محسن رضایی اظهارات خود را پیرامون چند موضوع از جمله استفاده از ظرفیت اقوام مختلف کشور در دولت آینده، روش تأمین نقدینگی یارانه مردم و لزوم تحول و اصلاح حکمرانی بود.
با این حال، شاید مهمترین فراز از سخنان رضایی آن بخشی بود که صراحتا اعلام کرد تا پایان انتخابات باقی میماند و حاضر به کنارهگیری به نفع هیچ کسی نیست.
او در این باره تاکید کرد: من همانطور که همگان احساس کردهاند، تا پایان انتخابات هستم و با همه هم رقابت خواهم کرد. رضایی در ادامه با بیان اینکه مشکلات کشور و مردم ریشههای اقتصادی دارد و با حرفدرمانی و سخنرانی به نتیجه نمیرسد، گفت: به قول آن دانشجوی شیمی دانشگاه تهران که در حال دستفروشی بود و میگفت ما از گرسنگی امید میخوریم که البته این حرفش درست است زیرا امید دیدنی است و امید گفتنی نیست. او در بخش دیگری از صحبتهای خود با اشاره به استفاده از همه ظرفیتهای اقوام در دولت بعدی تاکید کرد: دولت من دولت همه اقوام ایرانی است که از اهل تسنن گرفته تا اهل تشیع. رضایی در بخش دیگری از اظهارات خود به پر سر و صداترین وعده خود یعنی یارانه 450هزار تومانی اشاره کرد که واکنش زاکانی را نیز در برداشت. رضایی گفت: یارانه 450هزار تومانی بخش اول این برنامه و طرح است.
بخش دوم مسکن سهل و ارزان است، ضمن اینکه پرداخت حقوق نقد به خانهداران و بانوان خانهدار و موضوع چهارم کسب و کارهای خانگی است. وی درباره منبع تأمین برنامه یارانه خود گفت: میگویند منابع این موضوعاتی که شما میگویید از کجا فراهم میشود؛ در سال گذشته 137میلیارد دلار از منابع دولتی وارد جامعه شده است ولی بهدلیل رانت کثیف و مافیایی که در کشور وجود دارد، اکثر این پولها به دست کسانی که صاحب حق نبودند رفته است. رضایی درباره انتقاد زاکانی تصریح کرد: آقای همتی و آقای زاکانی مطمئن باشید پولی که در کشور حیف و میل میشود با صرفهجویی در آن میتوانیم بسیاری از مشکلات کشور را حل کنیم. او در مناظره دوم بهجای حمله به همتی سعی کرد ایجابی سخن بگوید.
برائت همتی از دولت اعتدال
عبدالناصر همتی، نامزد منسوب به جبهه اصلاحات تلاش کرد با برخی اظهارات هیجانی و سطحی، فضا را به نفع خود تغییر بدهد اما برخلاف مناظره اول نتوانست تبدیل به قطب شود. او در بخشی از اظهارات خود، همچون مناظره اول بار دیگر رئیسی را مورد هجمه قرار داد و گفت: خود آقای رئیسی ۴۰سال در قوهقضاییه بودند آیا همه خرابکاریهایی که در قوهقضاییه بوده را ایشان باید پاسخ دهند؟ اینکه من باید برای دو سال حضور در بانک مرکزی پاسخگوی اقدامات دولت آقای روحانی باشم؟ ایشان اولی تر هستند برای پاسخگویی. همتی در حالی تصریح کرد که من نباید پاسخگوی عملکرد هشت ساله دولت روحانی باشم که در مناظره اول هم گفت که من نماینده دولت روحانی نیستم. او در بخش دیگر با اشاره به نحوه مقابله با متجاهران و معتادان دچار لغزش کلام شد و در تعبیر عجیبی گفت: من مخالف بازداشت و زندانی کردن معتادان هستم و باید آنها را به جامعه برگردانیم. اینها حجم عظیمی از مردممان هستند که ناشی از سیاستهای غلط و بیکاری بودهاند. همتی همچون مناظره اول سعی کرد مظلوم نمایی کند و خود را در برابر پنج نامزد اصولگرا، بیدفاع جلوه بدهد. او در اظهارنظری قابل تأمل گفت: من در مقابل جریانی قرار دارم که این جریان میگوید به جای توسعه ایران بروند کاخ سفید را حسینیه کنند. عزیزانی که در جلسه هستند اینها را مطرح میکنند. دنیا را نمیشناسند. چه کسانی به سفارت عربستان حمله میکنند و ارزش پول را بهم میزنند. او در این مناظره نتوانست از برنامههای خود برای اداره کشور سخن بگوید.
