کتاب‌خریدن باید از مخارج اصلی خانواده باشد
یكی از شاخص‌های ارزیابی رشد و توسعه فرهنگی هر كشوری در عصر حاضر، میزان مطالعه و كتابخوانی تمام اقشار مردم آن جامعه است. ایران اسلامی ما با داشتن تمدنی چندهزارساله و مراكز متعدد علمی، فرهنگی و كتابخانه‌های متعدد معتبر و علما و دانشمندان بزرگ با آثار ارزشمند تاریخی سرآمد جهانیان بوده و هست؛ به طوری که در عرصه فرهنگ و تمدن جهانی شبیه خورشیدی درخشان می‌درخشد و فرزندان نیك‌سرشتش هنرنمایی میكنند.
پدید‌‌آوردن آثار علمی و فرهنگ مکتوب از توصیههای مهم اولیای دین است و به گسترش دانش کمک می‌کند و به عنوان یک میراث فرهنگی برای نسل‌های آینده ماندگار می‌شود. اهمیت به مطالعه و کتاب از سفارشات مهم دین اسلام است که جامعه در پرتو آن به رشد و تعالی می رسد. در این رابطه مقام معظم رهبری نیز برای رساندن جامعه به نقطه مطلوب کتابخوانی، توصیههای بسیار زیادی داشتهاند. رهبر معظم انقلاب در مورد اهمیت کتاب و کتابخوانی در جایی فرمودند: «کتابخوانی و علم‌آموزی نه‌تنها یک وظیفه ملی که یک واجب دینی است.»
از آنجایی که وضعیت كتاب و كتابخوانی در ایران یكی از دغدغه‌های مهم مقام معظم رهبری در چند سال گذشته بوده است، ایشان همواره توجه زیادی به كتاب داشتهاند و در مناسبت‌های مختلف بیاناتی را در زمینه فرهنگ كتابخوانی و مطالعه داشتهاند. در این گزارش رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ارائه
می‌شود. بازخوانی این پیام‌ها می‌تواند راهگشای مسیر فرهنگی جامعه باشد.
توجه و اهمیت به محتوای كتاب
تولید كتاب مهم است یا تولید فیلم؟ تولید هنری مهم است، منتها در كنار این، پیدا كردن مخاطب یا به یك معنا تولید مخاطب هم مهم است. سعی كنید كتاب را بتوانید به ذهن مخاطبان برسانید. امروز جوان های ما احتیاج دارند به خوراك های فكری. مشكل‌تر از كتاب نوشتن، رساندن كتاب به چشم و ذهن مخاطب است؛ این خیلی مهم است. این هنر لازم دارد، دقّت لازم دارد، ظرافت هایی دارد كه بایستی بتوانید اینها را وارد ذهن اینها بكنید. (دیدار اعضای ستاد بزرگداشت چهار هزار شهید استان گلستان، 15 آذر 95).
ترغیب جوانان به كتابخوانی
مساله مطالعه و كتابخوانی مهم است. در جامعه ما بی‌اعتنایی به كتاب وجود دارد. گاهی آدم می‌بیند در تلویزیون از این و آن سؤال میكنند: آقا شما چند ساعت در شبانه‌روز مطالعه می‌‌كنید یا چقدر وقت كتابخوانی دارید؟ یكی می‌‌گوید پنج دقیقه، یكی می‌‌گوید نیم‌ساعت! انسان تعجب می‌‌كند. ما باید جوانان را به كتابخوانی عادت دهیم، كودكان را به كتابخوانی عادت دهیم؛ كه این تا آخر عمر همراه‌شان خواهد بود. كتابخوانی در سنین بنده -كه البته بنده چندین برابر جوان‌ها كتاب می‌‌خوانم- غالبا تأثیرش به مراتب كمتر است از كتابخوانی در سنین جوان ها و شما عزیزانی كه اینجا حضور دارید. آنچه همیشه برای انسان می‌‌ماند، كتابخوانی در سنین پایین است. جوانان شما، كودكان شما هرچه می‌‌توانند، كتاب بخوانند. (بیانات درباره فرهنگ كتابخوانی در جوانی، 20مهر91).
