روز گذشته برنامه پرسشگر شبکه آموزش چندین گفت‌و‌گو درباره آسیب‌های اجتماعی نوجوانان ترتیب داده بود. در این برنامه آقای حبیب‌الله مسعودی‌فرید، درباره آسیب‌های اجتماعی در جمعیت دانش‌آموزی گفت: جای اقدامات پیشگیرانه برای کودکان‌و‌نوجوانان خالی است. فراگیری مهارت‌های اجتماعی و سبک زندگی ایرانی-اسلامی به‌گونه‌ای که منجر به تغییر رفتار شود، بسیار مهم است. وی با اشاره به وضعیت نامطلوب آسیب‌های اجتماعی گفت: ۵۰‌درصد اختلالات روانی در سنین زیر ۱۴ سالگی شروع می‌شوند، ولی مطالعات شیوع‌شناسی ما سنین بالای ۱۵ سال را در نظر دارد. اگر طرح نماد (نظام مراقب اجتماعی دانش‌آموزان) فراگیر شود، می‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشد. وی در پاسخ به اینکه آیا وضعیت آسیب‌های اجتماعی در کشور نگران‌کننده است؟ گفت: بله، قطعاً همین‌طور است. به‌عنوان مثال فردی که دست به خودکشی می‌زند از مدت‌ها قبل علائمی چون افسردگی و اضطراب داشته یا اعتیاد همین‌طور است. ما باید نشانگان آسیب‌ها را رصد کنیم؛ مثلاً اگر ۱۵ عامل خطر اعتیاد داریم که در سن دانش‌آموزی در حال افزایش است باید هوشیار بشویم. در ائتلاف نماد همه دستگاه‌های ذی‌ربط عضو هستند و می‌توان با نگاه ارتقایی قبل از بروز آسیب مداخلات لازم را داشته باشیم.
معاون اجتماعی سازمان بهزیستی با اشاره به کمبود قابل‌توجه مشاور و مربی بهداشتی در مدارس گفت: معتقدم آموزش‌و‌پرورش راهبردی‌ترین وزارتخانه است. باید مجوز نیروی مشاور برای آموزش‌و‌پرورش صادر شود. ما اکنون ۳۵۸ مرکز اورژانس اجتماعی در تمام شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر داریم که همه آن‌ها روان‌شناس و مددکار دارند. ۴۵۰۰ مددکار، روان‌شناس و مشاور حقوقی و بیش از ۲۰۰۰ مرکز مشاوره داریم. خط ۱۴۸۰ خط مشاوره تلفنی و خط ۱۲۳ هم برای اورژانس اجتماعی است. این مراکز طبق پروتکل نماد با آموزش‌و‌پرورش متصل‌ هستند و اگر دانش‌آموزی نیازمند مداخله باشد، پیگیری‌ها انجام می‌شود. وی در پاسخ به اینکه آیا وضعیت آسیب‌های اجتماعی در کشور نگران‌کننده است؟ گفت: بله قطعاً همین‌طور است. به‌عنوان مثال فردی که دست به خودکشی می‌زند از مدت‌ها قبل علائمی چون افسردگی و اضطراب داشته یا مثلا اعتیاد همین‌طور است. ما باید نشانگان آسیب‌ها را رصد کنیم. مثلاً اگر ۱۵ عامل خطر اعتیاد داریم که در سن دانش‌آموزی در حال افزایش است، باید هوشیار بشویم. در ائتلاف نماد، همه دستگاه‌های ذی‌ربط عضو هستند و می‌توان با نگاه ارتقایی قبل از بروز آسیب مداخلات لازم را داشت.
همچنین در ادامه این برنامه سردار ابراهیم کریمی، جانشین معاونت اجتماعی ناجا گفت: سن اعتیاد دارد مقداری پایین می‌آید. سن مصرف تفننی سیگار ۱۴ تا ۱۵ سالگی است اما اگر اعتیاد باشد به ۱۷ تا ۱۸ سال هم می‌رسد. باوجود اقدامات و تلاش‌های صورت‌گرفته، هنوز به نقطه درست و مطمئن نرسیده‌ایم و بعضاً دانش‌آموزانی دستگیر می‌شوند که خطرناک هستند. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر وجود آمارهایی درباره مصرف سیگار در حدود ۴۸ درصد پسرها در تهران گفت: این آمار کاملاً اشتباه است. این آمار یعنی اینکه از هر دو دانش‌آموز باید یکی سیگاری باشد، در حالی که ما چنین آماری را نمی‌بینیم. به نظر می‌رسد مصرف سیگار باید در سطح خیلی پایین‌تری باشد.
همچنین علیرضا کاظمی، معاون پرورشی‌و‌فرهنگی وزارت آموزش‌و‌پرورش با اشاره به وضعیت آسیب‌های اجتماعی در جمعیت دانش‌آموزی اظهار کرد: آسیب‌های اجتماعی جزء اولویت‌های نظام است و در آموزش‌و‌پرورش نیز از دغدغه‌های مهم به شمار می‌رود. کاظمی اضافه کرد: طبق تحلیل‌های به‌دست‌آمده از این آزمون، حدود یک درصد دانش‌آموزان نیازمند درمان و در معرض شدید آسیب‌های روانی و اجتماعی قرار دارند. همچنین ۳۰‌درصد دانش‌آموزان به‌شدت نیاز به توانمندسازی دارند و در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار گرفته‌اند. آمار سامانه غربالگری ائتلاف نماد (نظام مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان) نیز همین نتایج را نشان می‌دهد که یک درصد دانش‌آموزان نیازمند خدمات اورژانسی از سوی دستگاهای ائتلاف نماد هستند. مثلاً آن‌ها که در معرض خودکشی یا مصرف مواد قرار گرفته‌اند باید مداخلات را سریعاً دریافت کنند.
معاون پرورشی‌و‌فرهنگی وزارت آموزش‌و‌پرورش افزود: در همه بخش‌های آموزش‌و‌پرورش مشکل کمبود نیروی انسانی وجود دارد و نیازمند سامان‌دهی کامل نیروی انسانی و ایجاد توازن در رشته و مناطق جغرافیایی مختلف هستیم. آزمون سلامت روانی برای تمام مدارس و دانش‌آموزان و در یک مرحله نیازمند ۲۰ میلیارد تومان اعتبار است و اگر بخواهیم دومرتبه برای سنجش اثربخشی برنامه‌ها، غربالگری را اجرا کنیم، ۴۰ میلیارد تومان می‌شود که با توجه به بودجه‌ای که داریم رقم قابل‌توجهی می‌شود.