گشت ارشاد رئیسی برای مدیران
سیدابراهیم رئیسی در مناظره روز گذشته با تسلط بهتری ظاهر شد. او عمده تمرکز خود را روی لزوم بازتوزیع عادلانه منابع در کشور قرار داد. او با انتقاد نسبت به پیامدهای منفی ارز
4هزار و 200تومانی، تاکید کرد: پرداخت تسهیلات به شکل ناعادلانه موجب فاصله طبقاتی میشود. بسیاری از این فاصلههای طبقاتی محصول تصمیمگیریهای ناعادلانه است و این ارزهای 4200تومانی اگر بدون نظارت تعلق گرفت در نتیجه عدهای یک شبه به آلاف و الوف میرسند و زندگیشان را از دست میدهند.
رئیسی بخش دیگری از اظهارات خود را به لزوم مذاکره برای حل مشکلات مردم قرار داد. این اظهارات از این منظر مهم بود که اصلاحطلبان قصد دارند جریان انقلابی را به مخالفت با هرگونه مذاکره متهم کنند. رئیسی در این باره گفت: هر دولتی کار را به دست بگیرد یکی از وظایف مهمش رفع تحریمهای ظالمانه است و در این جهت تردید نباید کرد ولی در کنار این قضیه باید خنثیسازی تحریمها هم در دستور کار عملی قرار بگیرد و اقتصادمان را هم شرطی نکنیم و تلاش شود تکانهها بر آن تأثیر نکند.
رئیسی افزود: در همین سالن عدهای گفتند ما بلدیم با دنیا مذاکره کنیم ولی دانشجوی ترم اول وزارت خارجه هم میداند کسی که در حال مذاکره است، نباید بگوید مذاکره از آب خوردن لازمتر است و خزانه کشور خالی است. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری در بخش پایانی صحبتهای خود، سخن جالبی را در باب مقابله با مدیران ناکارآمد گفت. رئیسی تصریح کرد: گشت ارشاد خواهیم گذاشت، اما برای مدیرانم. تلاش این نامزد انتخاباتی، سیاسی دانستن تخریبها و پاسخ به آنهابود.
رد ادعای مهرعلیزاده توسط مقام وزارت بهداشت
محسن مهرعلیزاده طبق انتظار معمول، مانند مناظره اول ضعیف ظاهر شد و به برخی روخوانیهای از قبل آماده کرده، بسنده کرد. او نیز مانند همتی سعی کرد مسائل فرهنگی را به چند موضوع انحرافی و حاشیهای تقلیل بدهد. مهرعلیزاده درباره لزوم احترام و پذیرش سبک زندگی نسل جدید، گفت: باید سبک زندگی جوانان دهه۷۰ و ۸۰ را بپذیریم بنابراین نباید برای بیرون بودن مقداری از موی یک دختر خانم به یک پیامک وحشت بدهیم. نکته مهم در اظهارات مهرعلیزاده، دفاع او از عملکرد دولت احمدینژاد در بحث تأمین مسکن بود. او در این باره گفت: در دولت آقای احمدینژاد مسأله مسکن مهر اجرا شد که هرچند بهدلیل جانمایی بد و معیوب شد اما طرحی بود که با پنج میلیون تومان افراد را صاحب خانه میکرد و یارانه ایشان نیز در جامعه اثر داشت. مهرعلیزاده در بخش دیگری از اظهارات خود، درباره برنامه دولتش برای واکسینه کردن مردم نسبت به ویروس کرونا سخنی به زبان آورد که واکنش سخنگوی سازمان غذا و دارو را در پی داشت.
