تلویزیون عمان پس از مرگ پادشاه گزارش داد که شورایعالی دفاع خواستار تشکیل جلسه شورای پادشاهی برای انتخاب جانشین سلطان عمان شده است. سلطان عمان 79ساله بود و هیچ فرزندی نداشت و جایگزینی را برای خود انتخاب نکرده است؛ اما براساس گزارش رسانهها چندی پیش بهصورت مخفیانه جانشین خود را در دو نامه محرمانه به شورای سلطنتی ارائه کرد. پادشاه 79ساله عمان نامهای را داخل خزانهای در کاخی رنگارنگ، که شبیه معبد ژاپنی است، گذاشته که حاوی اسم جانشینش است. سلطان قابوس، نامه دیگری را در یک خزانه دیگری در قصرش «بصلاله» در منطقه «ظفار»، که زادگاه مادرش است، گذاشته است.
انتخاب جانشین
پس از آن، شورای عالی دفاع عمان در بیانیهای اعلام کرد طی مراسمی با تشریفات رسمی وصیتنامه سلطان فقید را باز کرده و براساس آن هیثمبنطارق آلسعید را بهعنوان جانشین سلطان معرفی کرد. مراسم سوگند نیز پیش از مراسم تشییع در محل مجلس عمان برگزار شد. پیش از آغاز مراسم سوگند، 50گلوله توپ به عنوان 50سال حکومت سلطان قابوس شلیک شد.
«هیثمبنطارق» (66ساله) پسرعموی سلطان قابوس است که بهعنوان وزیر میراث و فرهنگ عمان انجام وظیفه میکرد. او معمولاً بهعنوان فرستاده ویژه
سلطان قابوس فعالیت داشت و پیشتر در وزارت خارجه عمان مشغول بوده است پیش از رسیدن به تخت پادشاهی عمان، چندین مسوولیت مهم داشته است، وی رییس کمیته اصلی چشمانداز عمان 2040میلادی، وزیر میراث و فرهنگ از فوریه2002 تا 11ژانویه2020 بوده است. وی همچنین مناصب متعددی در وزارت خارجه عمان داشت از جمله دبیرکل و معاون امور سیاسی وزارت خارجه بوده است. بنطارق طی سالهای1983 میلادی تا 1986میلادی ریاست فدراسیون فوتبال عمان را برعهده داشته است، ریاست کمیته برگزاری بازیهای آسیایی ساحلی در سال2010 را هم در کارنامه خود دارد. بن طارق از دو سال پیش هم از جمله گزینههای جانشینی پادشاهی عمان مطرح بود.
اولین اظهارنظر پادشاه جدید
پادشاه جدید عمان در اولین اظهارنظرش بعد از انتخاب وی به این سمت بر ادامه راه سلطان قابوس پادشاه فقید این کشور و خط مشی وی در عرصه سیاست خارجه
تاکید کرد.
سلطان هیثمبنطارق پادشاه جدید عمان اعلام کرد که سیاست خارجی سلطان قابوس را دنبال خواهد کرد و به توافقنامههای امضا شده عمان با دیگر کشورها و سازمانهای مختلف پایبند خواهد بود.
سلطان هیثم، پادشاه جدید عمان گفت: برنامه کاری خود را طبق روش سلطان قابوس، پادشاه فقید این کشور دنبال خواهد کرد و در سیاست خارجی خود از خطوط کلی وی بهرهبرداری خواهد کرد.
وی با تاکید بر اصرار پادشاهی عمان بر رعایت «حسن همجواری و همکاری بینالمللی و عدم مداخله در امور دیگران» گفت: ما بهدنبال حل اختلافات از طریق راهکارهای مسالمتآمیز خواهیم بود.
پادشاه جدید عمان افزود: با برادران خود در رهبران کشورهای شورای همکاری در مسیر پیشبرد روند همکاریها قدم خواهیم برداشت، ما به حمایت از اتحادیه عرب و همکاری با برادران خود در تحقق اهداف این اتحادیه ادامه میدهیم.
