گشایش در روابط دیپلماتیک ایران با کشورهای خلیج فارس
بالاخره نشست‌ها و مذاکرات دیپلماتیک ایران و عربستان به نتیجه نشست و رسانه‌ها از بازگشایی سفارتخانه‌های یکدیگر خبر می‌دهند. همچنانکه جلیل رحیمی جهان‌آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، در مطلبی در صفحه توییتر خود نوشت: «روابط دو کشور مهم ایران و عربستان درحال احیا و سفارتخانه‌ها درحال آماده شدن برای بازگشایی است، این امر آثار مهمی در کاهش تنش‌های منطقه‌ای و افزایش انسجام جهان اسلام دارد، نهادهای امنیتی و رسانه‌ها مراقب رذالت صهیونیست‌ها و حماقت افراطیون باشند.»
اخیرا حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان در گفت‌وگو با الجزیره گفته است: «ما چهار دور مذاکره مثبت و سازنده با مقامات ذی‌ربط عربستان‌سعودی در کشور عراق داشتیم. به‌دلیل برگزاری انتخابات پارلمانی در کشور عراق و اینکه هیات حاکمه عراق و رؤسای سه قوه همه درگیر آن هستند که در آینده بتوانند دولت جدید را شکل دهند، طبعا نقشی که عراقی‌ها ایفا می‌کردند تحت‌تاثیر فضای انتخاباتی قرار گرفت. آنچه ما به‌عنوان موضع رسمی خودمان اعلام کردیم این است که هر زمان که طرف سعودی مایل باشد روابط دو کشور به حالت طبیعی بازگردد، ما آمادگی داریم و از بازگشایی سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌های‌مان استقبال می‌کنیم. به‌زودی هم دیپلمات‌های ما در نمایندگی جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان همکاری اسلامی در جده مستقر می‌شوند. فکر می‌کنم هفته آینده دیپلمات‌های ما مستقر خواهند شد که این یک نشانه مثبت و خوب است. ما در موضوع اعزام زائران خود برای حج تمتع نیز چنانچه شرایط کرونایی اجازه بدهد، درحال برنامه‌ریزی هستیم و باز درصورتی‌که شرایط اجازه بدهد حتی برای حج عمره. سازمان حج و زیارت جمهوری اسلامی ایران هم دستورالعمل‌های لازم خود را برای این موضوع دارد. من شخصا فکر می‌کنم که طرف سعودی هنوز نیاز به زمان بیشتری دارد برای اینکه بتواند به یک جمع‌بندی و تصمیم برسد. ما آمادگی خودمان را برای دور جدید گفت‌و‌گوها در بغداد اعلام کرده‌ایم.»
احیای روابط دیپلماتیک دو کشور پس از آن فروکش کرد که آل‌سعود در حمله به مردم مظلوم یمن، با شکل‌گیری ائتلاف سعودی با حمایت غرب، به صنعا حمله و ده‌ها هزار شهروندان این کشور را کشته و مجروح کرد.بالطبع یکی از شروط تجدید روابط ایران با عربستان، پایان جنگ یمن و برقراری صلح بوده است. نباید فراموش کرد، بی‌ثباتی و تنش آل‌سعود در سوریه و عراق از دیگر دلایل سرد شدن روابط ایران با ریاض بود. ریاض در سال‌های اخیر با حمایت‌های لجستیکی کاخ سفید و حمایت‌های رژیم‌صهیونسیتی، موجبات بی‌ثباتی و ناامنی را در غرب آسیا شده بود.حال باید دید، آل‌سعود در تجدید روابط خود و اعتمادسازی مجدد چقدر جدی خواهد بود. آیا این چرخش سیاست او به‌خاطر برخوردار نبودن از رییس‌جمهور جدید آمریکا جو بایدن است یا واقعا آل‌سعود به این نتیجه رسیده است که ناامنی و بی‌ثباتی منطقه دامن خودش را نیز می‌گیرد، کما اینکه در ماه‌های اخیر مورد آماج حملات پهپادی و موشکی مقاومت یمن بود.
گشایش باب گفت‌وگوهای اعراب با تهران
همچنانکه روزنامه آمریکایی «کریستین ساینس مانیتور» در تحلیلی در زمینه بهبود روابط ایران با کشورهای عرب حاشیه جنوب خلیج‌فارس نوشت، اعراب حاشیه خلیج‌فارس می‌توانند به ایران به‌عنوان یک بازیگر منطقه‌ای بنگرند. به نوشته این روزنامه، «شکست محسوس سیاست فشار حداکثری طولانی‌مدت دولت «دونالد ترامپ»، رییس‌جمهور سابق آمریکا در قبال ایران که کشورهای خلیج‌فارس با آن همسو بودند، جنگ فرسایشی در یمن و نگرانی‌ها مبنی‌بر تداوم ناامنی و خطر درگیری نه‌تنها امنیت ملی کشورهای خلیج را تهدید می‌کند، بلکه برای تجارت نیز مضر است.»
