خبر اجرایی شدن توافق 25ساله ایران و چین
امیرعبداللهیان در حساب توییتر خود درباره دیدارش با همتای چینی، نوشت: «با مشاور دولتی و وزیر امورخارجه چین در طیف گسترده‌ای از موضوعات ازجمله برنامه همکاری‌های جامع و مشورت‌ها درمورد مذاکرات وین به اجماع مهمی دست یافتیم». امیرعبداللهیان در این دیدار ضمن تسلیم پیام کتبی رییس‌جمهور به وانگ‌یی، همکاری‌های گسترده ایران با همسایگان و کشورهای دوست در منطقه را جزء اولویت‌های سیاست خارجی دولت عنوان کرد و بر ادامه نقش سازنده جمهوری اسلامی در تحولات منطقه، ازجمله حفظ و تقویت امنیت انتقال انرژی تاکید کرد. در طرف مقابل، وانگ یی، وزیر امورخارجه چین نیز ضمن اعلام حمایت کامل چین از مواضع منطقی ایران در قبال سیاست‌های قلدرمآبانه آمریکا در برجام، سیاست اصولی پکن را ادامه حمایت از مواضع ایران در مذاکرات برجام دانست و تاکید کرد: «آمریکا باید اشتباه خود در خروج از برجام را جبران کند». طرف چینی در این دیدار همچنین با پراهمیت ارزیابی کردن سند همکاری 25ساله، توافق طرفین برای آغاز اجرای این سند را رویدادی مهم و زمینه‌ساز تحول اساسی در روابط دانست.بی‌شک مهم‌ترین بخش سفر امیرعبداللهیان به پکن خبر اجرایی شدن سند راهبردی 25ساله ایران و چین بود. در همین باره امیرعبداللهیان روز جمعه(24دی) پس از پایان سفرش به پکن، در جمع خبرنگاران تاکید کرد: «ما همزمان با گفت‌وگوها در چین، مقدماتی را فراهم کرده بودیم که بتوانیم امروز(جمعه) را روز شروع اجرای توافق جامع همکاری‌های راهبردی دو کشور اعلام کنیم.»

پیام مستقیم به غرب
خبر اجرایی شدن سند همکاری‌های ایران و چین در شرایط فعلی که دیپلمات‌های کشورمان در وین مشغول رایزنی بر سر چگونگی رفع تحریم‌ها هستند، در نوع خود معنادار به نظر می‌رسد و می‌تواند موضع کشورمان در مذاکرات را تقویت و هدف غایی کشورمان یعنی 
رفع تحریم‌ها را تسهیل کند. از سوی دیگر، اجرایی شدن سند همکاری‌های دوجانبه تهران-پکن، نشان‌دهنده عزم سیاست خارجی دولت سیزدهم برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های اقتصادی بزرگ کشورهای موسوم به «شرق» است که در نوع خود، می‌تواند دایره مانور کشورمان در زمینه چالش‌های تحمیلی ازسوی غرب را توسعه بخشد. اراده دولت سیزدهم برای بهبود و توسعه مناسبات با کشورهایی همچون چین و روسیه، برخلاف دولت قبل، نه امری تاکتیکی و مقطعی و از سر ناچاری بلکه بلندمدت، دامنه‌دار و راهبردی است و این دقیقا همان چیزی است که کشورهای متحد ایران، به‌خوبی آن را درک کرده‌اند و می‌دانند که رویکرد شرق‌گرایی دولت سیزدهم و اولویت دادن به کشورهای نوظهور اقتصادی، کاملا جدی، بازگشت‌ناپذیر و دور از خوشامد یا بدآمد آمریکا و اروپاست. توازن در سیاست خارجی دولت سیزدهم، به‌خوبی اثر خود را بر مبادلات میان ایران با متحدانش نشان داده است؛ یکی از این نشانه‌ها افزایش خرید نفت ایران ازسوی چینی‌ها (بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین خریداران نفت ایران) بوده است. آبان‌ماه امسال خبرگزاری رویترز اعلام کرد که چین خرید نفت ایران را با وجود ادامه تحریم‌های آمریکا ادامه داده است. در‌همین‌باره، سیدابراهیم رئیسی، رییس‌جمهوری کشورمان چندی پیش در جریان سفرش به هرمزگان با اشاره به افزایش صادرات نفت ایران تصریح کرد: «صادرات نفتی ایران به‌حدی افزایش یافته که ما دیگر نگران صادرات آن نیستیم، صادرات نفت در دولت سیزدهم 40درصد افزایش یافته و پول حاصل از صادرات نیز درحال بازگشت به کشور است». همچنین، وزارت خارجه چین نیز ماه گذشته به رویترز گفته بود که معاملات تجاری میان چین و ایران باید محترم شمرده شود و چین از آمریکا می‌خواهد تحریم‌های یکجانبه نامشروع را هرچه سریع‌تر حذف کند.

