راه‌های عبـور از بحران جمعیت

علی جواهری / سالمندی جمعیت پدیده‌ای است که هرکدام از کشورهای جهان، تجربه متفاوتی از رویارویی با آن دارند. این پدیده زمانی رنگ و بوی بحران به خود می‌گیرد که دولت‌ها با آمادگی کافی به استقبال آن نروند، مطالعات جمعیت نشان می‌دهد تعداد افراد مسن تا سال۱۴۲۰ با رشدی جدی به بیش از سه‌برابر تعداد کنونی خواهد رسید. این مساله آنقدر اهمیت دارد که بارها مقام معظم رهبری بر آن تاکید کرده‌اند؛ در دیدار ایشان با جمعی از زوج‌های جوان در فروردین‌ماه 98 آمده است: «امروز در دنیا آن کشورهایی که جمعیت‌های زیادی دارند، به‌برکت آن به خیلی امکانات دست یافته‌اند؛ چین یک نمونه‌ است، هند یک نمونه‌ است؛ اینکه من تکرار می‌کنم، تاکید می‌کنم، به‌خاطر این است.» موضوع جمعیت در کشور با بحران مهمی روبه‌رو ست. پس از کاهش شدید نرخ باروری در دهه70 و رسیدن آن به زیر نرخ جانشینی هنوز این نرخ به حد جانشینی نرسیده که مهم‌ترین پیامد آن بحران سالمندی در کشور خواهد بود. براساس گزارش بانک جهانی، این میزان برای ایران ۱/۷فرزند به‌ازای هر زن بوده و در صورت ادامه داشتن روند فعلی تا سال۱۴۳۰ به بالاتر از نرخ جانشینی نخواهد رسید. باید این واقعیت تلخ را بپذیریم که رشد سالمندی کشور دوبرابر رشد جهانی است و تا چندین دهه آینده شاهد سونامی سالمندی در ایران خواهیم بود، در واقع پدیده سالمندی از پدیده‌هایی است که افراد در زندگی طبیعی خود دیر یا زود آن را تجربه خواهند کرد. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال۲۰۵۰ جمعیت سالمندان کشورهای درحال‌توسعه ۸۰درصد جمعیت سالمندان جهان را تشکیل خواهند داد و این رقم قابل‌توجهی است.