پاپِ پرحاشیه
آخرین موضوعی که درباره پاپ و اظهاراتش خبرساز شد، به بیانیه‌ای مربوط می‌شود که واتیکان درباره اعتقاد پاپ به وجود دوزخ منتشر کرده است. مساله از آن‌جایی بالا گرفت که «یوجینیو اسکالفاری» که یک آتئیست و منکر وجود خداست، در یادداشتی در روزنامه معروف ایتالیایی به‌نام «لارپابلکیا» از پاپ نقل قولی کرد که «دوزخ وجود ندارد». او این نقل‌قول را از گفت‌وگویی که با پاپ داشته است اخذ کرده و به گفته او وقتی از پاپ پرسیده که «ارواح بد» به کجا می‌روند و چه‌طور تنبیه می‌شوند، پاپ این‌طور پاسخ داده است: «ارواح، تنبیه نمی‌شوند. آنها که توبه می‌کنند، از بخشایش پرودگار برخوردار می‌شوند و به کسانی می‌پیوندند که او را در نظردارند. ولی آنها که توبه نمی‌کنند و نمی‌توانند بخشیده شوند، ناپدید می‌شوند. دوزخی وجود ندارد. ارواح گناه‌کار، ناپدید می‌شوند.»
واتیکان نیز در بیانیه‌اش ضمن تأیید اصل دیدار پاپ با اسکالفاری، این دیدار را نه یک گفت‌وگوی رسانه‌ای بلکه دیداری به مناسبت عید استر دانسته و با بیان اینکه هیچ‌کدام از نقل‌قول‌های ذکرشده در آن یادداشت را نباید عین حرف‌های پاپ تلقی کرد، یادداشت یوجینیو اسکالفاری را «میوه بازسازی او» از این ملاقات دانسته است. در این بیانیه این‌طور آمده است که: «کلیسای کاتولیک به وجود دوزخ یا جهنم باور دارد و آن را ابدی می‌شمرد. طبق تعالیم واتیکان، ارواح گناهکاران در دوزخ فرو می‌روند و آنجا در آتش ابدی می‌سوزند.»
پیش از این نیز سخنانی از پاپ درباره انکار وجود جهنم در رسانه‌ها منتشر شده بود که بر طبق آن فرانسیس دوم گفته بود: کلیسا دیگر به جهنمی که انسان‌ها در آن زجر بکشند اعتقادی ندارد! زیرا این موضوع با عشق خداوندی تعارض دارد و آدم و حوا و طوفان نوح یا طبقات هفتگانه آسمان و... که در انجیل، قرآن، تورات و بسیاری از کتب مقدس ادیان دیگر آمده داستانی بیش نیستند که علم امروزه بشر و تمام دانشمندان بزرگ دنیا با هزاران دلیل 100درصد علمی آنها را قاطعانه مردود و دروغ می‌دانند.
این اظهارات هرگز مورد تأیید رسمی کلیسا قرار نگرفت و حتی عده‌ای اصل وجود چنین خطابه‌ای توسط پاپ را انکار کرده و آن را شایعه دانسته بودند.
آنچه مهم‌تر از درستی و نادرستی وجود چنین اظهاراتی است، زمینه‌ای است که شخصیت و منش پاپ در قالب آن تعریف شده است و وجود چنین اظهارات شاذی از او خیلی عجیب و دور از انتظار به نظر نمی‌رسد. چنانچه او پیش از این در سخنان رسمی خود که قابل انکار و تکذیب هم نیست، حرف‌های بی‌سابقه‌ای درباره حقوق همجنس‌گراها، تئوری بیگ‌بنگ، نقش زنان در کلیسا، مداخله کلیسا در سیاست و... زده است که با مرور آنها می‌توان به این نتیجه رسید که کلیسای تحت رهبری فرانسیس دوم می‌خواهد داعیه‌دار تحول مسیحیت کاتولیک و انطباق آن با مقتضیات دنیای مدرن و حتی پست‌مدرن باشد.