از سوی دیگر یکی از موثرترین راه های خنثی سازی تحریم‌ها و کنترل و مواجهه با تورم، رکود، بیکاری و سایر معضلات اقتصادی در داخل ایران، گسترش همکاری با کشورهایی است که بدون توجه به تحریم ها و فشارهای آمریکا عمل می کنند. همچنانکه در سال جاری علی رغم تحریم های آمریکا اما تراز تجاری ما با چین مثبت شده و میزان صادراتمان به این کشور بر وارداتمان پیشی گرفته است.

سندی برای گسترش همکاری‌های همه‌جانبه  
وزیر امورخارجه کشورمان در شرایطی خبر اجرایی شدن سند راهبردی را اعلام کرد که این سند تا رسیدن به مرحله اجرا، نشیب‌وفراز و حواشی زیادی را به خود دید. سند برنامه همکاری جامع ایران و چین روز شنبه 7فروردین در جریان سفر وانگ‌یی به ایران در آستانه پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک دو کشور به امضای او و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه وقت ایران، رسید. این سند، امسال در شرایطی به امضا رسید که پیشتر خبر تصویب پیش‌نویس آن در هیات دولت وقت(دولت دوازدهم)، جنجال‌های زیادی را برانگیخت. علی ربیعی، سخنگوی دولت وقت روز 3تیر 99 در یک نشست خبری اعلام کرد که پیش‌نویس برنامه 25ساله همکاری ایران و چین در جلسه یکشنبه اول تیر هیات دولت، تصویب شده است. اظهارات ربیعی، جبهه‌ای از مخالفان و موافقان ارتباط با کشورهای موسوم به شرق (روسیه، چین، هند و...) را ایجاد کرد و تا هفته‌ها بعد، ارتباط با چین به موضوع محوری رسانه‌های داخل و خارج از کشور تبدیل شد. رسانه‌ها و نیروهای سیاسی در داخل کشور به دو گروه تقسیم شدند؛ آن‌هایی که طرفدار تقویت ارتباطات و مناسبات ایران با چین در برابر سلطه‌گری غرب به‌ویژه آمریکا بودند و آن‌هایی که با موهوم و مبهم ارزیابی‌کردن سند مزبور، چین‌گرایی را درمجموع به ضرر کشور می‌دانستند. دراین‌بین، رسانه‌های معارض و مغرض فارسی‌زبان خارجی، امضای پیش‌نویس سند همکاری‌های ایران و چین را «استعمار نوین ایران» بازتفسیر کردند و اینگونه وانمود کرده که چین با این سند، به‌دنبال بلعیدن ایران است.
**ترس آمریکا و ضدانقلاب از پیش‌نویس سند راهبردی 
تیرماه سال‌1399 و در شرایطی که هنوز هیچ جزئیاتی از پیش‌نویس همکاری ایران و چین منتشر نشده بود، رسانه‌های معاند در حجمی ‌وسیع به این قرارداد حمله کردند. نکته جالب این بود که در نوک خط حمله معاندان به «پیش‌نویس سند» همکاری‌های ایران و چین، آمریکا قرار داشت که در نوع خود بازتاب‌دهنده هراس واشنگتن از قرابت هرچه بیشتر ایران به چین بود. درهمین‌باره، حساب توییتری فارسی وزارت امورخارجه آمریکا نوشت: «ظریف اصرار می‌ورزد که هیچ موضوع مخفی درمورد قرارداد با چین وجود ندارد. هیچ موضوع مخفی درمورد عهدنامه ‌ترکمنچای نیز وجود نداشت، به‌جز اینکه هزینه آن را مردم ایران پرداختند. قرارداد ایران و چین یا همان‌ ترکمنچای دوم، به همان قیمت تمام می‌شود». همانطور که در این توییت نیز مشاهده می‌شود ابهام‌زایی درباره سند همکاری با چین، به اصلی‌ترین سویه حمله مخالفان علیه همکاری‌های ایران و چین تبدیل شد. بر همین اساس، رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی، به تولید و تکرار دروغ‌های بی‌پایه علیه این سند همت گماشتند. واگذاری جزیره کیش به چین به مدت 25سال، انحصار فروش نفت با قیمت‌های پایین و استقرار نیروهای مسلح در ایران ازجمله مطالب شاذی بود که بیگانگان علیه سند راهبردی مطرح می‌کردند. اما سابقه سند راهبردی ایران و چین به کجا می‌رسد و هدف از آن چیست؟
موضوع اراده ایران و چین برای یک همکاری بلندمدت راهبردی 25ساله، نخستین‌بار در سوم بهمن سال‌1394 و همزمان با سفر شی جین پینگ، رییس‌جمهور چین به ایران، به‌طور علنی آن هم در قالب بیانیه مشترک رسمی میان ایران و چین اعلام شد. بند6 از آن بیانیه مشترک تصریح می‌داشت: «نظر به اراده راسخ طرفین برای توسعه روابط دو کشور و با توجه به مکمل بودن ظرفیت‌های اقتصادی و همچنین وجود زمینه‌های مختلف همکاری در عرصه‌های انرژی، زیرساختی، صنعتی، فناوری و سایر زمینه‌های مشترک، دو طرف توافق می‌نمایند رایزنی‌ها و مذاکرات لازم جهت انعقاد قرارداد همکارهای جامع 25ساله را در دستورکار قرار دهند». ساعاتی بعد در دیدار رهبر معظم انقلاب با رییس‌جمهور چین، ایشان اصل موضوع روابط استراتژیک 25ساله ایران و چین را مطرح و اعلام کردند که «دولت و ملت ایران همواره به‌دنبال گسترش روابط با کشورهای مستقل و قابل‌اطمینان همچون چین بوده و هستند و بر همین اساس، توافق رؤسای جمهوری ایران و چین برای یک روابط استراتژیک 25ساله، کاملا درست و حکمت‌آمیز است». به‌هرحال خلاصه ماوقع درباره سند به این نحو است که بهمن‌ماه 94 و در جریان سفر رییس‌جمهور چین به ایران موضوع سند راهبردی 25ساله مطرح می‌شود؛ تا اواخر سال97 متاسفانه از طرف دولت اعتدال‌گرا، تحرک چندانی احتمالا ‌ًبه این خاطر که دولت وقت همچنان تصور می‌کرد می‌تواند از آمریکا و اروپا امتیاز بگیرد، دیده نشد اما شهریور سال98 و همزمان با حضور محمدجواد ظریف در پکن، اعلام شد که ایران پیش‌نویس اولیه درباره سند 25ساله را به مقامات چینی ارائه خواهد کرد. 