مهرعلیزاده مدعی شد: بنده اگر رییسجمهوری شوم به مردم قول میدهم که در عرض سه ماه همه مردم ایران را واکسینه کنند بخش خصوصی میتواند میلیونها واکسن وارد کند. این اظهارات واکنش کیانوش جهانپور مقام وزارت بهداشت را در پی داشت. او در توییتی با رد ادعای مهرعلیزاده مبنی بر امکان واردکردن میلیونها دوز واکنش به کشور، نوشت: استحضار دارید جایی واکسن کرونا ده تا و صدتا و هزارتا نمیفروشد مگر در بازار سیاه و واکسن فیک و مافیای قاچاق. برای روشن شدن مطلب، منتظر میمانیم آقای مهرعلیزاده فهرست مدعیان واردات واکسن مورد نظر خود، مستندات اصالت کالای ادعایی و پروفرم ها را ارائه کنند. تلاش این نامزد همچنان متمرکز و تخریب ابراهیم رئیسی بود.
جلیلی در پاسخ به همتی: میخواهید با لولوهای الکی مردم را بترسانید
سعید جلیلی مثل همیشه ظاهر شد و تلاش کرد مشکلات و مسائل کشور را از منظر کلانتر و ریشهایتر ببیند و بررسی کند. جلیلی با بیان اینکه اگر ما به اصلاح ساختار بودجه اهتمام نکردیم، اصلاح نظارت بانکی را جدی نگرفتیم و کشور را به شکل روزمره اداره کردیم کشور متوقف میشود، گفت: اگر شما کارهای ریشهای را کنار بگذارید و به کارهای نمایشی روی بیاورید، حتما مشکلات کشور باقی میماند. جلیلی با انتقاد از فرهنگ سیاسی کشور، تاکید کرد: من در مناظره قبلی هم گفتم که یکی از مشکلاتی که باعث میشود مشکلات کشور حل نشود، فرهنگ سیاسی است. یکی از موضوعات این است که ما باید تعارفات را کنار بگذاریم. جلیلی اقتدار رییسجمهوری را اینگونه تعریف کرد: وقتی سخن از رییسجمهوری مطرح میشود باید بدانیم که رییسجمهور کسی است که با اقتدار کشور را اداره کند. اگر میگوییم کشور باید جهش پیدا کند و فقط اداره نشود، لازمهاش این است که رییسجمهور بگوید برای فلان موضوع چگونه میخواهم به دستگاهها مأموریت بدهم. رییسجمهور مقتدر به این نیست که چند حرف تند بزند. همانطور که مشخص بود، جلیلی بخش دیگری از اظهارات خود را به نقد رویکرد سیاست خارجی دولت اختصاص داد.
او در این باره با بیان اینکه سیاست ما باید تعامل سازنده و گسترده با جهان باشد، تاکید کرد: اشکالی که ما به دولت وارد میکنیم این است که معطل چند کشور شدهاند. یک روز ترامپ را بهانه میکنند، یک روز FATF اینها که دشمنیشان اثبات شده است. شما باید این هنر را داشته باشید که فرصت را از دست ندهید. جلیلی در پاسخ به اظهارنظر همتی، تصریح کرد: یا بگوییم میخواهند حسینیه در کاخ سفید ایجاد کنند؛ این حرفهای موهومی است و میخواهند با لولوهای الکی مردم را بترسانند. او در این مناظره برند برنامه محور خود را کاملا تثبیت کرد.
