لازم نیست از حامیان محیطزیست باشید همین که اولین تصویر دلخراش از جهنم به پا شده در جنگلهای استرالیا را ببینید نگران حیوانها و درختان این جنگل میشوید. این آتشسوزی از ماه سپتامبر(شهریورماه) شروع شد و در حال حاضر بخشهای جنوب شرق استرالیا شامل ایالت نیو ساوت ولز، استرالیای جنوبی، ویکتوریا، کویینزلند و استرالیای غربی را دربرگرفته است که شامل 14میلیون هکتار میشود. در این آتشسوزی تاکنون ۲۴نفر در ایالتهای نیو ساوت ولز، ویکتوریا و استرالیای جنوبی جان خود را از دست دادهاند.
آقای اسماعیل کهرم، بومشناس، فعال محیطزیست و مشاور رییس سازمان حفاظت محیطزیست درباره آتشسوزیهای استرالیا به خبرنگار «صبحنو» میگوید: «دولت استرالیا از همان ساعات اولیه آتشسوزی، شروع به تخلیه خانهها کرده است. حدود 500هزار نفر را
با وسیلههای مختلف جابهجا کرده است تا از آتشسوزی در امان باشند، اما تعداد محدودی بهدلیل اینکه خطر را جدی نگرفتهاند در خانههایشان مانده و جان خود را از دست دادهاند.» او ادامه میدهد: «آتشسوزی به دل شهرهای استرالیا کشیده شده است. هزار نفر از ساکنان در شهر ساحلی کوچکی به نام مالاکوتا در محاصره آتش قرار داشتند و کشتیهای نیروی دریایی ارتش آنها را از محل دور کردهاند.» کهرم میگوید: «براساس گزارش رسانههای خارجی، تاکنون ۱۵۰۰خانه در مناطق درگیر آتشسوزی، به خاکستر مبدل شده و امکان افزایش این آمار وجود دارد. همچنین کشورهای شیلی و آمریکای جنوبی نیز در این آتشسوزی درگیر شدهاند.»
25سال زندان برای آتشسوزی عمدی
آتشسوزی استرالیا بهزودی فروکش نخواهد کرد. کارشناسان این حوزه اعتقاد دارند بهدلیل وسعت مناطق آتش گرفته و فصل تابستان آتش جنگلها بهزودی خاموش نخواهد شد. کهرم با بیان اینکه سال گذشته گرمترین و خشکترین سال استرالیا ثبت شده است اما دلیل آتشسوزی جرقهای از سمت انسانها بوده است، میگوید: «پدیده گرمشدن زمین با آتشسوزی ارتباطی ندارد. تخمین زده شده که این حریق 85درصد به وسیله انسان صورت گرفته است و حدود 12نفر هم دستگیر شدهاند. در استرالیا جرم سنگینی برای آتش زدن عمدی جنگل در نظر گرفتهاند که کمترین آن 25سال زندان است.» او ادامه میدهد: «در بروز آتشسوزی پدیده گرمایش زمین بیتأثیر نیست، زمانی که آتش به هر دلیلی شروع میشود حالا این گرمایش زمین است که باعث فوران شعلههای آتش میشود. البته فصل تابستان در استرالیا نیز بیتأثیر نیست و بهنظر میرسد این آتش بهزودی خاموش نخواهد شد و تا سالها ادامه داشته باشد.» کهرم تاکید میکند: «باران هم نتوانسته است آتش شعلهها را خاموش کند و تنها هوای بخشی از جنگلها خنکتر شده است.»
سوختن حیواناتی که هنوز شناسایی نشده بودند
استرالیا زیستگاه جانوران خاص است. از کانگوروهای زیبا گرفته تا کوالاهای دوست داشتنی، ببرهای
قوی جثه، شترهای وحشی، دینگوها و البته حشرات عجیب و غریب و پرندههایی که زیستگاه آنها تنها جنگلهای استرالیا بوده است. تهدید جان حیوانات این جنگل، نگرانی بزرگ این روزهای جهان است. حیواناتی که به گفته کهرم بسیاری از آنها هنوز شناسایی نشده بودند. این فعال محیطزیست میگوید: «بیشترین تنوع جانوری و گیاهی بعد از جنگل آمازون در جنگلهای استرالیا دیده میشود، اما متاسفانه در حال حاضر نمیدانیم چند نوع جانور از دست رفتهاند، آمارها میگوید بیش از یک میلیارد حیوان در آتشسوزی سوختهاند، در حالی که این آمار قطعی نیست و تنها یک تخمین علمی است.» کهرم با بیان اینکه آمار دقیقی از حیوانات سوخته شده در دسترس نیست میگوید: «بسیاری از این جانوران تا پیدا شدن تجزیه یا لاشه آنها به وسیله حیوانات دیگر خورده میشود پس تمام آمارها تقریبی است.» او با اظهار تأسف ادامه میدهد: «بیشترین لطمه را دامها و حشرات دیدهاند و پیشبینی میشود نوع زیادی از حیوانات منقرض شدهاند که تنها زیستگاه آنها جنگلهای استرالیا بوده است.»
حیوانات باغوحش نمیتوانند به جنگل بیایند
آیا میتوان حیوانات در حال انقراض را از باغوحشها دوباره به چرخه طبیعت برگرداند؟ این سوالی است که از اسماعیل کهرم میپرسیم. او میگوید: «اگر مجبور شویم تنها راهحل همین است اما متاسفانه باید بگویم این راه حل جوابی نخواهد داد. کشور آمریکا با سالها زمان و میلیونها دلار هزینه نتوانست یک پرنده در حال انقراض را نجات دهد. دلیل این موضوع هم کاملاً مشخص است چراکه حیوانات باغوحش نمیتوانند در محیط جنگل زندگی کنند. نمیتوانند از خود دفاع کنند یا غذایی برای خوردن پیدا کنند. تجربه نشان داده است این حیوانات در محیط بیرون از قفس نمیتوانند دوام بیاورند. پس باید قبول کنیم حیواناتی که در آتش سوختند یا زیستگاه آنها نابود شده است دیگر به چرخه طبیعت بازنمیگردند. مشابه این اتفاق در جنگل آمازون به وسعت بالاتری اتفاق افتاد. در آمازون حشراتی داشتیم که بعد از آتشسوزی دیگر مشاهده نشدند. البته آتشسوزی آمازون هم به وسیله انسانها بهوجود آمده بود. اینطور که معلوم است قبل از آنکه پدیده گرمایش زمین گریبان زمین را بگیرد خود انسانها این کار را کردهاند.»