سلطان هیثم بر حفظ توافقنامههای منعقد شده این کشور با دیگر کشورها تاکید کرد و گفت : عمان به نقش تاثیرگذار خود در سازمان ملل متحد و تحقق امنیت بینالمللی ادامه خواهد داد و به منشورها و توافقنامههایی که عمان با دیگر کشورها و سازمانهای مختلف به امضاء رسانده، پایبند خواهد بود.
مناسبات ایران و عمان
عمان، «سوئیس خاورمیانه»، که در ۵۰سال گذشته روابط خوبی با تهران داشته و بارها بهعنوان دولت میانجی در روابط با غرب تعیین شده؛ کشوری است که همواره سعی کرده بیطرف باشد و در هیچ جنگی شرکت نکند؛ چنانکه «یوسف بنعلوی» که 11آذرماه برای سومینبار در سال جاری به ایران آمد، پیشنهاد برگزاری یک کنفرانس جامع و فراگیر با حضور کشورهای ذینفع را مطرح و تاکید کرد که آمادهایم از ظرفیتهایمان برای رفع تنشهای موجود استفاده کنیم. ایران و عمان از دیرباز با یکدیگر روابط تجاری و سیاسی داشته و معادلات این دو سرزمین روی یکدیگر تأثیرگذار بوده است. عمان در چندین دهه اخیر، همواره کشوری بوده که خود را وارد هیچ دستهبندی و بلوکبندی رقیب منطقهای نکرده و بیش از هر بازیگری در خلیجفارس، نقش توازنبخش داشته و بازیگری واسط و میانجی بوده است؛ نقشی که توسط قدرتهای منطقهای و بینالمللی نیز پذیرفته شده و سیاست بیطرفی این بازیگر، ثبات را برای آن به ارمغان آورده است. عمان، پیش و پس از انقلاب اسلامی روابط حسنه خود با تهران را حفظ کرده است. در ابتدای دهه 50شمسی و پس از سالها قطع روابط سیاسی و تجاری، مناسبات دو کشور با قدرتگیری سلطان قابوس به گرمی گرایید. این کشور طی سالهای گذشته نیز نقشی مؤثر در پروندههای مختلف منطقهای و فرامنطقهای از جمله تلاش برای حل جنگ داخلی یمن و ایجاد یک کانال دیپلماتیک مخفی میان ایران و آمریکا بر سر ماجرای هستهای داشت. اساساً جمهوری اسلامی ایران هرگاه خواسته با غرب، خاصه آمریکا اساس رایزنی پی ریزد، عمان را بهعنوان میانجی قابل اعتماد خود برگزیده است.
روابط و مناسبات میان ایران و عمان طی دهههای گذشته همواره رو به پیشرفت بوده و این روابط ریشه در تاریخ دارد. داشتن مناسبات نزدیک با تهران برای مسقط این فرصت را هم ایجاد کرده که بتواند استقلال و امکان مانور خود در برابر عربستان سعودی را تا حدودی حفظ کند. واقعیت اما این است که روابط و مناسبات ایران و عمان صرفاً در چارچوب یک روابط دیپلماتیک معمولی نیست و تجربه نشان داده که عمق روابط راهبردی ایران و عمان در همه حوزهها و بخشها و ثبات و استحکام طولانی این روابط، احتمال تأثیرپذیری منفی را در آینده بهشدت کاهش میدهد چراکه این روابط ریشه در تاریخ و فرهنگ دو کشور دارد و قائم به شخص نیست و انتظار میرود روابط دو کشور ایران و عمان در آینده پس از سلطان قابوس هم باصلابت و استحکام، تداوم داشته باشد و ساختار بیطرفی و ایفای نقش مثبت عمان این امکان را برای گسترش و ثبات روابط به همراه خواهد داشت.