 حریری: افزودن به تعداد شرکای سیاسی و اقتصادی، فاکتور مثبت برای ما در مذاکرات وین محسوب می‌شود 
مجیدرضا حریری، رییس اتاق ایران و چین در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو»، در پاسخ به این سوال که اجرایی شدن سند راهبردی 25ساله ایران و چین چه آثار و تبعات اقتصادی برای کشورمان به‌دنبال خواهد داشت اظهار کرد: هر کنش و واکنشی که در دنیا وجود دارد، دارای ریشه‌های سیاسی است اما اثرات اقتصادی روی کشور ما دارد. کشورهایی که با ما دشمنی دارند، دشمنی‌شان ریشه سیاسی دارد اما زمین بازی درنهایت، فشار و تهدید اقتصادی است. وی افزود: با کشورهایی هم که از نظر سیاسی و دیپلماتیک دوست هستیم، می‌توانیم فرصت‌های اقتصادی تعریف کنیم؛ بنابراین میان زمین سیاست و اقتصاد، کنش و واکنش وجود دارد که هر دو نمونه(دشمنی و دوستی) در کشور ما نمود دارد.حریری با اشاره به برخی اظهارات مبنی بر مبهم بودن مفاد سند راهبردی تصریح کرد: آن چیزی که در تیرماه سال99 یا فروردین1400 به امضا رسید و تا امروز هم ادامه دارد، سند همکاری جامع دوجانبه در همه زمینه‌هاست که بخش مهم آن، اقتصادی است. این سند، یک توافق برای همکاری‌های بلندمدت است. وی افزود: در چارچوب این سند راهبردی، باید پروژه‌ها مشخص شوند که در آن صورت، جزئیات سند مشخص می‌شود. اگر قرار شد با چینی‌ها درباره یک میدان نفتی را برای استخراج، اکتشاف یا بهره‌برداری قرارداد ببندیم، آن وقت جزئیات قرارداد مشخص می‌شود که کلیات آن به اطلاع جامعه خواهد رسید. اگر قرار باشد یک راه‌آهن پرسرعت از تهران به مشهد کشیده شود، این، دیگر قرارداد مخفی نخواهد بود و مشخص می‌شود که طرفین قرارداد از ما و از چین، کدام طرف‌ها هستند. در شرایط فعلی و در سند راهبردی، هنوز جزئیاتی مشخص نشده که بخواهیم درباره آن‌ها صحبت کنیم. حریری با اشاره به اجرایی شدن سند راهبردی همکاری‌های جامع 25ساله ایران و چین، تصریح کرد: الان که خبر اجرایی شدن آمده، پروژه‌ها احصا می‌شوند تا روی پروژه‌ها، قراردادها به‌طور دقیق نوشته شوند.رییس اتاق ایران و چین در پاسخ به این سوال که خبر اجرایی شدن سند راهبردی همکاری‌های ایران و چین چه تاثیری روی روند مذاکرات وین خواهد گذاشت؟ گفت: در هر مذاکره بین‌المللی هرچه تعداد افرادی که دور میز با ما مذاکره می‌کنند یا تعداد شرکای تجاری یا سیاسی‌مان بیشتر شود، طبیعتا قدرت چانه‌زنی ما دور آن میز بیشتر خواهد شد. حریری افزود: افزودن به تعداد شرکای سیاسی و اقتصادی دور میز مذاکره، در نوع خود فاکتور مثبت برای ما محسوب می‌شود.

از سوی دیگر یکی از موثرترین راه های خنثی سازی تحریم‌ها و کنترل و مواجهه با تورم، رکود، بیکاری و سایر معضلات اقتصادی در داخل ایران، گسترش همکاری با کشورهایی است که بدون توجه به تحریم ها و فشارهای آمریکا عمل می کنند