دل در گرو «رضا»داریم
ورود زائران عراقی به ایران و حضور در شهرهای مذهبی چون قم و مشهد در یکی دو ماه اخیر از سوی برخی جریانات خاص مورد توجه قرار گرفت تا به زعم خودشان بتوانند احساسات و غرور ایرانیان را از بابت رفتارهای خلاف عرف زائران عراقی در ایران جریحه‌دار کنند. این اتفاق اگرچه اهداف خاصی را دنبال می‌کرد اما اقدام درست و هوشمندانه از سوی ایرانیان و گردشگران عراقی به‌خصوص در فضای مجازی موجب شد تا اهداف بعدی این ماجرا محقق نشود.
گردشگری مذهبی یکی از شاخه‌های صنعت گردشگری به حساب می‌آید. در این نوع از گردشگری افراد از قومیت‌ها و مذاهب مختلف چه به صورت فردی و چه به صورت جمعی برای زیارت عازم اماکن مقدس در دین و مذهب خود می‌شوند. برگزاری مراسم اربعین حسینی یا مراسم حج در هرسال به‌عنوان بزرگ‌ترین مراسم مذهبی در جهان شناخته می‌شوند. کشور ما نیز با دارا بودن شهرهای مشهد، قم و شیراز که دارای بارگاه امام هشتم و حضرت معصومه؟س؟ و حضرت احمد‌بن موسی (شاهچراغ) ظرفیتی عالی برای جذب گردشگران مذهبی و شیعیان کشورهای منطقه چون عراق، بحرین، کویت، عربستان، آذربایجان، پاکستان، هند، افغانستان و غیره دارد. اگرچه در سال‌های اخیر برای جلب گردشگران مذهبی برنامه‌ریزی‌های منسجمی صورت نگرفته است اما از نگاه آقای سیدصادق طباطبائی‌نژاد، عضو هیأت‌رییسه کمیسیون فرهنگی مجلس تنها از طریق گردشگری مذهبی هم می‌توان به درآمدهای پایدار مناسبی رسید. وی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری خانه ملت با بیان اینکه اجرای برنامه‌های راهبردی و مدون از سوی سازمان میراث فرهنگی و بهره‌مندی از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی می‌تواند صنعت گردشگری مذهبی را در شهری همچون مشهد بیش از گذشته فعال و پویا سازد، اظهارکرد: به منظور رسیدن به اهداف سند چشم‌انداز در افق 1404 برای جذب سالانه 40 میلیون گردشگر خارجی، در نظر گرفتن تمام نیازهای زائران و مسافران خارجی ضروری است.
هدف زیارت است
در شرایط وجود کمبودها و حرف‌ها و حدیث‌های به وجود آمده باید دید گردشگران مذهبی و حتی شهروندان و کسبه شهری چون مشهد در این باره چه نظری دارند. ابوعادل مرد میانسالی است که در انتهای رواق امام خمینی؟ره؟ در داخل بارگاه حضرت امام رضا؟ع؟ نشسته است. با او در باره حضورش در ایران صحبت می‌کنم. می‌گوید:
6 روز است که به ایران آمده‌ام. در قم و تهران بودم و دیروز رسیده‌ام به مشهد. عصر امروز هم وقت دکتر دارم.
این زائر عراقی که به همراه همسرش از شهر بغداد به ایران آمده است، می‌افزاید: مشکل آرتروز گردن دارم و برای معالجه باید به مطب دکتر بروم. ضمن اینکه زیارت امام‌رضا؟ع؟ هم بسیار مورد علاقه ما عراقی‌هاست. ابوعادل درباره حرف و حدیث‌هایی که درباره حضور زائران عراقی در ایران مطرح شده می‌گوید: من به‌عنوان یک عراقی نمی‌توانم این مسأله را تأیید کنم برای اینکه می‌دانم عراقی‌ها چه علاقه‌ای به امام رضا؟ع؟ دارند و اولویت اولشان در سفر به ایران زیارت
امام رضا؟ع؟ و حضرت معصومه ؟س؟ است. وی در پایان صحبت‌هایش اصرار دارد تا شماره تماس خود را برای میزبانی در ایام اربعین به من بدهد.
