به نظر میرسد پیشرویهای سریع طالبان در این روزها، مشکوک و یادآور اشغال چندروزه بیش از نیمی از عراق ازسوی داعش است. بیعملی آمریکایی در برابر این اتفاق، شک تحلیلگران را بیشتر نیز میکند. مگر قریب 20سال حضور در افغانستان و کشتن دهها هزار انسان بیگناه و مجروح و آواره کردن صدها هزار نفر دیگر به بهانه مقابله با همین گروه طالبان نبوده است و چرا اینگونه و بیسروصدا خاک افغانستان را ترک میکنند، مگر نه این است که با راهبردهایشان و کمک گروههای مخالف دولت کابل، مانع توسعه چین و کمربند جادهای آن به جهان اطراف باشند.
منصوری: آمریکا بهدنبال بستن کمربند جادهای چین در افغانستان و قدرتنمایی در اقیانوس آرام است
«جواد منصوری»، سفیر سابق ایران در چین در گفتوگو با خبرنگار روزنامه «صبحنو» با اشاره به خروج شکبرانگیز آمریکا از افغانستان و اهداف کاخ سفید از این موضوع، عنوان کرد: درباره تحولات افغانستان باید گفت، تقریبا تمامی تحلیلگران سیاسی به این نتیجه رسیدند که افغانستان باتلاقی است که هر قدرت خارجی وارد آن میشود سرانجام در این باتلاق شکست میخورد. آمریکاییها شاید چهارمین یا پنجمین قدرتی بودند که در چند دهه اخیر وارد افغانستان شدند. اولین جمله چینیها خطاب به آمریکاییها این بود که افغانستان باتلاق است و آمریکا نمیبایست وارد این کشور میشد. البته این موضوع را هم امام راحل به شوروی سابق و در زمان جنگ روسها با افغانستان عنوان کردند.
امام راحل به سفیر شوروی در تهران گفت: ملت افغان شما را تحمل نمیکنند و شما اشتباه کردید وارد افغانستان شدید. این کارشناس مسائل غربآسیا افزود: البته آمریکاییها گفتند نه، ما با دیگران متفاوت هستیم و یک ملتسازی جدید و دولت جدید در افغانستان تشکیل میدهیم و افغانستانی متفاوت ازلحاظ اقتصادی و اجتماعی را مهیا میسازیم.
این جملاتی بود که بوش پسر در سال1381 عنوان کرد. در آن روز تقریبا کسی از آگاهان تحولات منطقه نبود که تایید کند که آمریکاییها سرانجام میمانند و اکثر تحلیلگران بر این باور بودند که آمریکا بالاخره شکست خواهد خورد؛ شکستی که اکنون و پس از 20سال اشغالگری رقم خورد.
وی ادامه داد: البته در همان سال اول معلوم بود که شکست میخورند ولی آمریکاییها معمولا تظاهر به پیروزی میکنند و اشتباه و شکست خودشان را نمیپذیرند. آنها بهگونهای هستند که نظری که مخالف خودشان باشد را نمیپذیرند ولی این اتفاق افتاد. شکستی که ترامپ در سالهای گذشته هم به آن اشاره کرد و گفت که اشتباه کردیم به افغانستان رفتیم اما تنها رییسجمهوری نبود که باید دراینباره تصمیم بگیرد و ساختار سیاسی کاخ سفید اجازه خروج به او را ندادند. بالاخره و پس از تغییرات دستگاه حاکمیتی آمریکا با مشکلات عدیدهای که در منطقه و در داخل پیدا کردند، بهتدریج هزینه خودشان را در خاورمیانه کاهش دادند تا بهنوعی با رفتارهای اقتصادی و سیاسی حضور خودشان را پررنگتر کنند و سیاستهایی را که در قرن21 آسیا در نظر دارند که حضور در اقیانوس آرام یکی از آنهاست، دنبال کنند. سفیر سابق ایران در چین یادآور شد: آمریکاییها در ماههای اخیر حملات خودشان را متوجه چین کردند که قدرتنمایی خودشان در اقیانوس آرام را داشته باشند و نفوذ چین را کاهش دهند و بهتر با او دستوپنجه نرم کنند. آمریکا بهدنبال این است تا در قرن21 در اقیانوس آرام مستقر شود. این مهمترین دلایل خروج از افغانستان است. این تصمیم خروج آنها از افغانستان از قبل گرفته شده است. آمریکا در اجرای این موضوع، امیدوار بود به شکلی خارج شوند که ظاهری توجیهپذیر داشته باشد ولی نتوانست و به این شکل خارج شد. به نظر میرسد که برای خروج از عراق هم در ماههای آینده اقدامی داشته باشند اما اینجاست که اسرائیل بهشدت مقابله میکند و مانع ترک آمریکا از عراق یا سوریه و حتی یمن است و صحبتی از خروج غرب آسیا کمتر میکنند اما بالاخره این اتفاق میافتد ولو بهصورت تدریجی؛ چراکه هیچ توجیهی برای ماندن ندارند.
