز وارد کشور می‌شود.
زنگنه: مجلس بی‌خبر است
در همین زمینه محسن زنگنه، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «صبح‌نو» درباره منابع ارزی آزادشده که ازسوی دولتمردان مطرح می‌شود، گفت: واقعیت آن است که ما اطلاعات رسمی در این زمینه نداریم. این روزها می‌بینم برخی از مسوولان مصاحبه کردند که این منابع در زیرساخت‌ها استفاده می‌شود یا بخشی از آن صرف واردات دارو و کالا می‌شود که به جهت وظیفه نظارتی مجلس باید اطلاعات لازم و کافی را برای هزینه‌کرد این مبالغ داشته باشد. وی در پاسخ به این سوال که آیا یکسری مذاکرات موازی با برجام برای آزادسازی منابع بلوکه‌شده ایران صورت می‌گیرد،
اظهار داشت: این موضوع برای ما نیز شفاف نیست و اطلاعات ریزی نداریم اما در مجموع کلا آمریکایی‌ها یکسری سخت‌گیری‌ها را نسبت به ایران کاهش دادند و شاید همین موجب شد شرکای ما نسبت‌به آزادسازی منابع ما راغب‌تر شده‌اند.»
درآمدهای نفتی در کجا صرف می‌شود؟
حالت خوش‌بینانه درباره عدم اطلاعات شفاف نسبت‌به آزادسازی منابع بلوکه‌شده، لو نرفتن مذاکرات و جلوگیری از سنگ‌اندازی آمریکا باشد اما نگاه بدبینانه آن است که این اخبار فعلا در حد حرف باشد و فعلا خبری از آزادسازی‌ها نیست. گویندگان باید بدانند مطرح کردن این اخبار که هنوز به سرانجام نرسیده است تنها موجب بالا رفتن توقع افکار عمومی نسبت‌به گشایش‌های اقتصادی می‌شود. همچنان‌که امروز نیز این پرسش مطرح می‌شود چرا اثر افزایش درآمدهای نفتی در سفره و معیشت مردم دیده نمی‌شود؟در چند ماه گذشته، صادرات و درآمدهای نفتی رشد زیادی داشته، تاجایی‌که رییس‌جمهور گفته بود: صادرات نفتی ایران به‌حدی افزایش یافته که ما دیگر نگران صادرات آن نیستیم، صادرات نفت در دولت سیزدهم ۴۰درصد افزایش یافته و پول حاصل از صادرات نیز در حال بازگشت به کشور است. درآمدی که به گفته مسوولان دولتی بخش قابل‌توجهی از این درآمدها صرف پرداخت بدهی‌های دولت قبل به بانک مرکزی و جبران کسری بودجه سال۱۴۰۰ شده است؛ چراکه این دولت زمانی بر سر کار آمد که از یک طرف بودجه سال ۱۴۰۰ با حدود ۴۲۰هزار میلیارد تومان کسری مواجه بود و از طرف دیگر، دولت گذشته تلاش کرده بود تا این کسری را از طریق انتشار بی‌رویه اوراق و استقراض از بانک مرکزی جبران کند. درواقع رویکرد پولی کردن کسری بودجه در دولت قبل حاکم بود و با چاپ پول بی‌پشتوانه موجبات وقوع تورم افسارگسیخته بالای ۴۰درصد را فراهم کرد.