پاپ فرانسیس دوم که فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد رشته شیمی از دانشگاه بوئنوس آیرس است و زمینه تحصیلاتی او یکی از پوزیتیوستی‌ترین علوم جدید است، در سخنرانی خود در آکادمی علوم جامعه اسقف‌ها در واتیکان٬ با تأیید تئوری بیگ‌بنگ (مه‌بانگ) و نظریه تکامل چارلز داروین که از دیرباز به عنوان مهم‌ترین وجوه اختلاف جهان‌بینی علمی و نگرش مذهبی بر سر مساله آفرینش شناخته می‌شوند٬ گفته بود هر دو نظریه واقعی و درست‌اند و با خداباوری و پذیرش خدا به عنوان آفریدگار نهایی سازگارند و با دیدگاه‌های کلیسا درباره منشأ هستی و حیات مغایرتی ندارند.
او همچنین درباره همجنس‌گرایی اظهارات پی‌درپی و عجیبی داشته است. از جمله اینکه در یک مصاحبه در پاسخ به این پرسش که آیا با سخنان کاردینال آلمانی راینهارد مارکس در خصوص لزوم عذرخواهی کلیسا از همجنس‌گرایان موافق است، گفته: «ما مسیحیان نه فقط به خاطر این موضوع (نحوه رفتار با همجنس‌گرایان) بلکه به خاطر بسیاری چیزهای دیگر باید عذرخواهی کنیم. اما باید طلب بخشش کنیم. فقط عذرخواهی کافی نیست، باید بخشش طلبید.» در جای دیگری او خواستار برخورد با شفقت با همجنس‌خواهان شده و گفته بود: «اگر یک فرد همجنس‌خواه نیت خوبی داشته باشد و خدا را طلب کند، من کسی نیستم که بخواهم او را محکوم کنم.»
این سخنان درباره لزوم عذرخواهی کلیسا از همجنس‌خواهان هنگامی بیشتر جلب توجه می‌کند که بدانیم او در سال ۲۰۰۰ پس از آنکه دولت آرژانتین ازدواج همجنس‌گرایان در این کشور را قانونی دانست، مبارزه شدیدی علیه این قانون و دولت آرژانتین آغاز کرد و ازدواج همجنس‌گرایان را «حمله‌ای به برنامه خدا» نامید و آن را «حرکتی شیطانی» خواند.
پاپ همچنین وجود زنان را برای کلیسا «ضروری» دانسته و می‌گوید: «مریم در جایگاه مهم‌تری از اسقف‌ها قرار دارد... از همین رو نیز باید تصوری که از زن در کلیسا وجود دارد، عمیق‌تر کنیم. نبوغ زنانه در مواردی که باید تصمیم‌های مهم اتخاذ کرد، ضروری است.» او در بیانیه‌ای به مناسبت روز جهانی ارتباطات، اینترنت را «هدیه خداوند برای ارتباط و گفت‌وگو میان انسان‌ها» خوانده بود و البته به سویه‌های تاریک اینترنت هم اشاره کرد: «اینترنت می‌تواند منجر به انزوای انسان‌ها از نزدیکان و همسایگان‌شان شود» اما با این حال هشدار داد «کسانی که به هر دلیلی از شبکه‌های اجتماعی استفاده نمی‌کنند، در معرض خطر عقب ماندن از دیگران قرار دارند.»
به نظر می‌رسد این‌گونه اظهارات پاپ در تلاش است تا در دورانی که مساله فساد در بانک‌های مربوط به واتیکان و رسوایی‌های جنسی در کلیسا و همچنین چالش کلیسا و ملل مستضعف، بیش از هر زمانی در افکار عمومی مطرح شده است، چهره‌ای توام با تساهل و تسامح و دل‌پذیر از کلیسا و مسیحیت به نمایش بگذارد و توجه‌ها را از این طریق به سوی خود جلب کند.
