دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در حالی براساس آخرین گزارشها مشغول تحسین روند ایجاد اشتغال و تأثیر آن بر بازارهای مالی در این کشور است که منتقدان با تأکید بر عبور بدهی عمومی آمریکا از مرز 23تریلیون دلار، میگویند ترامپ نتوانسته به وعده خود در کنترل بدهی عمومی این کشور عمل کند. انتشار گزارش مربوط به اشتغال ایجادشده در این کشور در روزهای اخیر نشان داد در اکتبر، 128هزار فرصت شغلی جدید در آمریکا ایجاد شده و همین موضوع بازارهای مالی در این کشور را مثبت کرد.
با اینکه این خبر مثبت بهنظر میرسید، خوشحالی مقامهای آمریکایی خیلی طول نکشید و انتشار خبر عبور بدهی عمومی این کشور از مرز 23تریلیون دلار، کام آنها را تلخ کرد. درحالحاضر و طبق گزارش روزانه وزارت خزانهداری آمریکا، بدهی عمومی این کشور به 23008.41میلیارد دلار رسیده است. بنیاد پیتر پترسون که درزمینه نظارت بر بدهی عمومی آمریکا فعالیت میکند، میگوید بدهی عمومی این کشور بهقدری افزایش یافته که امسال دولت این کشور روزانه فقط یکمیلیارد دلار بهره بدهی باید بپردازد.
اخیرا برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در دخالتی آشکار در امور داخلی کشورمان مدعی شد ایران ۱۶میلیارد دلار صرف شبهنظامیان در عراق و سوریه کرده است. همچنین، وی از کاهش فروش نفت ایران از ۲/۵میلیون بشکه در روز به ۱۲۰هزار ابراز خرسندی کرده است. این در حالی است که بهگفته ترامپ، کشورش با هزینه هفتتریلیوندلاری در خاورمیانه، امروز بزرگترین کشور بدهکار جهان است.
اگرچه رؤسای پیشین آمریکا نیز عملکرد موفقی در کنترل بدهی این کشور نداشتند، منتقدان میگویند کنترل بدهی عمومی آمریکا یکی از وعدههای انتخاباتی ترامپ محسوب میشد و وی قول داده بود نهتنها از افزایش آن جلوگیری کند؛ بلکه این بدهی را کاهش دهد. برخی کاربران شبکه اجتماعی با تمسخر عملکرد دولت آمریکا در کنترل بدهی عمومی این کشور میگویند اتفاقا رسیدن حجم بدهی به بیش از 23هزار میلیارد دلار در راستای سیاست «اولویت با آمریکا» است و از این منظر، آمریکا درحالحاضر بزرگترین بدهکار جهان محسوب میشود.
افزونبراین، مؤسسه رتبهبندی S&P گلوبال اعلام کرد: در سال جاری، دولتهای جهان به روند استقراض حجم درخورتوجه پول ادامه خواهند داد و فقط امسال استقراض دولتی ۷/۷۸تریلیوندلاری در جهان را شاهد خواهیم بود که درمقایسهبا سال ۲۰۱۸، ۳/۲درصد افزایش خواهد یافت. این مؤسسه آورده است: این حجم استقراض دولتها باعث جهش دوباره حجم بدهی دولتی کشورها شده و امسال شاهد رسیدن این رقم به ۵۰تریلیون دلار خواهیم بود.
مؤسسه رتبهبندی فیچ نیز ماه گذشته اعلام کرد: نرخ بدهی کشورهای توسعهیافته تقریبا از سال ۲۰۱۲ تاکنون، تغییر زیادی نکرده و ۵۰تریلیون دلار بوده است. البته این مساله درباره آمریکا صادق نیست؛ چراکه بدهی این کشور از سال ۲۰۱۲ تاکنون، از ۱۵/۲ به ۲۲تریلیون دلار رسیده و بهعبارتدیگر، ۴۴درصد افزایش یافته است.
نکته مهم این است که حجم بدهی عمومی آمریکا ۱۰ برابر مجموع بدهی عمومی کشورهای فرانسه، آلمان، ایتالیا و انگلیس است. اطلاعات وزارت خزانهداری آمریکا نشان میدهد ژاپن بزرگترین طلبکار آمریکاست. از ژانویه تا می2017، توکیو بزرگترین طلبکار خارجی آمریکا بود و 21.9میلیارد دلار دیگر به ذخایر خود از اوراق بهادار خزانهداری آمریکا اضافه کرد و حالا 1.222تریلیون دلار از داراییهای آمریکا را دراختیار دارد که بیشترین میزان در دوونیم سال گذشته است.
شبکه بلومبرگ نیز در این باره گزارش داد که علیرغم اقتصاد قوی آمریکا، بار مالی دولت فدرال این کشور اما در حال زیاد شدن است که میتوان مقصر بخشی از آن را مجادله ترامپ به کنگره بر سر بودجه 6 میلیارد دلاری ساخت دیوار مرزی با مکزیک و تعطیلیهای مکرر و طولانی دولت فدرال دانست.
کسری بودجه فدرال آمریکا، بهعنوان یکی از عوامل اصلی در افزایش بدهی ملی این کشور، طی چند سال اخیر کمتر از یک تریلیون دلار سالانه بوده اما دیگر عوامل مانند برنامههای وام فدرال دانشجویی و برنامههای وام مسکن باعث شده که بدهی عمومی با سرعتی بیشتر از یک تریلیون دلار در سال افزایش پیدا کند.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی آمریکا معتقدند بدهی عمومی تا سال 2027 به مبلغی بیش از 27.3 تریلیون دلار خواهد رسید که البته شامل بدهی درون دولتی نمیشود.