محمد یکی دیگر از زائران جوان عراقی است که در یکی از رستوران‌های حاشیه خیابان امام‌رضا؟ع؟ با او همکلام می‌شویم. محمد می‌گوید: من به همراه دو نفر از دوستانم با هواپیما از نجف به مشهد آمده‌ام. او درباره هدفش از سفر به ایران می‌گوید: الان فصل خوبی برای سفر به ایران است. ما می‌دانیم که هوا خنک شده و شهری مانند مشهد هم خلوت‌تر است. برای همین به راحتی می‌توانیم سفر کنیم. محمد درباره صحبت‌هایی که درباره سفر عراقی‌ها به ایران می‌شود، می‌گوید: هدف ما فقط زیارت است. تمام نمازهای واجب را به جماعت در حرم می‌خوانیم. حتی در یکی از صحن‌ها واعظ عرب‌زبان هم سخنرانی می‌کند. به نظر شما حیف نیست که زیارت امام رضا؟ع؟ و حضور در حرم را رها کنیم و به تفریح و ... بپردازیم؟
دوست دیگر محمد می‌گوید: عراقی‌ها برای عیش و نوش می‌توانند به کشورهای دیگر بروند اگرچه ما شیعیان و پیروان اهل‌بیتیم و زیارت امام‌رضا؟ع؟ برای ما خیلی ارزش دارد. محمد در ادامه سخنانش می‌گوید: البته بعد از زیارت مشهد اگر فرصت کنیم شاید یکی دو روزی هم به شمال ایران که جنگل و دریا و طبیعت بسیار زیبایی دارد، برویم. این زائر جوان عراقی که به فضای مجازی نیز آشناست، می‌گوید: خدا را شکر در سال‌های اخیر اتحاد بین دو ملت ایران و عراق بسیار قوی‌تر شده و همه دنیا دیده‌اند که ایرانیان و عراقی‌ها به دلیل محبت به اهل‌بیت چطور از زائران میزبانی می‌کنند. حالا دشمنان ما قصد دارند این اتحاد را از بین ببرند اما نمی‌توانند این کار را انجام دهند. چون ما کنار همیم.
صدرنشینی عراقی‌ها در سفر به ایران
شهر مشهد به لطف وجود حضرت علی‌ابن‌موسی‌الرضا؟ع؟ دارای زیرساخت‌های مناسبی برای اقامت و میزبانی از گردشگران و زائران است که از طرف بخش خصوصی ایجاد شده‌اند. اما در سوی دیگر ایجاد برخی تسهیلات در ورود گردشگران از سوی سیاست‌گذاران می‌تواند موجب رشد بیشتر تعداد گردشگران خارجی در شهر مشهد و افزایش درآمدها شود. آقای یوسف بیدخوری، سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در ارتباط با تعداد گردشگران خارجی ورودی به شهر مشهد گفته است: در دو هفته ابتدایی تابستان سال جاری نسبت به سال گذشته شاهد رشد ۹۴ درصدی گردشگران خارجی بوده‌ایم که حدود ۶۰ هزار نفر از این گردشگران عراقی هستند. این در حالی است که تعداد زائران عراقی وارد شده به ایران در سه‌ماهه ابتدای امسال به بیش از
یک میلیون نفر رسیده است و پیش‌بینی می‌شود این تعداد تا پایان سال حتی به بیش از دو میلیون نفر نیز برسد. البته تعداد زائران از کشورهای بحرین، کویت، پاکستان و هند نیز به دلیل ارزان شدن سفر به ایران ناشی از نوسانات ارزی نیز افزایش یافته است. بر اساس آمار موجود سال گذشته
پنج میلیون و 113 هزار و 524 گردشگر وارد ایران شده‌اند. از این تعداد حدود یک میلیون و 350 هزار نفر زائران عراقی بوده‌اند. در چنین شرایطی باید دید حضور گسترده گردشگران از کشورهای عربی به خصوص عراق برای ایران می‌تواند یک فرصت محسوب شود یا تهدید است؟
یکی از دلایل افزایش چشمگیر ورود زائران و گردشگران مذهبی را باید در شرایط اقتصادی کشور و نوسانات ارزی جست‌وجو کرد. در حال حاضر به‌دلیل کاهش ارزش پول ملی در برابر دلار، حتی زائران با درآمدهای کم از کشورهای همسایه نیز می‌توانند با شرایط بهتری به ایران و شهرهای مذهبی کشور سفر کنند. همچنین وجود امنیت در شهرها، سرانه‌ها و امکانات تفریحی چون بوستان‌ها، جاذبه‌های طبیعی و مجتمع‌های تجاری از دیگر عواملی هستند که موجب جذب گردشگران می‌شوند. البته به دنبال حضور بیشتر گردشگران و در نتیجه ارائه خدماتی چون اقامت، غذا و حتی خرید سوغاتی می‌توان به درآمدزایی بیشتر نیز فکر کرد. همه این موارد غیر از حضور گردشگرانی است که برای خرید وارد ایران شده و در شهرهای مرزی خرید می‌کنند.