حال علاوه‌بر عربستان مذاکرات بین ایران و کشورهای عرب خلیج‌فارس در حال شکوفایی است. از سفر هیات اماراتی به ایران گرفته تا سفر امیرعبداللهیان به عمان و قطر که در اثر تعامل با کشورهای عرب خلیج‌فارس فرصت‌های مالی و اقتصادی زیادی برای کشورمان مهیا خواهد شد. وزیر امورخارجه ایران روز دوشنبه گذشته در چارچوب سفر خلیج‌فارس وارد مسقط شد تا درمورد کاهش تنش منطقه‌ای با عمان، میانجی سنتی تهران و واشنگتن گفت‌وگو کند. این در حالی است که مذاکرات جداگانه قطر و ایران ادامه دارد. در ماه دسامبر، مشاور امنیت ملی امارات از تهران بازدید و با رییس‌جمهور کشورمان نیز دیدار کرد.
دوبی یک مرکز صادراتی مهم برای ایران و در بحبوحه تحریم‌های مالی و تجاری، راه حیاتی برای اقتصاد جهانی است. امارات متحده عربی درحال‌حاضر با ۱۶میلیارد دلار تجارت در سال۲۰۲۱ دومین شریک تجاری ایران است که پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال جاری به ۱۸ تا ۲۰میلیارد دلار برسد.
«عبدالخالق عبدالله»، تحلیلگر امور سیاسی اماراتی در این زمینه معتقد است که امارات و کشورهای حوزه خلیج‌فارس می‌توانند چیزهای زیادی به ایران ارائه دهند. وی گفت: «ما می‌توانیم تجارت را افزایش دهیم، می‌توانیم محدودیت‌های مالی را کاهش دهیم، می‌توانیم کالاهایی را که ایران به‌شدت به آن‌ها نیاز دارد مبادله کنیم.»
دسترسی به عربستان‌سعودی، بزرگ‌ترین بازار واحد در جهان عرب با تولید ناخالص داخلی ۷۸۲میلیارد دلاری، نیز می‌تواند فرصت برای بازار صادرات ایران باشد. از دیگر مزایای بالقوه برای ایران، اکتشاف و استخراج گاز طبیعی در منطقه و به اشتراک‌گذاری دانش استخراج است که می‌تواند به صنعت نفت کشورمان کمک کند. طبق گزارش‌ها، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس درحال‌حاضر کمک‌های بیشتری را به بخش پزشکی، بخش داروسازی و بیمارستان‌های ایران ارائه می‌کنند. دیپلمات‌های منطقه خلیج‌فارس می‌گویند که پیشنهاد فرصت‌های اقتصادی آن‌ها بهترین پیشنهادی است که ایران می‌تواند دریافت کند و یک سود بادآورده بزرگ برای تهران خواهد بود.
حال دولت نیز با راهبرد سیاست همسایگی و چندجانبه‌گرایی در سیاست خارجی نگاه صرف به غرب ندارد و سعی می‌کند محدودیت‌هایی را که تحریم‌ها برای آن ایجاد کرده است با روابط گسترده و چندجانبه‌گرایی جبران کند.
ایران نیز به گفته امیرعبداللهیان، به‌عنوان یک کشور بزرگ در منطقه همواره نقش اساسی، محوری و سازنده دارد و طرف خوب تحولات در منطقه بوده است. در موضوع مبارزه با داعش و چه در هر گفت‌وگوی منطقه‌ای، جمهوری اسلامی ایران نقش سازنده و مثبت خودش را دنبال می‌کند؛ بنابراین پذیرفتن و احترام به ایران به‌عنوان یک بازیگر منطقه‌ای می‌تواند این روابط را پایدار و به آن عمق ببخشد.
علاوه‌بر عربستان مذاکرات بین ایران و کشورهای عرب خلیج‌فارس در حال شکوفایی است. از سفر هیات اماراتی به ایران گرفته تا سفر امیرعبداللهیان به عمان و قطر که در اثر تعامل با کشورهای عرب خلیج‌فارس فرصت‌های مالی و اقتصادی زیادی برای کشورمان مهیا خواهد شد