کتاب در سبد مصرفی خانواده‌ها
باید جوری بشود كه در سبد كالای مصرفی خانواده‌ها، كتاب یك سهم قابل قبولی پیدا كند و كتاب را بخرند برای خواندن، نه برای تزئین اتاق كتابخانه و نشان دادن به این و آن. این هم یك نكته است كه مساله كتابخوانی در جامعه است. (دیدار مسوولان كتابخانه‌ها و كتابداران، 29 تیر 90).
سلامت فكری با كتابخوانی
سلامت فكری را با كتابخوانی تامین كنید؛ از كتاب های خوب، راه‌گشا، راهنما كه از سوی متفكران و نویسندگان خوب ما تهیّه شده و در اختیار ما گذاشته شده، استفاده كنید و بخوانید. (دیدار جمعی از دانش‌آموزان به مناسبت مراسم جشن تكلیف، 24 آذر 95).
كتاب، محصول فكر و مغز و تجربه و هنر و ذوق یك كسی یا كسانی است كه این كتاب را تهیه و تولید كرده‌اند. لزوما هر كتابی مفید نیست و هر كتابی غیرمضر نیست. بعضی كتاب‌ها مضر است. این یك خوراك معنوی است؛ اگر فاسد بود، اگر مسموم بود، اگر مضر بود، ما به عنوان ناشر، به عنوان كتابدار، به عنوان كتابخانه‌دار، به عنوان متصدی پخش و به هر عنوانی كه با كتاب ارتباط دارد، حق نداریم این را در اختیار افرادی قرار بدهیم كه آگاه نیستند، ملتفت نیستند. (دیدار مسوولان كتابخانه‌ها و كتابداران، 29 تیر 90).
کتاب، جزو لوازم لوکس زندگی است!
اگر کتاب واقعا جزو ضروریات زندگی به حساب بیاید، گران نیست. شما یک جفت جوراب یا یک عدد دستمال را چند می خرید؟ آدم یک بسته آدامس را که برای بچه می خرد، چند می خرد؟ کتاب را با اینها مقایسه کنید. الان کتاب جزو لوازم نیست، جزو کالاهای لوکس و تشریفاتی است؛ جزو چیزهای خوبی است که اگر باشد، بهتر است، اگر هم نبود، آسمان به زمین نمی‌آید! باید از این حالت خارج شویم و از این پس جزو لوازم زندگی حسابش کنیم. کتاب‌خریدن باید یکی از مخارج اصلی خانواده محسوب شود؛ مثل نان و خوراکی و وسایل معیشتیِ لازمی که در خانه هست، کتاب هم باید از این قبیل باشد.
باید‌های حوزه کتاب و کتابخوانی
باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که فضای کتابخوانی در کشور توسعه و تعمیق پیدا کند.
باید با یک برنامه‌ریزی دقیق و تعیین اهداف مرحله‌ای در هر سال، همگام با برگزاری نمایشگاه کتاب و افزایش جمعیت بازدیدکننده، در فضای کتابخوانی کشور نیز پیشرفت چشمگیری به وجود آید. این ارزیابی نشان میدهد که آیا هر دوره نمایشگاه از نظر محتوا، نسبت به دوره قبل، تغییر و رشد داشته است یا خیر.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید با کمک دولت، باید موانعی همچون گرانی کاغذ را برطرف کند. مهم‌ترین تولید ملی، تولید امتداددار است و با برطرف‌شدن مشکلات کارخانه‌های کاغذ، قطعا راه برای کتابخوانی بیشتر و ارزان‌شدن قیمت کتاب باز می‌شود.
دولت باید زمینه‌ای فراهم کند تا تولیدات خوب کتاب در کشور از جمله در بخش‌های مذهبی، تاریخی، ادبیات و علوم، به زبان‌های مختلف ترجمه و در معرض دید جهانیان قرار گیرند.