این دیپلمات سابق ایران تاکید کرد: دولت ایران با درک واقعیتها و امکانات داخلی و اهداف سیاسی قطعا باید به این مساله توجه عمیق داشته باشد. قبل از اینکه غافلگیر تصمیمهای دیگران باشد برنامههایی داشته باشد که مبادا حرکت آنها برای ما یک مسالهسازی شود، در همین قضیه، افغانستان باید بدانیم که دولت کنونی کابل قادر به بقا نیست ولو اینکه شعار دهند. شاید هم طالبان نتوانند اما توافقی که بین دولت کابل و طالبان شکلگرفته مثبت است اما باید ایران مراقب باشد که مورد سوءاستفاده یا دیگر مسائل جانبی تحولات جاری قرار نگیرد.
اکبری: آمریکا میخواهد بگوید با ترک افغانستان، ناامنی ایجاد میشود و توطئههای خودش را دنبال کند
«حسین اکبری»، کارشناس مسائل غرب آسیا در گفتوگو با خبرنگار روزنامه «صبحنو» با اشاره به تحولات افغانستان و خروج آمریکا از این کشور، عنوان کرد: آمریکاییها قول داده بودند که امنیت و رفاه را برای افغانستان ایجاد و با تروریسم مبارزه کنند اما با اشغالگری 20سالهای که داشتند چیزی جز شکست تجربه نکردند. غیرت اسلامی مردم افغانستان در پی مبارزه با آمریکاییها موجب شد تا آمریکاییها به همراه ناتو و دیگر همپیمان، شکست را پذیرفتند و از صحنه افغانستان خارج شدند. وی با بیان اینکه این درس بزرگی برای اشغالگران و کشورهایی است که به آمریکا اعتماد میکنند، گفت: خیلی از دولتمردان افغانستان اعتماد بیجا به آمریکا کردند. اکنون آنچه را در افغانستان شاهد هستیم اراده مردمی افغانستان است که واکنش نشان دادند. آمریکاییها پیش از موعد مقرر، شبانه و بدون اطلاع، نهتنها صحنه را خالی کردند بلکه امکانات حداقلی را که باید برای ارتش افغانستان باقی میگذاشتند، نابود کردند، آنها میخواهند بهنوعی بگویند چون در افغانستان حضور ندارند ناامنی ایجاد شده است و تلاش میکنند با توطئههای خود، به این ناامنی دامن بزنند. جریانها و گروههای افغانی در این شرایط حتما شرایط گذشته را تکرار نخواهند کرد و آنها در این 20سال درسهای زیادی گرفتند و به این نتیجه رسیدند که مردم افغانستان در پی کشور بدون آمریکا هستند. این کارشناس مسائل غرب آسیا یادآور شد: مردم افغانستان توافق بینالافغانی را راهحل اساسی میدانند و جنگ نمیتواند نتیجهای داشته باشد. در شرایط پس از آمریکا به نفع چین، روسیه، پاکستان، ایران، هند و همه کشورهای همسایه است که امنیتی ایجاد شود تا تبادل اقتصادی بهتر و بیشتر شود و هم اینکه در غیاب آمریکا و همپیمانانش، منافع متقابل را دنبال کنند. بهتر است همه جریانهای سیاسی و قومیتهای مختلف افغانستان بتوانند دولت مشارکت ملی را تشکیل دهند و خودشان برای آینده خود تصمیم بگیرند و بحران 100ساله را پایان دهند.