حملات زاکانی علیه نماینده دولت در مناظرهها
علیرضا زاکانی مانند مناظره اول مسلط ظاهر شد و توانست با گفتههای خود، نوع مدیریت دولت اعتدال و عملکرد عضو پیشین دولت یعنی همتی را به خوبی به چالش بکشد. زاکانی در واکنش به اظهارات همتی که اعلام کرد که من صدای کولبران هستم، تصریح کرد: باید دید 21 تا 25میلیارد دلار قاچاقی که در سال صورت میگیرد و 95درصد آن هم از مبادی رسمی است، چرا در دولت برای جلوگیری از آنها کاری نکردید تا کولبران بهجای آنکه در کوهها و در سرما آسیب ببینند، شغل آبرومندی داشته باشند. زاکانی با اشاره به شیوه رأی گرفتن روحانی از مردم در سال92 اعلام کرد: به همان شیوهای که عدهای در سال92 از مردم رأی گرفتند و بعدا معلوم شد هیچ تعهدی به مردم نداشتهاند، آدم نباید از یک سوراخ دو بار گزیده بشود. لذا عزیزان حاضر طوری صحبت کنند که با کارنامه آنها مطابقت داشته باشد. مناقشهبرانگیزترین بخش اظهارات زاکانی آن نقطهای بود که نسبت به گفتههای محسن رضایی درباره روش تأمین منابع مالی یارانه 450هزار تومانی، تشکیک ایجاد کرد. در خصوص برنامه آقای (محسن) رضایی در خصوص اختصاص یارانههای جدید، حتما باید روی منابع آن تجدیدنظر کنند؛ این اعداد و ارقام عجیب است، لذا موضوع را هم نباید سیاسی کرد، یک محاسبه سرجمع انجام دادم و با داراییهای دولت مقایسه کردم، دیدم کار بسیار سخت است، مگر اینکه بگویند این 137میلیارد دلار از کجاست؟ زاکانی در بخش پایانی مناظره، باز هم همتی را مورد هدف اظهارات خود قرار داد و گفت: باز هم آقای همتی تکرار میکند که ما پنج نفر یکی هستیم؛ اگر ما نامزد پوششی هستیم، شما (همتی) نامزد «روکشی» هستید که آمدهاید تا روکشی باشید روی هشت سال مدیریت اخیر کشور. 26جاسوس را در همین دولت گرفتهاند، آن هم از دولتی که امنیتیترین دولتها بوده است، لذا باید اقتصاد و فرهنگ و ... را از دست دولتیهای امنیتی نجات بدهیم. این نامزد همچنان با محوریت اقتصاد سیاسی به همتی حمله کرد.
توضیح قاضیزاده درباره سلام
قاضیزادههاشمی همچون مناظره اول، نسبتا کم فروغ ظاهر شد و تلاش کرد رویکرد خود مبنی بر عدم دخالت در مشاجره میان نامزدها را مخدوش نکند. او بیشتر به ارائه مختصات و ویژگیهای دولت آینده خود که نام «سلام» را بر آن نهاده، بپردازد. او گفت: در دولت سلام برنامهای ارائه خواهیم داد که برخی از نهادهای بینالمللی هر چه دلشان خواست انجام ندهند و ما آن را بپذیریم. قاضیزادههاشمی افزود: دولت سلام دولت جوان و خانواده است و محور اصلی جوانان انقلابی خواهند بود که کارگشا و گرهگشای مسائل کشور هستند و حتما بهدنبال آن خواهیم بود که کنکور حذف شود و مسأله سربازی را حل خواهیم کرد که یک بخش بودجه اعتباری و فناوری دارد و مسوولیت آن با دولت است که آن را تأمین خواهد کرد. او با بیان اینکه دولت سلام دولت جوانان و دولت نسل نو است، تصریح کرد: دولت سلام، دولت آنان است که سالهاست از نامشان نان خوردند لذا دولت سلام فراتر از حزب و جناح است. دولت سلام دولت جوانان قومیتها و اقلیتهای مختلف است، ما جوانان آمدهایم که بگوییم جایگزین هر آنچه بوده است هستیم. او همچنان نتوانسته جایی در میدان جدال ها و منازعات کلامی پیدا کند.