برادران دور از هم
حسام، فروشنده یکی از مغازه‌های راسته خیابان امام‌رضا؟ع؟ در مشهد است که انواع سوغاتی مشهد از زعفران گرفته تا انواع ادویه‌جات را می‌فروشند. او در باره حضور گردشگران کشورهای عربی
به خصوص عراقی‌ها می‌گوید: در چند سال اخیر حضور گردشگران عرب‌زبان در مشهد زیاد شده به طوری که ما هم عربی یاد گرفته‌ایم و با آنها به زبان خودشان صحبت می‌کنیم. او درباره شایعاتی که درباره حضور زائران عراقی در ایران مطرح می‌شود، می‌گوید: این حرف‌ها اصلاً درست نیستند. من از شما یک سؤال دارم. این همه زائر از کشورهای بحرین و کویت و حتی عربستان هم به مشهد می‌آیند چرا درباره آنها حرف‌های نامربوط زده نمی‌شود؟ او در ادامه این‌طور جواب سؤال خود را می‌دهد: نکته این است که ایرانی‌ها و عراقی‌ها در سال‌های اخیر مثل برادرانی که سال‌ها از هم دور بوده‌اند در کنار هم قرار گرفته‌اند که این مسأله مورد پسند دشمنان ما نیست. حسام در ادامه با اشاره به نزدیک بودن ایام اربعین می‌گوید: من سال قبل به سفر اربعین رفتم. آنجا هم بعضی‌ها درباره ایرانیان چنین حرف‌هایی می‌زدند اما آنچه که خیلی پررنگ دیده می‌شد محبت عراقی‌ها به زائران امام‌حسین؟ع؟ و به خصوص ایرانی‌ها بود.
اشاره این فروشنده جوان یادآور گزارش نشریه شرق‌الاوسط عربستان است که در ایام اربعین چند سال قبل به مسأله خوشگذرانی زائران ایرانی در عراق پرداخته بود و امسال در ایام ماه محرم و پیش از اربعین حسینی به مسأله خوشگذرانی زائران مرد عراقی در مشهد پرداخت.
ماجد زائر عراقی دیگری است که به همراه خانواده خود با خودروی شخصی به ایران و مشهد آمده و در حال خرید از یک نقره‌فروشی است. او که برای دومین‌بار به ایران آمده، درباره ارتباط بین مردم ایران و عراق و سخنانی که علیه اتحاد دو کشور زده می‌شود، می‌گوید: ما زمان صدام را هم دیده‌ایم. او برای جداکردن دو ملت ایران و عراق چه کرد؟ حالا کجاست که این برادری و اتحاد را ببیند؟ آنها هم که دنبال طرح نفاق و تفرقه‌افکنی بین ملت ایران و عراق هستند باید بدانند که همه ما در محور
امام حسین؟ع؟ و اهل بیت هستیم. پس نباید وقت خود را بیهوده صرف کنند. سید محمد یکی دیگر از زائران عراقی است که اصلیتی ایرانی دارد و از دوران کودکی در عراق بزرگ شده است. او که با لهجه عربی، فارسی صحبت می‌کند می‌گوید: من اینجا اقوام دوری دارم که وقتی به ایران می‌آیم به آنها سر می‌زنم. بحث مهم اینجاست که دشمنان از اتحاد ایرانیان و عراقیان راضی نیستند. این نارضایتی خود را هم در ماه محرم و صفر که عزاداری حسینی با شور بسیار توسط شیعیان برگزار می‌شود، نشان می‌دهند. او که ساکن شهر کربلاست و در بین‌الحرمین به کسب و کار مشغول است می‌افزاید: اربعین نزدیک است و ان‌شاالله یک‌بار دیگر اتحاد
دو ملت ایران و عراق به نمایش گذاشته می‌شود تا آن‌هایی که با طرح حرف‌های بی‌سر و ته به دنبال
بر هم زدن این اتحاد و دوستی هستند یک‌بار دیگر درس بگیرند که به ما کاری نداشته باشند.
